plik


ÿþMINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ Alicja Jdrzejczyk Przygotowanie gabinetu stomatologicznego do pracy 322[01]Z1.01 Poradnik dla ucznia Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji  PaDstwowy Instytut Badawczy Radom 2007  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego Recenzenci: dr n. med. MaBgorzata Figurska mgr Katarzyna Zarbska Opracowanie redakcyjne: mgr Alicja Jdrzejczyk Konsultacja: mgr in\. Halina Zledziona Poradnik stanowi podstaw dydaktyczn programu jednostki moduBowej 322[01]Z1.01  Przygotowanie gabinetu stomatologicznego do pracy , zawartego w moduBowym programie nauczania dla zawodu asystentka stomatologiczna. Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji  PaDstwowy Instytut Badawczy, Radom 2007  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 1 SPIS TREZCI 1. Wprowadzenie 3 2. Wymagania wstpne 5 3. Cele ksztaBcenia 6 4. MateriaB nauczania 7 4.1. Organizacja gabinetu stomatologicznego 7 4.1.1.MateriaB nauczania 7 4.1.2.Pytania sprawdzajce 20 4.1.3.wiczenia 21 4.1.4.Sprawdzian postpów 22 4.2. Praca zespoBu stomatologicznego 23 4.2.1. MateriaB nauczania 23 4.2.2. Pytania sprawdzajce 27 4.2.3. wiczenia 27 4.2.4. Sprawdzian postpów 28 5. Sprawdzian osigni 29 6. Literatura 33  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 2 1. WPROWADZENIE Poradnik bdzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy i umiejtno[ci dotyczcej organizacji pracy w gabinecie stomatologicznym. W poradniku zamieszczono:  wymagania wstpne, w których wyszczególniono jakie umiejtno[ci powiniene[ posiada przed przystpieniem do realizacji jednostki moduBowej,  cele ksztaBcenia, pokazuj jakie umiejtno[ci opanujesz po przeprowadzeniu procesu ksztaBcenia,  materiaB nauczania, w którym zawarte s niezbdne tre[ci teoretyczne, aby umo\liwi wykonanie ich w praktyce,  pytania sprawdzajce, które umo\liwi ocen przygotowania do wykonania wiczeD potwierdzajcych nabycie umiejtno[ci,  wiczenia do samodzielnego rozwizania zawieraj: polecenie, sposób wykonania oraz wykaz materiaBów do wykonania wiczenia, pomog uksztaBtowa umiejtno[ci praktyczne i zweryfikowa nabyt wiedz teoretyczn,  sprawdzian postpów pomo\e oceni poziom wiedzy po wykonaniu wiczeD,  sprawdzian osigni, po zrealizowaniu wszystkich tematów jednostki moduBowej pozwoli oceni poziom nabytych umiejtno[ci w procesie ksztaBcenia,  wykaz literatury.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 3 322[01]Z1 Organizacja pracy w gabinecie stomatologicznym 322[01]Z1.01 Przygotowanie gabinetu stomatologicznego do pracy 322[01]Z1.03 322[01]Z1.02 Przygotowanie aparatury Przygotowanie materiaBów oraz instrumentów stomatologicznych stomatologicznych Schemat ukBadu jednostek moduBowych  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 4 2. WYMAGANIA WSTPNE Przystpujc do realizacji programu jednostki moduBowej powiniene[ umie:  stosowa przepisy bezpieczeDstwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo\arowej i ochrony [rodowiska,  stosowa podstawy dezynfekcji i sterylizacji w gabinecie stomatologicznym,  rozpoznawa budow anatomiczn, fizjologi i patofizjologi narzdu \ucia,  stosowa leki u\ywane w leczeniu chorób jamy ustnej,  nawiza i utrzymywa kontakty midzyludzkie,  stosowa przepisy prawa i zasady ekonomiki w ochronie zdrowia.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 5 3. CELE KSZTAACENIA W wyniku realizacji programu jednostki moduBowej powiniene[ umie:  scharakteryzowa specjalno[ci stomatologiczne,  rozró\ni rodzaje zabiegów stomatologicznych,  zinterpretowa standardy techniczne gabinetu stomatologicznego,  scharakteryzowa wyposa\enie gabinetu stomatologicznego i poradni stomatologicznej,  scharakteryzowa organizacj wewntrzn gabinetu i poradni stomatologicznej,  zaplanowa rozmieszczenie mebli, sprztu, urzdzeD, narzdzi i materiaBów w gabinecie, okre[li zasady pracy w gabinecie stomatologicznym i poradni stomatologicznej,  okre[li zakres obowizków czBonków zespoBu stomatologicznego,  okre[li zakres zadaD asystentki stomatologicznej,  zaplanowa i zorganizowa prac zgodnie z wymaganiami ergonomii,  dobra [rodki ochrony indywidualnej,  dokona klasyfikacji urzdzeD oraz instrumentów stomatologicznych i okre[li ich zastosowanie,  scharakteryzowa budow i okre[li zastosowanie instrumentów do leczenia zachowawczego,  scharakteryzowa budow i okre[li zastosowanie instrumentów do opracowywania kanaBów korzeniowych,  scharakteryzowa instrumenty do usuwania zbów,  scharakteryzowa pomocnicze instrumenty chirurgiczne,  scharakteryzowa instrumenty i urzdzenia do usuwania zBogów nazbnych,  scharakteryzowa narzdzia protetyczne i ortodontyczne,  wyja[ni zasady obsBugi urzdzeD stosowanych w stomatologii,  okre[li wyposa\enie stanowiska pracy do wykonywania zabiegów ró\nymi metodami,  okre[li zasady pracy metod tradycyjn,  okre[li zasady pracy metod  na cztery rce ,  scharakteryzowa czynno[ci lekarza dentysty oraz asystentki stomatologicznej podczas pracy metod  na cztery rce ,  okre[li zasady pracy metod  centric ,  scharakteryzowa czynno[ci asystentki stomatologicznej wykonywane przed rozpoczciem zabiegu stomatologicznego,  scharakteryzowa czynno[ci asystentki stomatologicznej wykonywane midzy przyjciami pacjentów,  scharakteryzowa czynno[ci asystentki stomatologicznej wykonywane po zakoDczeniu zabiegów stomatologicznych i przygotowaniem gabinetu do pracy na dzieD nastpny,  okre[li postaw ciaBa lekarza dentysty, asystentki i pacjenta podczas wykonywania zbiegów stomatologicznych.