Wprowadzenie do problematyki

Zaspokajanie rożnych potrzeb społeczeństwa wymaga wytwarzania różnych wyrobów oraz świadczenia różnorodnych usług.

dochód narodowy społeczeństwa

suma dochodów producentów wyrobów oraz jednostek świadczących usługi;

dochód ten przeliczony na 1 mieszkańca świadczy o poziomie cywilizacyjnym, o zamożności społeczeństwa, zdolności gospodarki do zaspokajania jego potrzeb.

W historii bogactwo społeczeństwa miało różne źródła:

• XIX w.

potęgami były państwa kolonialne, które dysponowały zasobami naturalnymi zlokalizowanymi w koloniach, które były źródłem dobrobytu

• XX w.

potęgą przemysłową stały się Stany Zjednoczone, państwa które potrafią skumulować kapitał

• XXI w.

bogate będą te kraje, które:

• wykażą odpowiednie zdolności umysłowe i wysoki poziom wykształcenia

• będą posiadać siłę wyobraźni

• potrafią stworzyć nowe technologie i rozwiązania będące ważnym czynnikiem rozwoju państwa

Dobra i usługi wytwarzane są w różnych podmiotach gospodarczych:

• przedsiębiorstwach

• zakładach usługowych

• i w innych jednostkach tj.

• banki

• skarb państwa

• konsumenci

Podmioty te stanowią podstawy systemu gospodarczego państwa.

system

to powiązany ze sobą zbiór elementów działających wspólnie dla osiągnięcia założonego celu

podejście systemowe

dotyczy kompleksowego rozwiązania danego problemu, czyli takiego, które uwzględnia wszystkie możliwe aspekty:

• ekonomiczny

• polityczny

• prawny

• społeczny

• ekologiczny

podmioty gospodarcze

wchodzą w skład systemu gospodarczego, są społecznie użyteczne, jeśli efekt jej działalności zadowala klienta i realizuje potrzeby rynku

przedsiębiorstwo

stanowi wyodrębniony prawnie i finansowo podmiot gospodarczy działający w określonym systemie gospodarczym;

w skład przedsiębiorstwa może wchodzić jeden lub kilka zakładów, które kojarzone są najczęściej terytorialnie jako miejsca produkcji określonych grup wyrobów np.

zakłady Cepielskiego w Poznaniu obejmują następujące zakłady produkcyjne:

• fabryka silników okrętowych

• fabryka urządzeń mechanicznych

• fabryka urządzeń precyzyjnych

• wydział produkcji chłodnic

zakład produkcyjny

stanowi wyodrębnioną pod względem techniczno-organizacyjnym i terytorialnym całość;

w zakładzie produkcyjnym wyodrębnić można jeden lub wiele systemów produkcyjnych

system produkcyjny

stanowi celowo zaprojektowany i zorganizowany układ materialny, energetyczny i informacyjny eksploatowany przez człowieka i służący wytwarzaniu określonych produktów dla zaspokojenia potrzeb klientów;

system produkcyjny musi być wyposażony w odpowiednie zasoby, czynniki produkcji, które rzutują na jego zdolność produkcyjną;

system produkcyjny można traktować jako zbiór stanowisk roboczych, na których następuje transformacja strumienia materiałów wyjściowych (surowców) w gotowe produkty przeznaczone do sprzedaży na wyjściu systemu

W ramach sprzedaży wyróżniamy:

• klienta zewnętrznego, czyli spoza struktury przedsiębiorstwa

• klienta wewnętrznego, który może być inny system produkcyjny w zakładzie produkcyjnym

zdolność produkcyjna

to możliwa do uzyskania przez daną jednostkę wytwórczą, wielkość produkcji o określonym czasie (rok lub miesiąc) przy optymalnym wykorzystaniu czynników produkcji

Do zasobów systemu produkcyjnego zaliczamy techniczne środki produkcji:

• hale

• budynki

• maszyny i urządzenia

• środki transportowe

• komputery ( są to zasoby o charakterze środków trwałych) użytkowane dłużej niż 1 rok

podmioty pracy (środki obrotowe)

są to materiały nabywane z zewnątrz przeznaczone do korzystania w systemie produkcyjnym

czynniki energetyczne

jest to energia elektryczna, paliwa, nośniki energii cieplnej np. niekonwencjonalne źródła energii

czynnik ludzki

istotne są proporcje między grupami pracowników nieprodukcyjnych i produkcyjnych

informacje

dotyczą prognoz rynkowych wyrobu, sposobu wprowadzenia procesu technologicznego i informacje dotyczące wiedzy i doświadczenia kadry

środki finansowe

system produkcyjny podlega oddziaływaniu otoczenia za pomocą wejść (zaopatrzenie w zasoby) i za pomocą wyjść, które obejmują produkt i informacje o nim zawarte a także odpady;

w systemie produkcyjnym, który obejmuje procesy podstawowe, pomocnicze i procesy obsługi, zachodzi transformacja, która stanowi regułę przekształcania stanu wejściowego w stan wyjściowy

Wyznaczenie transformacji T umożliwiało by symulację i ocenę wpływu decyzji dotyczącej zaangażowania zasobu (wejść) na końcowe efekty (wyjścia) jeszcze przed podjęciem decyzji.

Wyznaczenie transformacji jest zagadnieniem do dzisiaj nierozwiązanym.

Choć metody statystyczne umożliwiają wyznaczenie przybliżonej transformacji, którą można nazwać modelem systemy.

4

system produkcyjny

transformacja

wejście

wyjście

wykład 1

26.09.11

---