Zatwierdził:

…………….

KONSPEKT ZAJĘĆ

I. Przedmiot: Ratownictwo medyczne

II. Temat: Następstwa oddziaływania ciepła i zimna

III. Czas trwania zajęć: 1 x 45 minut zajęcia teoretyczne 1 x 45 minut zajęcia praktyczne.

IV. Metoda nauczania: 1. nauczanie teoretyczne:

- wykład

- pogadanka

- dyskusja

- opis

- opowiadanie

- wyjaśnienie

2. nauczanie praktyczne:

- rozwijanie umiejętności

- pokaz

- ćwiczenie

- instruktaż

- inscenizacja

V. Typ lekcji

1. obejmująca kilka momentów procesu dydaktycznego

2. poświęcona podaniu nowego materiału

3. problemowa

4. poświęcona powtórzeniu wiadomości

5. obejmująca ćwiczenia praktyczne

6. poświęcona sprawdzeniu wiadomości i umiejętności

VI. Format zajęć

1. system klasowo - lekcyjny

2. praca grupowa

3. zapoznanie z obiektami, urządzeniami i instalacjami

4. zajęcia praktyczne - ćwiczenia praktyczne ze sprzętem

VII. Miejsce zajęć

1. sala wykładowa

2. plac ćwiczeń

3. stanowisko ćwiczebne

4. zakład produkcyjny lub inne obiekty

VIII. Cel ogólny:

POZNAWCZY -

KSZTAŁCĄCY -

WYCHOWAWCZY -

IX. Pomoce dydaktyczne (wykaz sprzętu)

- foliogramy

- rzutnik

- filmy

- monitory + magnetowid

- tablica lekcyjna

- makiety

- przekroje

- programy multimedialne

- komputer

- PN

- zdjęcia

- inne

X. Zagadnienia do zajęć:

1. Oparzenia, hipertermia (udar słoneczny), udar cieplny, odmrożenia, hipotermia - podstawowe informacje.

2. Postępowanie z osobami poszkodowanymi w wyniku następstw oddziaływania ciepła
   i zimna.

XI. Literatura do zajęć:

1. Podstawy ratownictwa medycznego dla funkcjonariuszy PSP i innych ratowników KSRG - Warszawa 2004

XII Plan zajęć:

Lp.	Treść zajęć	Czas	Uwagi
1.	1. Część wstępna: 2. Czynności organizacyjno - porządkowe. - przyjęcie meldunku - sprawdzenie obecności - podanie tematu i przygotowanie odpowiednich pomocy dydaktycznych.	2
2.	Następstwami oddziaływania ciepła i zimna są oparzenia, hipertermia (udar słoneczny), udar cieplny, odmrożenia, hipotermia. OPARZENIE - jest to uszkodzenie tkanki na skutek działania czynnika termicznego, chemicznego lub elektrycznego. Najczęstszymi przyczynami oparzeń termicznych są płomienie, gorące płyny, para wodna, żarzące się metale, promienie ultrafioletowe (poparzenie słoneczne) W zależności od temperatury i czasu jej działania uszkodzenia tkanek wahają się od przemijających zmian zapalnych (zaczerwienienie, obrzęk) aż do nieodwracalnych zmian - martwicy. Każde oparzenie uszkadza funkcję ochronną skóry. W wyniku oparzenia znacznej powierzchni ciała organizm traci duże ilości płynów tkankowych, soli i białka. Takie rany łatwo ulegają zakażeniu, co może prowadzić do powstania ropni i dużych blizn. Ciężkość oparzenia oraz rokowanie ustalane jest na podstawie rozmiarów oparzenia, jego lokalizacji oraz wieku ofiary (gorzej rokują dzieci i ludzie starsi). Ryzyko oparzenia jest największe u 5-letnich dzieci. Niestety wbrew pozorom, im mniejsza bolesność przy rozległych oparzeniach tym rokowanie jest gorsze. O rozmiarze oparzenia decyduje powierzchnia i głębokość. Podział głębokości oparzeń: I stopień. Oparzenie obejmuje tylko naskórek, widzimy rumień i obrzęk skóry, poszkodowany zgłasza ból. II stopień. Uszkodzenie dotyczy naskórka i powierzchownej warstwy skóry właściwej. Skóra jest zaczerwieniona, powstają na niej pęcherze, czucie jest zachowane. III stopień. Martwica całego naskórka i skóry właściwej, może obejmować też tkanki znajdujące się poniżej skóry: skóra jest sucha, biała lub szara, może być ze strupem, brak jest czucia bólu. Postępowanie - procedura nr 13 Ocena rozległości oparzeń Powierzchnię oparzenia oceniamy tzw. „regułą dziewiątek”, uwzględniając różnice w ocenie wynikające z wieku osoby poparzonej. Inny sposób rozległości powierzchni oparzonej wynika z założenia, że 1% powierzchni ciała jest równy wielkości dłoni osoby poszkodowanej. Za oparzenia ciężkie przyjmuje się: oparzenia II stopnia, powyżej 25% powierzchni ciała oparzenia III stopnia, powyżej 10% powierzchni ciała wszystkie poparzenia dróg oddechowych, prądem elektrycznym lub oparzenia powikłane innym dużym urazem, wdychaniem dymu, współistniejącymi chorobami oparzenia twarzy, rąk, oczu, stóp i krocza HIPERTERMIA (UDAR SŁONECZNY) Za początkowy etap zaburzeń wynikających z działania wysokich temperatur na organizm uznaje się przegrzanie (hipertermię), odśrodkowe zaburzenia termoregulacji przy normalnej produkcji ciepła (np. udar słoneczny). Najczęściej dzieje się tak, gdy dochodzi do długotrwałej ekspozycji na wysoką temperaturę (latem w słońcu, na plaży) kiedy oddawanie ciepła do otoczenia jest ograniczone. Utrzymanie stałej temperatury jest istotnym mechanizmem zapewniającym prawidłowe funkcjonowanie organizmu. W toku wszystkich przemian metabolicznych u osoby dorosłej, w ciągu godziny produkcja ciepła wynosi 251-293 kJ. Jest to ilość ciepła wystarczająca do podniesienia temperatury ciała o 1 st. C. W celu utrzymania stałej temperatury ta ilość ciepła musi zostać odprowadzona do otoczenia poprzez: promieniowanie konwekcję parowanie (pocenie) Do niewydolności układu chłodzącego dochodzi w wyniku nadmiernego wydzielania potu podczas wysiłku fizycznego, w wilgotnym, gorącym środowisku. Ciepłota ciała wzrasta wówczas ponad 38 st. C, ale nie przekracza 40 st. C. Objawy przegrzania: złe samopoczucie osłabienie zmęczenie ból głowy apatia brak łaknienia nudności, wymioty przyspieszenie tętna skurcze mięśni Postępowanie: przenieść poszkodowanego w zacienione, chłodne miejsce częściowo rozebrać poszkodowanego sprawdzić podstawowe czynności życiowe (ABC) podać tlen do oddychania o ile poszkodowany jest przytomny podać chłodne płyny do picia (niegazowana woda mineralna) UDAR CIEPLNY jest stanem zagrożenia życia, w którym temperatura ciała niekontrolowanie wzrasta, ustaje pocenie się i może dojść do utraty przytomności spowodowanej wyczerpaniem się lub całkowitym brakiem mechanizmów regulujących ciepłotę ciała. Organizm ludzki utrzymuje stałą temperaturę dzięki wielu mechanizmom regulacyjnym. Przed nadmiernym przegrzaniem broni się, oddając ciepło do otoczenia np. poprzez rozszerzenie naczyń skórnych i zwiększone pocenie się. Możliwości regulacji ciepłoty ciała są jednak ograniczone, szczególnie w gorącym i wilgotnym klimacie, gdy wilgotność względna przekracza 75%. Należy pamiętać, że