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 6 4. MATERIAA NAUCZANIA 4.1. Organizacja gabinetu stomatologicznego 4.1.1. MateriaB nauczania Ministerstwo Zdrowia i Opieki SpoBecznej w Instrukcji nr 5 z 1979 r. okre[liBo zadania i organizacj opieki stomatologicznej. Opieka stomatologiczna jest organizowana w poradniach dziaBalno[ci podstawowej i poradniach specjalistycznych, które funkcjonuj w systemie zakBadów publicznych i nie publicznych. Poradnia stomatologiczna to pomieszczenie lub zespóB pomieszczeD przeznaczonych do udzielania indywidualnych [wiadczeD profilaktyczno-leczniczych w dziedzinie stomatologii zachowawczej, chirurgii stomatologicznej, chirurgii szczkowej, ortodoncji, stomatologii dziecicej, protetyki stomatologicznej, chorób bBony [luzowej jamy ustnej i przyzbia. W zakresie dziaBalno[ci ambulatoryjnej wyró\niamy: Poradnia/gabinet Rodzaj udzielanych [wiadczeD 1 Stomatologii ogólnej Leczenie zachowawcze chorób twardych tkanek zba, leczenie podstawowe chorób przyzbia, w tym usuwanie kamienia i nalotu nazbnego (higienizacja jamy ustnej), leczenie powikBaD próchnicy zbów  chorób miazgi, ozbnej bdz leczenie chirurgiczne tych powikBaD  ekstrakcje zbów, przygotowanie do leczenia protetycznego  higienizacja, leczenie chirurgiczne i orzecznictwo lekarsko-stomatologiczne. Realizacja programu o[wiaty zdrowotnej stomatologicznej oraz dziaBaD na rzecz promocji zdrowia w stomatologii. 2 Stomatologii zachowawczej Zwiadczenia leczniczo-profilaktyczne w zakresie próchnicy zbów oraz jej powikBaD, leczenie endodontyczne, leczenie podstawowe i profilaktyka chorób przyzbia, o[wiata zdrowotna i promocja zdrowia w stomatologii. 3 Stomatologii dziecicej Profilaktyka stomatologiczna chorób narzdu \ucia u dzieci do 15 r. \., prewencj próchnicy i jej powikBaD (lakowanie zbów, higienizacja jamy ustnej  instrukta\e i nauka szczotkowania zbów, prowadzenie badaD przegldowych profilaktycznych, dyspanseryzacja grup wysokiego ryzyka, np. wad ortodontycznych, próchnicy). 4 Chirurgii stomatologicznej Zakres zabiegów chirurgicznych dotyczy wyrostka zbodoBowego i tkanek mikkich, tzw. zabiegów trudnych, ekstrakcji zbów, zabiegów na rzecz leczenia ortodontycznego, protetycznego czy zabiegów konsultacyjnych. 5 Periodontologii Profilaktyka oraz leczenie specjalistyczne chorób przyzbia i bBony [luzowej jamy ustnej. Profil zabiegowy gabinetu zbli\ony jest do chirurgicznego, uzupeBniony postpowaniem leczniczo-rehabilitacyjnym, opartym na ró\nych formach fizykoterapii przyzbia.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 7 6 Chirurgii szczkowej Zwiadczenia zabiegowe poszerzone o zabiegi ambulatoryjne w obrbie cz[ci twarzowej czaszki, szczególnie w zakresie traumatologii szczkowo-twarzowej i chirurgii onkologicznej Bagodnych guzów narzdu \ucia. 7 Protetyki stomatologicznej Rehabilitacja protetyczna narzdu \ucia w stanach wymagajcych uzupeBnienia braków zbowych, rehabilitacji zaburzeD czynno[ciowych stawów skroniowo- \uchwowych oraz zaburzeD ortopedycznych, np. pourazowych. 8 Ortodoncji Profilaktyka, leczenie i rehabilitacja czynno[ciowa zaburzeD wrodzonych i nabytych ukBadu stomatognatycznego u dzieci i mBodzie\y. W[ród wy\ej wymienionych brakuje poradni gerostomatologii, typu specjalistycznego, realizujce [wiadczenia i zaspokajajce potrzeby zdrowotne ludzi starszych oraz specjalistycznych gabinetów dla osób specjalnej troski. Odrbnym typem gabinetów s gabinety rentgenodiagostyki stomatologicznej, wykonujce badania rentgenowskie narzdu \ucia na rzecz wymienionych wcze[niej poradni stomatologicznych. Gabinety prywatnej praktyki stomatologicznej udzielaj [wiadczeD w zakresie przekraczajcym okre[lony profil specjalistyczny poszczególnych poradni. Maj one czsto charakter wielospecjalistyczny, wBcznie z wBasn baz diagnostyczn  rentgenowsk. Rozporzdzenie Ministra Zdrowia z 9 marca 2000 r. okre[la wymagania, jakim powinny odpowiada pomieszczenia, urzdzenia i sprzt medyczny, sBu\ce wykonywaniu praktyki. Gabinet powinien skBada si z pomieszczenia zabiegowego, poczekalni, wydzielonego miejsca do przechowywania odzie\y wierzchniej dla pacjentów