9.12.2010 r.

MIKROBIOLOGIA

Jama ustna - bakterie

ZIARENKOWCE G+

Rodzina: Micrococcaceae

Rodzaj: Micrococcus

Rodzaj: Rothia

Rodzina: Staphylococcaceae

Rodzaj: Staphylococcus

Rodzaj: Gemella

Rodzina: Peptostreptococcaceae

Rodzaj: Peptostreptococcus

Rodzaj: Finegoldia

Rodzina: Peptococcaceae

Rodzaj: Peptococcus

Micrococcus

• mogą uczestniczyć w zakażeniach oportunistycznych

• M.luteus - nigdy nie były izolowane z płytki nazębnej, czasem wykrywany u osób z niedoborami odpornościowymi

Rothia

• R.mucilagenosa - powierzchnia języka. Heterowielocukry mogą ułatwiać kolonizację.

Gronkowce

• S.aureus - zakażenia skóry i tkanek podskórnych, zakażenia układowe, zakażenia lub zatrucia toksynami (choroba Rittera - eksfoliatyny, TSST -1, zatrucia pokarmowe)

• Nosicielstwo. Czasami są składnikami płytki nazębnej, zakażenia w obrębie jamy ustnej, niepowodzenia wszczepienia implantów.

dygresje:

• w środowisku biofilmu na np. wenflonie, bakterie mają duża odporność na antybiotyki

• szczepy metycylinooporne -> wankomycyna

• zespół wstrząsu toksycznego -> złuszczanie naskórka

• zespół oparzonej skóry - infekcja gronkowca w przebiegu ospy wietrznej

• bakteriofagi dla identyfikacji (określenie typu fagowego drobnoustroju) oraz do leczenia; nie stosuje się serologii

• autoszczepionka: 3 zawiesiny po 10 porcji

Gemella

• G.morbillorum i G.haemolysans - czasami izolowane z krwi i płynu mózgowo-rdzeniowego

Peptostreptococcus i Finegoldia

• normalna mikroflora

• w zmianach próchnicowych, zakażeniach nekrotycznych miazgi, chorobach przyzębia, w płytkach poddziąsłowych, stanach zapalnych wyrzynających się zębów

Peptococcus

• P.niger

PACIORKOWCE I ORGANIZMY PODOBNE

Rodzina: Streptococcaceae

Enterococcaceae

Aerococcaceae

Lactobacillaceae

Leuconostocaceae

• Kryterium podziału: chorobotwórczość (ropotwórcze, jamy ustnej, kałowe, mlekowe)

• typ hemolizy, budowa antygenowa (1933 r. R.Lancefield - podział ze względu na antygen wielocukrowy C), homologia rRNA

S.pyogenes

• 124 genotypy białka M w grupie A. Proteaza C5a. Egzotoksyny pirogenne (SSA - Streptococcal superantigen*)

*superantygen - może wiązać się z łańcuchami β na limfocytach CD4 i powodować ich atywację -> anergia i apoptoza

• białko M (antyfagocytarne, antykomplementarne, silnie immunogenne)

• białko F wiążące fibronektynę (umożliwia razem z białkiem M wiązanie się z komórkami nabłonkowymi gardła)

• białko C wiążące Fc IgG

• otoczka hialuronowa (słaba immunogenność)

• wielocukier C i antygeny błony cytoplazmatycznej (choroby z autoimmunizacji)

Egotoksyny:

• erytrogenna (wysypka w płonicy)

• egzotoksyna A (superantygen, objawy ogólne)

• egzotoksyna B (proteaza cysteinowa odpowiedzialna za martwicze zapalenie powięzi)

• toksyna sercowo-wątrobowa

Hemolizyny:

• streptolizyna O

• streptolizyna S

Czynniki rozprzestrzeniania:

• hialuronidaza

• proteinazy

• streptokinaza

• nukleazy (streptodornaza)

Choroby: angina, płonica, powikłania ropne, choroba reumatyczna (najczęściej serotyp M5), ostre kłębuszkowe zapalenie nerek, liszajec, róża, zakażenia przyranne skóry właściwej i tkanki podskórnej, zapalenie powięzi (śmiertelność - 20-60%), zapalenie mięśni (80%), posocznica

• język malinowy -> szkarlatyna ->odczyn Schultza - Charltona

S.agalactiae (grupa B)

• zakażenie okołoporodowe

PACIORKOWCE ZIELENIĄCE (nie zieleniejące!) - hemoliza α

• S.pneumoniae (patogenne dla człowieka tylko te z otoczką)

test z optochiną i żółcią

• grupa Viridans:

• S.mutans (mutacyna), S.salivarius (saliwacyna, enocyna -> działa na paciorkowce ropne = z grupy A), S.anginosus, S. mitis

• paciorkowce mlekowe

• paciorkowce kałowe (HLAR - wysoka oporność na aminoglikozydy, VRE - enterokoki oporne na wankomycynę)

Abotrophia

• składnik jamy ustnej, czasem zakażenia w okulistyce

ZIARENKOWCE G-

Neisseria

• N.meningitidis, N.gonorrhoeae

• nosicielstwo N.meningitidis w jamie nosowo-gardłowej (5-15%, wyższe w zamkniętych społecznościach 10-25%)

• LOS - lipooligosacharyd

• zachorowania u ludzi - najczęściej grupy N.meningitidis A,B,C,Y,W135 (Europa - B, epidemie - A,C)

*sztuczne oddychanie -> najłatwiej się zarazić N.meningitidis

Inne: N.cinerea, N.elongata, N.flava, N.flavescens

• bakterie najwcześniej kolonizujące gładkie powierzchnie: N. sicca, subflava, mucosa

• osiedlają się na osłonce ślinowej szkliwa 2h po umyciu zębów

• sacharolityczne tworzą biofilm na pow. szkliwa

Moraxella Catarrhalis

• nieizolowany od zdrowych

• przyczyna zakażeń górnych dróg oddechowych

Veillonella

• beztlenowe

• najważniejsze w prawidłowej mikroflorze: parvula, atypica, dispar

• najliczniej reprezentowane bakterie w ślinie

• dispar i atypica na pow. języka i w ślinie

• parvula w płytce nazębnej

• zmieniają kwas mlekowy w propionowy

TLENOWE PAŁECZKI G -

Escherichia, Shigella, Salmonella, Yersinia, Klebsiella(K.pneumoniae),Proteus, Vibrio, Campylobater(C.concisus, sputorum, curvus,rectus, C.gracilis - j.u. - mikroaerofilne), Helicobacter, Pseudomonas (ropnie), Haemophilus, Bordetella

G+ PAŁECZKI NIEPRZETRWALNIKUJĄCE

Corynebacterium

• C.diphteriae

• podłoże Löfflera i podłoże z tellurynem potasu

• egzotoksyna (frakcja A - aktywna, frakcja B - łączenie toksyny z receptorem )

im mniej żelaza tym więcej toksyny

! anatoksyna do leczenia

WZGLĘDNIE BEZTLENOWE BAKTERIE

• C.matruchotti - biczokształtne

• razem z S.sanguis i S.mitis - „kolby kukurydzy”

BEZWZGLĘDNE BEZTLENOWCE

• Propionibacterium

• Lactobacillus

• A.israeli - kolonie „korona zęba” ?

• A.meyeri - zdrowe szczeliny

• A.naeslundii - udział w koagregacji

• Bifidobacterium dentium - próchnica

• Eubacterium yurii („szczotka do mycia probówek”) - poddziąsłowe płytki nazębne

BEZWZGLĘDNIE BEZTLENOWE I KAPNOFILNE PAŁECZKI G- I KRĘTKI

• Porphyromonas gingivalis

• Prevotella buccae, buccalis

• Fusobacterium

kapnofilne

• Aggregatibacter actinomycetemcomitans - agresywne zapalenie przyzębia

• Capnocytophaga gingivalis, ochracea

• 
  Eikenella corrodens - płytka poddziąsłowa

krętki

• T.denticola, macrodentium, vincentii, orale

• nie da się hodować

• kiła wrodzona -> zęby Hutchinsona

CHLAMYDIE, RIKETSJE, MYKOPLAZMY

Rodzaj Chlamydia

• Ch.trachomatis (zapalenie płuc u noworodków, zakażenie narządów płciowych, zakażenia narządu wzroku -> zabieg Credego, bezpłodność)

Rodzaj Chlamydophila (zakażenia ukł.oddech.)

• Ch.pneumoniae, psittaci - od papug

Rodzaj Rickettsia

• dur plamisty (pchły szczurze) i gorączka Gór SKalistych (kleszcze)

Rodzaj Coxiella

• C.burnetti - gorączka Q

Mykoplazmy

• M.pneumoniae

• kolonie o wyglądzie „sadzonego jaja”

• w j.u.: M.buccale, orale

---