9.12.2010 r.
MIKROBIOLOGIA
Jama ustna - bakterie
ZIARENKOWCE G+
Rodzina: Micrococcaceae
Rodzaj: Micrococcus
Rodzaj: Rothia
Rodzina: Staphylococcaceae
Rodzaj: Staphylococcus
Rodzaj: Gemella
Rodzina: Peptostreptococcaceae
Rodzaj: Peptostreptococcus
Rodzaj: Finegoldia
Rodzina: Peptococcaceae
Rodzaj: Peptococcus
Micrococcus
mogą uczestniczyć w zakażeniach oportunistycznych
M.luteus - nigdy nie były izolowane z płytki nazębnej, czasem wykrywany u osób z niedoborami odpornościowymi
Rothia
R.mucilagenosa - powierzchnia języka. Heterowielocukry mogą ułatwiać kolonizację.
Gronkowce
S.aureus - zakażenia skóry i tkanek podskórnych, zakażenia układowe, zakażenia lub zatrucia toksynami (choroba Rittera - eksfoliatyny, TSST -1, zatrucia pokarmowe)
Nosicielstwo. Czasami są składnikami płytki nazębnej, zakażenia w obrębie jamy ustnej, niepowodzenia wszczepienia implantów.
dygresje:
w środowisku biofilmu na np. wenflonie, bakterie mają duża odporność na antybiotyki
szczepy metycylinooporne -> wankomycyna
zespół wstrząsu toksycznego -> złuszczanie naskórka
zespół oparzonej skóry - infekcja gronkowca w przebiegu ospy wietrznej
bakteriofagi dla identyfikacji (określenie typu fagowego drobnoustroju) oraz do leczenia; nie stosuje się serologii
autoszczepionka: 3 zawiesiny po 10 porcji
Gemella
G.morbillorum i G.haemolysans - czasami izolowane z krwi i płynu mózgowo-rdzeniowego
Peptostreptococcus i Finegoldia
normalna mikroflora
w zmianach próchnicowych, zakażeniach nekrotycznych miazgi, chorobach przyzębia, w płytkach poddziąsłowych, stanach zapalnych wyrzynających się zębów
Peptococcus
P.niger
PACIORKOWCE I ORGANIZMY PODOBNE
Rodzina: Streptococcaceae
Enterococcaceae
Aerococcaceae
Lactobacillaceae
Leuconostocaceae
Kryterium podziału: chorobotwórczość (ropotwórcze, jamy ustnej, kałowe, mlekowe)
typ hemolizy, budowa antygenowa (1933 r. R.Lancefield - podział ze względu na antygen wielocukrowy C), homologia rRNA
S.pyogenes
124 genotypy białka M w grupie A. Proteaza C5a. Egzotoksyny pirogenne (SSA - Streptococcal superantigen*)
*superantygen - może wiązać się z łańcuchami β na limfocytach CD4 i powodować ich atywację -> anergia i apoptoza
białko M (antyfagocytarne, antykomplementarne, silnie immunogenne)
białko F wiążące fibronektynę (umożliwia razem z białkiem M wiązanie się z komórkami nabłonkowymi gardła)
białko C wiążące Fc IgG
otoczka hialuronowa (słaba immunogenność)
wielocukier C i antygeny błony cytoplazmatycznej (choroby z autoimmunizacji)
Egotoksyny:
erytrogenna (wysypka w płonicy)
egzotoksyna A (superantygen, objawy ogólne)
egzotoksyna B (proteaza cysteinowa odpowiedzialna za martwicze zapalenie powięzi)
toksyna sercowo-wątrobowa
Hemolizyny:
streptolizyna O
streptolizyna S
Czynniki rozprzestrzeniania:
hialuronidaza
proteinazy
streptokinaza
nukleazy (streptodornaza)
Choroby: angina, płonica, powikłania ropne, choroba reumatyczna (najczęściej serotyp M5), ostre kłębuszkowe zapalenie nerek, liszajec, róża, zakażenia przyranne skóry właściwej i tkanki podskórnej, zapalenie powięzi (śmiertelność - 20-60%), zapalenie mięśni (80%), posocznica
język malinowy -> szkarlatyna ->odczyn Schultza - Charltona
S.agalactiae (grupa B)