i osobnego dla personelu. Pomieszczenie zabiegowe przy zainstalowaniu jednego fotela musi mie powierzchni, co najmniej 12 m2, wysoko[ 2,5 m, je[li wykonywane s zabiegi w znieczuleniu ogólnym to powierzchnia wymagana wzrasta do 20 m2 a wysoko[ do 3 m. Poradnia musi by wyposa\ona w instalacj: elektryczn, grzewcz, wodocigow i kanalizacyjn. O[wietlenie powinny stanowi trzy zródBa [wiatBa: naturalne, ogólne (sufitowe), miejscowe (reflektor). W celu ochrony przed nadmiernym nasBonecznieniem nale\y okna zabezpieczy odpowiednimi przysBonami. Wentylacja gabinetu musi by naturalna (okna), grawitacyjna kanaBowa a w gabinetach chirurgicznych dodatkowo mechaniczna (klimatyzacja). PodBoga powinna by wykonana z materiaBów gBadkich, zmywalnych, odpornych na dziaBanie [rodków dezynfekcyjnych. Zciany powinny by gBadkie, wykoDczone materiaBami trwaBymi do wysoko[ci 1,6 m. Gabinet musi by wyposa\ony w zlew dwukomorowy, umywalk z doprowadzeniem bie\cej, ciepBej i zimnej wody, podajnik mydBa w pBynie, pojemnik na rczniki jednorazowe, pojemniki na odpady. Rozporzdzenie wymusza równie\ obowizek posiadania lampy bakteriobójczej. Wyposa\enie i urzdzenie gabinetu jest zwizane z rodzajem dziaBalno[ci i musi uwzgldnia zasady ergonomii oraz bezpieczeDstwa i higieny pracy. PrawidBowe funkcjonowanie poradni stomatologicznej zale\y od jej wyposa\enia w sprzt, instrumenty, materiaBy i leki oraz od takiego ich ustawienia (rozmieszczenia), aby urzdzenia byBy w zasigu rk lekarza i asystentki. Asystentka musi dba o to, aby sprzt byB sprawny, instrumenty wBa[ciwie odka\one, wyjaBowione i konserwowane. Wszystkie instrumenty, materiaBy i leki musz mie staBe miejsce w szafkach.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 8 Wyposa\enie podstawowe specjalistyczne pomocnicze Rys. 1. Schemat wyposa\enia gabinetu [wykonanie autora] Do wyposa\enia podstawowego zaliczamy:  fotel stomatologiczny,  wiertark wolnoobrotow i turbin,  spluwaczk,  [linocig i ssak,  reflektor,  asystor. Rys. 2. Unit z fotelem stomatologicznym [2, s. 21] Wszystkie te elementy wchodz w skBad unitu stomatologicznego. Wyposa\enie specjalistyczne uzale\nione jest od rodzaju pracy wykonywanej w gabinecie:  radiowizjograf,  aparatura do narkozy,  aparaty do fizykoterapii,  mikroskop,  mikromotor endodontyczny,  aparaty ultradzwikowe do periodontologii, chirurgii,  mikromotor implantologiczny z fizjodyspenserem.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 9 Wyposa\enie pomocnicze stanowi:  aparatura do sterylizacji,  piaskarka,  komputer,  meble,  urzdzenia sanitarne i higieniczne,  urzdzenia socjalne. Rys. 3. Sterylizator kulkowy [2, s 24] Rys. 4. Myjka ultradzwikowa [2, s. 24]  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 10 Rys. 5. Autoklaw [2, s. 24] Organizacja wewntrzna gabinetu powinna uwzgldnia mo\liwo[ najbardziej efektywnej pracy przy jak najmniejszym wysiBku. Uwzgldniajc wytyczne okre[lajce standardy techniczne gabinetu nale\y odpowiednio dobra umeblowanie. Meble powinny by wykonane z materiaBów zmywalnych, odpornych na dziaBanie pBynów dezynfekcyjnych, posiada atesty. Ilo[ i forma szafek uzale\niona jest od specjalno[ci gabinetu i jego wyposa\enia w sprzt. Powinny one zapewnia bezpieczne, stabilne umieszczenie urzdzeD oraz korzystanie z nich w sposób najbardziej ergonomiczny. Nale\y pamita o specjalnej szafce na leki, materiaBy sterylne i osobnej na niesterylne, bielizn i narzdzia. Wa\ne jest równie\ zaplanowanie odpowiedniego pomieszczenia sBu\cego do dezynfekcji i sterylizacji narzdzi. g a h b i c j d e f Rys. 6. PrzykBadowe pomieszczenie do sterylizacji a)miejsce studzenia narzdzi, b) autoklaw, c) artykuBy do sterylizacji, d) pakiety do sterylizacji, e) miejsce pakowania, f) miejsce studzenia, g) zlew do mycia rk, h) otwory na odpady, i) zlewy do mycia rk i narzdzi, j) miejsce przygotowania koDcówek; myjka/dezynfektor pod blatem. [1, s. 130]  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 11 Centralnym urzdzeniem gabinetu jest unit. Jego ustawienie do pracy wymusza ukBad innych aparatów i mobilnych mebli. Specyfika poradni stomatologicznej dyktuje odpowiednie przygotowanie jej do pracy. W poradniach dziaBalno[ci podstawowej na stoliku lekarskim ustawia si tylko niezbdne, stale potrzebne instrumenty, leki i materiaBy. Nale\ do nich: zestaw narzdzi na tacy zafoliowany (w kasecie), wiertBa, kamienie, waBeczki i kwadraciki z ligniny, rkawiczki gumowe, maska ochronna oraz w maBym sBoiczku peseta do wyjmowania wierteB (kamieni itp.). Leki, narzdzia kanaBowe, kuleczki z waty, paseczki metalowe, celofanowe i [cierne, kr\ki, kalka dentystyczna itp. powinny by umieszczone w strzykawkach, endoboksach, w oddzielnych pBytkach Petriego w asystorze, zawsze w tych samych szufladach, co uBatwia ich szybkie znalezienie. Na stoliku asystentki