do udaru cieplnego może dojść także wtedy, gdy przebywa się zbyt długo w samochodzie (szczególnie dzieci!) podczas upalnych dni. Objawy: zaczerwieniona, gorąca i sucha skóra wysoka temperatura ciała chwiejny chód przyśpieszone tętno przyśpieszony oddech ból i zawroty głowy nudności, wymioty mrowienie kończyn może dojść do wzmożenia odruchów i napadów drgawek zaburzenia świadomości z czasem także zatrzymanie krążenia Postępowanie: Przeniesienie poszkodowanego w ciemne i chłodne miejsce, ułożenie w pozycji pół siedzącej, gdy poszkodowany jest przytomny (lub przynajmniej uniesienie głowy). Udrożnienie dróg oddechowych i kontrola funkcji życiowych (ABC) Rozebranie poszkodowanego. Jak najszybsze obniżenie temperatury ciała poprzez polewanie zimną wodą, owinięcie całego ciała łącznie z głową mokrymi, zimnymi chustami, wachlowanie powietrzem. Opieka nad poszkodowanym do czasu przybycia lekarza. ODMROŻENIE Jest to częściowe lub całkowite zniszczenie tkanek w wyniku działania niskich temperatur na organizm. W zależności od głębokości uszkodzonych tkanek organizmu wyróżniamy: lokalne wychłodzenie - I st. odmrożenie powierzchniowe - II st. odmrożenie głębokie - III st. Lokalne wychłodzenie I st. - objawy: zmiana zabarwienia skóry (szara lub lekko biała, zimna) mrowienie lub swędzenie upośledzenie ruchomości w stawach ból Postępowanie ocenić miejsce zdarzenia sprawdzić funkcje życiowe (ABC) chronić przez dalszym narażeniem na zimno ogrzewać stopniowo wychłodzone miejsca (np. przykrywając dłońmi ratownika, zanurzając wychłodzone miejsce w letniej wodzie, stopniowo podnosząc jej temperaturę) Odmrożenie powierzchniowe II st. - objawy: skóra biała z połyskiem, napięta i sztywna w dotyku ból, kłucie i mrowienie zmienionej okolicy może wystąpić chwilowa utrata czucia na skórze obrzęk i pęcherze Postępowanie: ocenić miejsce zdarzenia sprawdzić funkcje życiowe (ABC) przeprowadzić poszkodowanego do ciepłego pomieszczenia miejsca zranione okryć suchym opatrunkiem jałowym dostarczać stopniowo ciepło poszkodowanemu Odmrożenie powierzchniowe III st. - objawy: skóra biała, twarda obrzęk, pęcherze, martwica zaburzenia lub całkowita utrata zmienionej okolicy utrata zdolności poruszania w stawach Postępowanie: ocenić miejsce zdarzenia sprawdzić funkcje życiowe (ABC) przenieść poszkodowanego do ciepłego pomieszczenia (o temp. Pokojowej ok. 18-20 st. C), w którym można stopniowo podnosić temperaturę np. za pomocą grzejników ogrzewać zmienione miejsca poprzez zanurzanie w letniej wodzie na ok 10-15min osuszyć (bez wycierania) zmienione miejsca i nakryć je jałowym opatrunkiem uszy, nos i policzki ogrzewać dłońmi ratownika NIE NALEŻY: rozcierać wychłodzonych okolic narażać na dalsze urazy chorobowo zmienionej okolicy dopuszczać do ponownego wychłodzenia chorej okolicy pozwalać poszkodowanemu na spożywanie alkoholu przekłuwać pęcherzy stosować maści i kremów na powierzchnię odmrożoną HIPOTERMIA jest skutkiem działania zimnego powietrza lub wody na organizm ludzki. Stan ten można stwierdzić przez zbadanie temperatury głębokiej ciała (np. w odbycie, na błonie bębenkowej). W wyniku ogólnego obniżenia temperatury ciała następuje obniżenie efektywności działania, co zwiększa ryzyko wypadku. W ekstremalnym przypadku może nastąpić śmierć w następstwie zbyt niskiej temperatury mózgu i serca. Wychłodzenie spowodowane jest zbyt szybkim ochładzaniem organizmu w stosunku do jego zdolności wytwarzania ciepła. Wyróżnia się: lekką hipotermię - temperatura głęboka od 34°C do 36°C średnią hipotermię - temperatura głęboka od 30°C do 34°C ciężką /znaczną hipotermię - temperatura głęboka poniżej 30°C Czynniki wpływające na wychłodzenie: niska temperatura otoczenia: powietrza lub wody przy topieniu wiatr, duża wilgotność powietrza brak ruchu poszkodowanego upojenie alkoholowe zażywanie narkotyków zażywanie leków uspokajających, nasennych choroby psychiczne wiek - bardziej podatne na hipotermię są dzieci i osoby starsze Postępowanie - procedura nr 17 Metody ogrzewania: bierne: zdjęcie mokrego i zimnego ubrania z poszkodowanego przeniesienie go do ciepłego, suchego pomieszczenia (temperatura 21-23 st. C) okrycie suchymi, grubymi kocami czynne zewnętrzne - nie stosowane w PSP czynne wewnętrzne: podawania do oddychania ogrzanego (do ok. 40 st. C) i nawilżonego tlenu	35
3.	4. Synteza materiału: - powtórzenie najważniejszych części podanego materiału - kontrola efektów nauczania, pytania do odpowiedzi ustnej lub pisemnej:	5
4.	5. Zakończenie zajęć: - podsumowanie zajęć - podanie literatury do zajęć	3

XIII. Uwagi i wskazówki prowadzącego zajęcia.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

---