zakażenie okołoporodowe
PACIORKOWCE ZIELENIĄCE (nie zieleniejące!) - hemoliza α
S.pneumoniae (patogenne dla człowieka tylko te z otoczką)
test z optochiną i żółcią
grupa Viridans:
S.mutans (mutacyna), S.salivarius (saliwacyna, enocyna -> działa na paciorkowce ropne = z grupy A), S.anginosus, S. mitis
paciorkowce mlekowe
paciorkowce kałowe (HLAR - wysoka oporność na aminoglikozydy, VRE - enterokoki oporne na wankomycynę)
Abotrophia
składnik jamy ustnej, czasem zakażenia w okulistyce
ZIARENKOWCE G-
Neisseria
N.meningitidis, N.gonorrhoeae
nosicielstwo N.meningitidis w jamie nosowo-gardłowej (5-15%, wyższe w zamkniętych społecznościach 10-25%)
LOS - lipooligosacharyd
zachorowania u ludzi - najczęściej grupy N.meningitidis A,B,C,Y,W135 (Europa - B, epidemie - A,C)
*sztuczne oddychanie -> najłatwiej się zarazić N.meningitidis
Inne: N.cinerea, N.elongata, N.flava, N.flavescens
bakterie najwcześniej kolonizujące gładkie powierzchnie: N. sicca, subflava, mucosa
osiedlają się na osłonce ślinowej szkliwa 2h po umyciu zębów
sacharolityczne tworzą biofilm na pow. szkliwa
Moraxella Catarrhalis
nieizolowany od zdrowych
przyczyna zakażeń górnych dróg oddechowych
Veillonella
beztlenowe
najważniejsze w prawidłowej mikroflorze: parvula, atypica, dispar
najliczniej reprezentowane bakterie w ślinie
dispar i atypica na pow. języka i w ślinie
parvula w płytce nazębnej
zmieniają kwas mlekowy w propionowy
TLENOWE PAŁECZKI G -
Escherichia, Shigella, Salmonella, Yersinia, Klebsiella(K.pneumoniae),Proteus, Vibrio, Campylobater(C.concisus, sputorum, curvus,rectus, C.gracilis - j.u. - mikroaerofilne), Helicobacter, Pseudomonas (ropnie), Haemophilus, Bordetella
G+ PAŁECZKI NIEPRZETRWALNIKUJĄCE
Corynebacterium
C.diphteriae
podłoże Löfflera i podłoże z tellurynem potasu
egzotoksyna (frakcja A - aktywna, frakcja B - łączenie toksyny z receptorem )
im mniej żelaza tym więcej toksyny
! anatoksyna do leczenia
WZGLĘDNIE BEZTLENOWE BAKTERIE
C.matruchotti - biczokształtne
razem z S.sanguis i S.mitis - „kolby kukurydzy”
BEZWZGLĘDNE BEZTLENOWCE
Propionibacterium
Lactobacillus
A.israeli - kolonie „korona zęba” ?
A.meyeri - zdrowe szczeliny
A.naeslundii - udział w koagregacji
Bifidobacterium dentium - próchnica
Eubacterium yurii („szczotka do mycia probówek”) - poddziąsłowe płytki nazębne
BEZWZGLĘDNIE BEZTLENOWE I KAPNOFILNE PAŁECZKI G- I KRĘTKI
Porphyromonas gingivalis
Prevotella buccae, buccalis
Fusobacterium
kapnofilne
Aggregatibacter actinomycetemcomitans - agresywne zapalenie przyzębia
Capnocytophaga gingivalis, ochracea
Eikenella corrodens - płytka poddziąsłowa
krętki
T.denticola, macrodentium, vincentii, orale
nie da się hodować
kiła wrodzona -> zęby Hutchinsona
CHLAMYDIE, RIKETSJE, MYKOPLAZMY
Rodzaj Chlamydia
Ch.trachomatis (zapalenie płuc u noworodków, zakażenie narządów płciowych, zakażenia narządu wzroku -> zabieg Credego, bezpłodność)
Rodzaj Chlamydophila (zakażenia ukł.oddech.)
Ch.pneumoniae, psittaci - od papug
Rodzaj Rickettsia
dur plamisty (pchły szczurze) i gorączka Gór SKalistych (kleszcze)
Rodzaj Coxiella
C.burnetti - gorączka Q
Mykoplazmy
M.pneumoniae
kolonie o wyglądzie „sadzonego jaja”
w j.u.: M.buccale, orale