powinny znalez miejsce: szklane pBytki (bloczki papierowe), Bopatki metalowe i agatowe (plastikowe) do przygotowania materiaBów wypeBniajcych oraz najcz[ciej stosowane materiaBy do wypeBnieD. Wyposa\enie wymienionych stolików bdzie ulega zmianom zale\nie od specjalno[ci gabinetu (wykonywanych zabiegów) i upodobaD stomatologa. W poszczególnych dziedzinach stomatologii u\ywane s ró\norodne urzdzenia i narzdzia. Zestawy instrumentów mo\emy podzieli w zale\no[ci od zaplanowanych zabiegów na:  diagnostyczne,  do leczenia zachowawczego,  do leczenia biologicznego,  kanaBowego,  periodontologicznego,  chirurgicznego,  ortodontycznego itp. Leczenie zachowawcze W stomatologii zachowawczej podstawowy zestaw narzdzi skBada si z: lusterka stomatologicznego, zgBbnika(sondy), szczypczyków stomatologicznych(psety). Do tego zestawu nale\y zaliczy tak\e strzykawk wodno-powietrzn. Strzykawka sBu\y do przepBukiwania i osuszania ubytków, powierzchni zbów, wypeBnieD, itp. ZgBbnik sBu\y do oceny szczelno[ci wypeBnieD, gBadko[ci tkanek zba, lokalizacji ubytków. Lusterko pomaga wzrokowo oceni stan jamy ustnej, o[wietla pole zabiegowe, pomaga przytrzyma i odsuwa tkanki, mo\e równie\ sBu\y do opukiwania zbów w celach diagnostycznych. Pseta pomaga we wprowadzaniu i wyjmowaniu opatrunków i leków do jamy ustnej. Do opracowywania ubytków próchnicowych sBu\ tradycyjne instrumenty rczne i maszynowe. Maszynowe s to narzdzia do u\ywania na ktnicy wolnoobrotowej i turbinie oraz na prostnicy. Obecnie mo\liwe jest opracowanie ubytków laserem, metod abrazji powietrznej, ozonem oraz specjalnym \elem. Narzdzia maszynowe do szkliwa:  kamienie karborundowe,  kamienie diamentowe,  wiertBa diamentowe,  kr\ki [cierne.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 12 Narzdzia do zbiny:  wydr\acze (ekskawatory) do rcznego opracowania,  wiertBa stalowe, z wglików spiekanych, diamentowe. Ze wzgldu na ksztaBt gBówki wiertBa mo\emy podzieli na:  ró\yczkowe z gBówka w ksztaBcie kuli, sBu\ do usuwania zmian próchnicowych, trepanacji komory, poszerzania ubytku,  szczelinowe o ksztaBcie walca do opracowania bruzd,  odwrócone sto\ki do opracowania dna i [cian ubytku,  tarczowe u\ywane sporadycznie,  specjalne np. do gBadzenia, do usuwania wieków . Rys. 7. WiertBa diamentowe [1, s. 186] Rys. 8. WiertBa stalowe [1, s.186] Narzdzia do separacji zbów:  rozsuwacze proste i zBo\one do czasowego rozdzielenia zbów. Narzdzia do izolacji zbów od dostpu [liny:  jzykotrzymacz,  [linochron (koferdam).  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 13 Rys. 9. Zestaw do zakBadania [linochronu [1, s. 168] W skBad koferdamu wchodz: dziurkacz do gumy, kleszcze do zakBadania klamer, guma, klamry oraz dodatkowo gumeczki i nitki midzyzbowe. Narzdzia do uzupeBniania i odbudowy zba sBu\ do odtworzenia powierzchni, izoluj od dostpu wilgoci z kieszonki dzisBowej. Nale\ tu:  ksztaBtki celuloidowe,  formówki jedno[cienne,  formówki pier[cieniowe. a) b) Rys. 10. Formówki: a) pier[cieniowa, b) jedno[cienna [2, s. 36] KsztaBtki celuloidowe maj gotowy ksztaBt i tylko docinamy je przyszyjkowo. Formówki s to narzdzia (pamita o sterylizacji), na które zakBadamy metalowe lub celuloidowe paseczki (dostpne s proste lub profilowane). W celu u\ycia nale\y paseczek zamocowa na odpowiedni ksztaBtk (pier[cieniowa, jedno[cienna). Tak przygotowane narzdzie zakBadamy na zb i napinamy pasek formujc powierzchni. Nastpnie lekarz zakBada wypeBnienie. Po zwizaniu odbudowa zba musi zosta dopasowana do zgryzu. W tym celu asystentka stomatologiczna odpowiednim zestawem narzdzi: sprawdza szczelno[ wypeBnienia okolicy przyszyjkowej oraz kalk zwarciow powierzchni \ujc. Je[li na wypeBnieniu pojawi si odcisk kalki lub brzeg dodzisBowy wymaga korekty to nale\y dane miejsce spiBowa i wygBadzi. Narzdzia do wypeBniania ubytków:  nakBadacze,  upychadBa.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 14 Do przygotowania materiaBów do wypeBnieD u\ywamy:  pBytek szklanych,  pBytek papierowych,  Bopatek metalowych,  Bopatek plastikowych,  utrzsarek. PBytki i Bopatki sBu\ do rcznego przygotowania wypeBnieD staBych i czasowych. Utrzsarki do maszynowego przygotowania materiaBów obecnie kapsuBkowanych. Do opracowania wypeBnieD stosujemy: kr\ki i paski [cierne, kamienie, gBadziki i gumki. Leczenie endodontyczne Narzdzia do leczenia endodontycznego dzielimy na rczne i maszynowe. W zale\no[ci od zastosowania wyró\niamy:  miazgocigi,  rozszerzacze kanaBowe(typu H, S, K,  szczurze ogony ),  poszukiwacze,  igBy Millera,  wieki papierowe,  igBy Lentulo,  igBy Druxa,  upychadBa kanaBowe,  upychadBa do wieków gutaperkowych. a) b) c) d) e) Rys. 11. Narzdzia endodontyczne: a, b  miazgocigi, c  igBa Lentulo, d  poszerzasz, e  szczurzy ogon. [4,s. 108] Wszystkie narzdzia endodontyczne powinny znajdowa si w pojemnikach