WULKANIZM- ogó³ zjawisk zwi¹zanych z wydobywaniem siê magmy na powierzchniê ziemi. Wyró¿niamy erupcje: -centralne -linijne Krater-za poœrednictwem komina ³¹czy siê z komor¹ magmow¹ Kaldera-koliste zg³êbienie w szczytowej partii sto¿ka wulkanicznego, powsta³e po wybuchu wulkanu. Magma- jest to znajduj¹cy siê w g³êbi Ziemi p³ynny lub plastyczny stop glinokrzemianów i innych zwi¹zków mineralnych wraz z rozpuszczonymi w nich gazami, takimi jak para wodna, dwutlenek wêgla, chlor. Lawa-nazywamy p³ynna substancjê która wydosta³a siê na powierzchnie Ziemi z jej wnêtrza. Wulkan- to miejsce wydobywania siê z g³êbi ziemi na powierzchniê produktów wulkanicznych. Produkty erupcji wulkanicznych: -lawa ¢kwaœna- gêsta ¢zasadowa-rzadka i ruchliwa -gazy wulkaniczne H2O, CO, CO2 , Fe2, Cl2, S, H2, N2 i inne -utwory piroklastyczne- powstaj¹ce w wyniku rozpylania przez gazy wyrzuconej magmy ¢ bomby wulkaniczne-bry³y lawy zastygniête w powietrzu, mog¹ mieæ nawet do 1m3 ¢ szlaki- fragmenty zastyg³ej, szklistej lawy do 10 cm ¢ scoria- g¹bczasta lawa o rozmiarach orzecha zastyg³a w powietrzu ¢ lapilli- ma³e kamyki powsta³e z rozdrobnionej lawy ¢ piaski i popio³y wulkaniczne- drobne frakcje materia³u piroklastycznego ( tufy i tufity) ¢pumeks- tworzy siê z wyrzuconych w powietrze fragmentów gor¹cej lawy bogatej w gazy. Typy wulkanow: Szczelinowe – magma wyp³ywa na pow. szczelinami, rzadka zasadowa, rozlewa siê na du¿ych powierzchniach tworz¹c pokrywy bazatowe. Sto¿kowe – a) efuzywne (tarczowe) b) eksplozywne c) stratowulkany(wulkany mieszane) Wulkany dzielimy na : czynne , drzemi¹ce lub uœpione , wygas³e.