zwanych endoboksami, które sBu\ do przechowywania i sterylizacji. Pomoc w leczeniu s specjalne mikromotory endodontyczne, które posiadaj bardzo maBe obroty. Do pomiaru dBugo[ci kanaBu sBu\ endometry. Usuwanie zBogów nazbnych mo\e odbywa si rcznie lub maszynowo. Do rcznego usuwania zBogów sBu\:  skrobaczki,  kirety,  sierpy,  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 15  lemiesze,  pilniczki,  motyczki,  dButka. a) b) c) d) Rys. 12. Narzdzie do rcznego usuwania zBogów: a) dButko, b) sierp prosty, c) motyczka, d) kireta. [3, s.103] Trzymamy je trzema palcami uchwytem pisarskim, podpierajc rk na zbie pacjenta lub na drugiej rce. Ruch narzdzia powinien by pBynny i nie traumatyzowa przyzbia. Aparaty ultradzwikowe (skalery) sBu\ do maszynowego usuwania kamienia. Usuwanie zBogów polega w nich na wykorzystaniu zjawiska kawitacji. Pod wpBywem drgaD kamieD odpada od powierzchni zba. Aparaty te maj w swoim wyposa\eniu ró\ne koDcówki (do powierzchni midzyzbowych, wklsBych, pBaskich). U\ywamy je bardzo delikatnie, bez ucisku. Kt pomidzy koDcówk a powierzchni zba powinien wynosi ok.15o. Je[li jednak zostan one u\yte nieprawidBowo mog spowodowa uszkodzenia tkanek zba. Piaskarka Do usuwania nalotów mo\na wykorzysta piaskark, pamitajc, aby koDcówka nie byBa skierowana w stron kieszonki dzisBowej. Przy zabiegu piaskowania obowizkowo u\ywamy ssaka w celu szybkiego odessania piasku, wody i brudu. Po usuniciu zBogów nale\y zby wypolerowa. Do tego celu u\ywamy szczoteczek i gumeczek na ktnic. Przy maBych obrotach mikrosilnika i u\yciu odpowiednich past polerskich wygBadzamy korony i szyjki zbów. Narzdzia chirurgiczne Do iniekcji:  strzykawki (jednorazowe i wielorazowe typu  Carpula ),  igBy jednorazowe  urzdzenia do automatycznego podawania [rodków znieczulajcych z fizjologiczna prdko[ci.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 16 Strzykawki wielorazowe sBu\ jako  pistolety do zaBadowania gotowych wkBadów ze [rodkiem znieczulajcym. U\ywamy do nich specjalnych igieB, które same przebijaj ampuBk. Rys. 13. Rodzaje strzykawek [1, s. 190] Do usuwania zbów sBu\:  kleszcze Bertena,  kleszcze Meissnera,  dzwignie proste i boczne. a) b) Rys. 14. Narzdzia do ekstrakcji: a) dzwignia prosta, b) zestaw kleszczy Meissnera [4, s.115]  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 17 Rys. 15. Kleszcze Bertena [4, s.114] Pomocnicze:  By\eczki zbodoBowe,  wiertBa chirurgiczne i dButa,  kleszcze kostne,  raspatory,  zgBbniki chirurgiczne,  skalpele,  no\yczki,  kleszczyki hemostatyczne,  haki,  imadBa,  igBy i nici chirurgiczne,  szczkorozwieracze,  ochraniacze na palec. Obecnie w chirurgii wykorzystywane s urzdzenia piezoelektryczne z dodatkowym chBodzeniem, które maj odpowiednie koDcówki do cicia i preparacji ko[ci, oraz specjalne mikromotory z fizjodyspenserem wykorzystywane w implantologii. Narzdzia protetyczne i ortodontyczne:  By\ki wyciskowe: górne i dolne, caBkowite i cz[ciowe,  miski i Bopatki do zarabiania,  Bopatka i no\yk do wosku,  no\yk do gipsu,  kleszcze protetyczne,  kleszcze ortodontyczne,  narzdzia pomiarowe,  cyrkiel ortodontyczny,  gumki regulacyjne,  instrumenty do szlifowania.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 18 Rys. 16. Kleszcze protetyczne [2, s.57] Rys. 17. Kleszcze ortodontyczne [2, s. 57]  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 19 a) b) c) Rys. 18. Ay\ki do wycisków: a) cz[ciowe, b) poBówki, c)caBkowite góra i dóB [4, s.121] 4.1.2. Pytania sprawdzajce Odpowiadajc na pytania, sprawdzisz, czy jeste[ przygotowany do wykonania wiczeD. 1. Jakie s wymagania ministerialne dotyczce gabinetów stomatologicznych? 2. Co nale\y do wyposa\enia gabinetu stomatologicznego? 3. Jakie narzdzia sBu\ do opracowywania szkliwa? 4. Jakie narzdzia sBu\ do opracowywania zbiny? 5. Jakie narzdzia sBu\ do wypeBniania ubytku? 6. Jakie narzdzia s potrzebne do przygotowania wypeBnieD? 7. Jakie narzdzia sBu\ do skalingu? 8. Jakie instrumenty potrzebne s do leczenia kanaBowego?  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 20 4.1.3. wiczenia wiczenie 1 Przygotuj i pogrupuj narzdzia do usuwania zBogów nazbnych, stosowane do leczenia zachowawczego i endodontycznego. Sposób wykonania wiczenia Aby wykona wiczenie, powiniene[: 1) zgromadzi narzdzia, 2) zorganizowa stanowisko pracy, 3) zaplanowa tok postpowania, 4) wykona tabel, 5) zadba o bhp i ochron osobist, 6) dokona podziaBu i sprawdzenia narzdzi, 7) zaprezentowa i omówi prac. Narzdzia do usuwania Narzdzia stosowane do Narzdzia stosowane do zBogów nazbnych leczenia zachowawczego leczenia endodontycznego Wyposa\enie stanowiska pracy:  odzie\ ochronna,  kasety do narzdzi,  poradnik dla ucznia,  narzdzia do usuwania zBogów nazbnych, do leczenia zachowawczego i endodontycznego. wiczenie 2 Zaplanuj ustawienie mebli i sprztu w gabinecie stomatologicznym. Wykorzystaj makiet gabinetu oraz modele mebli i aparatury medycznej. Uzasadnij swój wybór. Sposób wykonania wiczenia Aby wykona wiczenie, powiniene[: 1) przygotowa makiet i modele, 2) zorganizowa stanowisko pracy, 3) zaplanowa tok postpowania, 4) zadba o bhp i ochron osobist, 5) ustawi sprzty wg swojego planu, 6) zaprezentowa i omówi prac.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 21 Wyposa\enie stanowiska pracy:  odzie\ ochronna,  poradnik dla ucznia  makieta i modele aparatury medycznej. 4.1.4. Sprawdzian postpów Czy potrafisz: Tak Nie 1) okre[li wymagania ministerialne dotyczce gabinetów stomatologicznych? 1 1 2) okre[li wyposa\enie gabinetu stomatologicznego? 1 1 3) wskaza narzdzia do opracowywania szkliwa? 1 1 4) wskaza narzdzia do opracowywania zbiny? 1 1 5) wskaza narzdzia do wypeBniania ubytku? 1 1 6) wskaza narzdzia potrzebne do przygotowania wypeBnieD? 1 1 7) wskaza narzdzia do skalingu? 1 1 8) wskaza instrumenty potrzebne do leczenia kanaBowego? 1 1  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 22 4.2. Praca zespoBu stomatologicznego 4.2.1. MateriaB nauczania Opieka stomatologiczna opiera si na pracy zespoBu stomatologicznego. LEKARZ STOMATOLOG higienistka asystentka stomatologiczna stomatologiczna technik dentystyczny Rys. 19. Schemat pracy zespoBu stomatologicznego [rysunek autora] Prac zespoBu kieruje lekarz. Asystentka stomatologiczna pracuje na zlecenie i pod nadzorem lekarza. Do jej zadaD nale\: - podstawowe dziaBania profilaktyczno-lecznicze, - edukacja i promocja zdrowia, - oznaczanie wskazników (higieny, próchnicy, periodontopatii), - przygotowanie i organizacja pracy gabinetu, - przygotowanie pacjenta do zabiegów, - czynna asysta przy zabiegach, - wykonywanie zabiegów profilaktycznych, - wykonywanie zabiegów leczniczych pod nadzorem stomatologa, - wykorzystywanie aparatury diagnostycznej i leczniczej, - wykonywanie wiczeD ortodontycznych, - dziaBanie aseptyczne i antyseptyczne w gabinecie, - prowadzenie dokumentacji medycznej. Asystentka stomatologiczna wspomaga lekarza w dziaBalno[ci leczniczej i rehabilitacyjnej. Do podstawowych czynno[ci asystentki stomatologicznej nale\: - przygotowanie poradni (gabinetu) do pracy wraz z odpowiednimi zestawami narzdzi,  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 23 materiaBów i leków, - przygotowanie pacjentów do zabiegów - czynne asystowanie przy zabiegach, - prowadzenie dokumentacji i sprawozdawczo[ci. Przygotowanie gabinetu przed rozpoczciem pracy polega na: - wBczeniu do sieci elektrycznej i sprawdzeniu dziaBania urzdzeD, - przygotowaniu stolika lekarskiego (asystora), - przygotowaniu stolika asystentki, - przewietrzeniu gabinetu. Technik dentystyczny pracuje na zlecenie stomatologa w zakresie rehabilitacji protetycznej i ortodontycznej. Praca zespoBowa musi uwzgldnia: podziaB czynno[ci, wspóBprac i odpowiedzialno[. PrzykBadem takiej wspóBpracy jest czynna i bierna asysta, planowanie profilaktyczno- lecznicze, projektowanie i wykonanie uzupeBnieD protetycznych i aparatów ortodontycznych. Nale\y przestrzega przepisów dotyczcych higieny i bezpieczeDstwa pracy. Przygotowanie gabinetu stomatologicznego do pracy polega na: - wBczeniu prdu i sprawdzeniu dziaBania urzdzeD, - przygotowaniu asystora i stolika asysty, - przygotowaniu narzdzi i materiaBów sanitarnych, - wietrzeniu. MateriaBy sanitarne nale\ do podstawowych artykuBów u\ywanych podczas wykonywania wszystkich zabiegów. Nale\ do nich: bielizna zabiegowa, materiaBy opatrunkowe, materiaBy jednorazowe. Obecnie wszystkie one s dostpne w sterylnych, fabrycznych opakowaniach. Wa\ne jest, aby dokBadnie dobra [rodki ochrony indywidualnej zarówno dla pacjenta jak i dla czBonków zespoBu. W zale\no[ci od rodzaju gabinetu i zakresu jego dziaBalno[ci poza podstawowymi narzdziami, materiaBami i lekami, na stoliku lekarskim przygotowuje si sprzt specjalistyczny. PrzykBadowo: - do zabiegów periodontologicznych  skaler, - do chirurgicznych narzdzia do usuwania zbów, - do rehabilitacji aparatur fizykoterapeutyczn. Pacjent powinien mie przygotowan serwet ochronn, jednorazowy kubek z pBynem do pBukania jamy ustnej. Fotel powinien by ustawiony w pozycji wygodnej dla pacjenta i uwzgldniajcej zasady ergonomii pracy zespoBu stomatologicznego. Po zakoDczonej wizycie jednego pacjenta nale\y stanowisko pracy sprztn i przygotowa dla nastpnego. Odka\amy rejon pola zabiegowego, zmieniamy narzdzia na sterylne, szykujemy now serwet i kubek jednorazowy. Czynna asysta przy zabiegach polega na wspóBdziaBaniu z lekarzem stomatologiem. Asysta przygotowuje pacjentów do zabiegów, instrumentuje je i asystuje podczas ich wykonywania. Podaje narzdzia, leki i materiaBy (wa\ny jest sposób trzymania i przekazywania narzdzi). Przygotowuje materiaBy do wypeBnieD, wycisków, obsBuguje aparatur diagnostyczn i lecznicz. Nadzoruje prawidBowe o[wietlenie pola zabiegowego, prowadzi dokumentacj.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 24 Warunkiem wykonywania zabiegów jest znajomo[ procedur leczniczych i wspóBpraca manualna pomidzy czBonkami zespoBu. Technika pracy zespoBowej polega na pracy na cztery lub sze[ rk. Ergonomia nakazuje wykonywanie pracy w najodpowiedniejszej pozycji caBego zespoBu, dziki której oszczdzamy ukBad nerwowy, mi[niowo-szkieletowy i wzrok. Dziki pracy zespoBowej mo\emy zminimalizowa przeci\anie koDczyn górnych i tuBowia przez ograniczenie wykonywania ruchów caBego ramienia i tuBowia. Po zakoDczonej pracy gabinet musi zosta bardzo dokBadnie wysprztany. Wszystkie sprzty odka\one a narzdzia wysterylizowane. Otoczenie pola zabiegowego ze wzgldu na wystpowanie w gabinecie bakteryjnego aerozolu odka\one metod fumigacji lub promieniami UV. PodBogi powinny zosta dokBadnie umyte, kubBy opró\nione a odpady przygotowane do utylizacji. Codziennie równie\ nale\y konserwowa i przeglda narzdzia i urzdzenia stomatologiczne. Pozwoli to na dBugie i niezawodne funkcjonowanie. Sprawdzamy czy s czyste i nieuszkodzone, konserwujemy preparatami zawierajcymi olej parafinowy lub silikonowy wolny od zanieczyszczeD mikrobiologicznych. Okresowo przegldy urzdzeD specjalistycznych przeprowadzaj wykwalifikowani konserwatorzy. Przy ka\dym urzdzeniu znajdujcym si w gabinecie powinna znalez si instrukcja obsBugi. Aparatura i sprzt medyczny musz mie atesty (certyfikaty, [wiadectwa dopuszczenia do u\ytkowania). Metody pracy w stomatologii Do metod pracy w stomatologii zaliczamy: metod tradycyjn i metod pracy przy le\cym pacjencie. Tradycyjna polega na tym, \e pacjent siedzi na fotelu a lekarz siedzi lub stoi obok fotela(zwykle w pozycji odpowiadajcej godzinom zegarowym 7 13). Praca przy le\cym pacjencie Pacjent powinien znajdowa si w pozycji le\cej spoczynkowej (nos pacjenta na jednej linii z jego kolanami). Niekiedy wykonuje si zabiegi w pozycji póBle\cej, np. podczas zaawansowanej ci\y. Pozycja le\ca umo\liwia równomierne obci\enie tuBowia oraz koDczyn górnych i dolnych w 16 20 punktach podparcia oraz osignicie jednakowych warto[ci ci[nienia krwi w ró\nych cz[ciach organizmu. Zapobiega to omdleniom oraz zakrztuszaniu si [lin (wod), dziki sprawnie pracujcej koDcówkami ssaków asystentce. Pozycja operatora. PrawidBowo jest to pozycja siedzca w zakresie usytuowania 8.30 12.30 w zale\no[ci od umiejscowienia pola zabiegowego. Pozycja asystentki Asystentka powinna wykonywa wszystkie czynno[ci z pozycji siedzcej (bez opuszczania krzeseBka asystentki), w strefie pracy asysty midzy 200 a 400, umo\liwiajcej wizualny i manualny dostp do pola zabiegowego bez przeci\enia ukBadu mi[niowo- szkieletowego i nerwowego. Asystentka musi siedzie wy\ej ni\ operator (jej linia wzroku ma by 15 20 cm powy\ej linii wzroku operatora). Kt zawarty midzy lini Bczc oczy asystentki z jam ustn pacjenta powinien wynosi nie mniej ni\ 60°. Uda asystentki maj by w jednej pBaszczyznie z twarz le\cego pacjenta i pod ktem ok. 45° do jego linii po[rodkowej ciaBa. Asystentka wykonuje nale\ce do niej czynno[ci, a wic: 1) prac w jamie ustnej pacjenta oraz przekazywanie instrumentów i materiaBów w strefie transferowej,  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 25 2) ma dostp do konsoli asysty, instrumentów, materiaBów, aparatury pomocniczej, itp. w strefie statycznej, 3) pracuje w strefie, gdzie znajduje si zlew, miejsce na zu\yte instrumenty, materiaBy protetyczne i zródBo wody do ich przygotowywania. Wyró\nia si nastpujce strefy dziaBania zespoBu stomatologicznego przy le\cym pacjencie: operacyjn, statyczn, asysty, transferow.(za Bladowskim). Rys. 20. Strefy dziaBania zespoBu stomatologicznego (za Bladowskim) [2, s 71] W pozycji le\cej jest mniejsze niebezpieczeDstwo zachBy[nicia si, ni\ w siedzcej dochodzi bowiem do zatkania gardBa podniebieniem mikkim. Pozycja le\ca stwarza o wiele mniejsze niebezpieczeDstwo omdlenia pacjenta podczas zabiegu, ni\ pozycja siedzca .O wiele lepsza jest pozycja operatora, który bdzie wydajniejszy i mniej bdzie si mczyB. W pozycji tej mo\emy pracowa na dwie, cztery i sze[ rk. Metoda  centric" to praca lekarza stomatologa przy pacjencie w pozycji le\cej  bez asystentki. Metoda pracy na 2 rce (Solo) przy pacjencie w pozycji le\cej w wykonaniu lekarza stomatologa mo\e by równie\ w niektórych przypadkach ergonomicznym rozwizaniem, realizowanym w okre[lonych sytuacjach. Nie speBnia jednak podstawowego warunku organizacyjnego, decydujcego o wy\szo[ci pracy zespoBowej w wykonaniu trudniejszych zabiegów leczniczych. Jest jednak o wiele lepszym rozwizaniem ni\ tradycyjna metoda pracy lekarza stomatologa, szczególnie stojcego przy siedzcym pacjencie. Zasady pracy na 2 rce przy pacjencie w pozycji le\cej s na ogóB proste. W odniesieniu do pozycji pacjenta s podobne jak w pracy na 4 rce. Operator (lekarz, higienistka, asystentka) mo\e pracowa metod Solo podobnie w pozycji od 8,30 do 12,30, pod warunkiem, \e potrzebny sprzt (konsola z koDcówkami, ssak, [linocig, stolik z narzdziami i [wiatBo) znajduj si w zasigu jego rk. W metodzie pracy na 4 lub 6 rk dostp do sprztu jest podzielony midzy czBonków zespoBu, wic gBowa pacjenta znajduje si  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 26 w pozycji centralnej. Natomiast w pracy na 2 rce w pozycji centralnej musi si znalez i gBowa pacjenta i operator. Jest to podstawowy warunek powodzenia w tej metodzie pracy. Z uwagi na ró\ne rozwizania techniczne sprztu nie zawsze osigalny. Najbardziej korzystna, jest praca na 4 rce w wykonaniu zespoBu: lekarz stomatolog  asystentka, umo\liwiajca najbardziej, ergonomiczne wykonywanie wszystkich zabiegów leczniczych, lub: asystentka stomatologiczna, wszystkich zabiegów profilaktycznych. Metoda pracy na 6 rk z udziaBem 2 asystentek podwy\sza koszty finansowe pracy poszerzonego zespoBu, aczkolwiek poprawia warunki organizacyjne pracy. 4.2.2. Pytania sprawdzajce Odpowiadajc na pytania, sprawdzisz, czy jeste[ przygotowany do wykonania wiczeD. 1. Jaki jest skBad zespoBu stomatologicznego? 2. Jaki jest zakres obowizków ka\dego z czBonków zespoBu? 3. Jaki jest sposób przygotowania gabinetu do pracy? 4. Jaki jest sposób porzdkowania gabinetu po pracy? 5. Jakie s metody pracy w stomatologii? 6. Jakie s strefy dziaBania zespoBu stomatologicznego? 7. Jakie s pozycje ciaBa asystentki, pacjenta i lekarza podczas wykonywania zabiegów stomatologicznych? 4.2.3. wiczenia wiczenie 1 Przygotuj stanowisko do rozpoczcia pracy w gabinecie stomatologicznym i wykonaj czynno[ci zwizane z porzdkowaniem go po zakoDczonym zabiegu. Sposób wykonania wiczenia Aby wykona wiczenie, powiniene[: 1) zaplanowa tok postpowania, 2) zorganizowa stanowisko pracy, 3) wykona tabel, 4) zadba o bhp i ochron osobist, 5) dokona wpisu do tabeli, 6) zaprezentowa i omówi prac. DziaBania przed rozpoczciem pracy DziaBania po skoDczonej pracy Wyposa\enie stanowiska pracy:  odzie\ ochronna,  poradnik dla ucznia,  stanowisko dydaktyczne w gabinecie stomatologicznym,  artykuBy pi[mienne.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 27 wiczenie 2 Przygotuj stanowisko pracy lekarza dentysty i asystentki do pracy metod  na cztery rce . Wpisz do tabeli usytuowanie lekarza i asystentki oraz zakres dziaBania. Sposób wykonania wiczenia Aby wykona wiczenie, powiniene[: 1) zaplanowa tok postpowania, 2) zorganizowa stanowisko pracy, 3) wykona tabel, 4) zadba o bhp i ochron osobist, 5) dokona wpisu do tabeli, 6) zaprezentowa i omówi prac. Lekarz Asystentka Wyposa\enie stanowiska pracy:  odzie\ ochronna,  stanowisko dydaktyczne w gabinecie stomatologicznym,  poradnik dla ucznia,  artykuBy pi[mienne. 4.2.4. Sprawdzian postpów Czy potrafisz: Tak Nie 1) okre[li skBad zespoBu stomatologicznego? 1 1 2) okre[li zakres obowizków ka\dego z czBonków zespoBu? 1 1 3) opisa sposób przygotowania gabinetu do pracy? 1 1 4) opisa sposób porzdkowania gabinetu po pracy? 1 1 5) wyja[ni metody pracy w stomatologii? 1 1 6) wskaza strefy dziaBania zespoBu stomatologicznego? 1 1 7) wskaza pozycje ciaBa asystentki, pacjenta i lekarza podczas wykonywania zabiegów stomatologicznych? 1 1  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 28 5. SPRAWDZIAN OSIGNI INSTRUKCJA DLA UCZNIA 1. Przeczytaj uwa\nie instrukcj. 2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kart odpowiedzi. 3. Zapoznaj si z zestawem zadaD testowych. 4. Zestaw zawiera 20 zadaD. 5. Do ka\dego zadania przyporzdkowane s 4 mo\liwo[ci odpowiedzi, jedna odpowiedz jest prawdziwa. 6. Udzielaj odpowiedzi na zaBczonej karcie odpowiedzi stawiajc znak x. W przypadku pomyBki zakre[l bBdn odpowiedz kóBkiem i zaznacz x odpowiedz prawidBow. 7. Za ka\d prawidBow odpowiedz otrzymujesz 1 punkt, za zB odpowiedz lub jej brak 0 punktów. 8. Rozwizuj zadania samodzielnie. 9. Na rozwizanie testu masz 40 minut. Powodzenia! ZESTAW ZADAC TESTOWYCH 1. Poradnia mo\e nie posiada a) wentylacji. b) instalacji wodocigowej. c) instalacji elektrycznej. d) klimatyzacji. 2. Gabinet musi posiada wysoko[ a) 2 m. b) 3 m. c) co najmniej 2,5 m. d) 1,7 m. 3. Do usuwania zbów sBu\ a) By\eczki zbodoBowe. b) lemiesze. c) dzwignie proste. d) poszukiwacze. 4. IgBa Millera jest narzdziem a) chirurgicznym. b) endodontycznym. c) protetycznym. d) do usuwania zBogów. 5. Przygotowanie pacjenta do zabiegu polega na a) podaniu mu glukozy. b) podaniu znieczulenia. c) podaniu [rodków p/alergicznych. d) odpowiednim ustawieniu fotela.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 29 6. Do konserwacji narzdzi u\ywamy a) oleju parafinowego. b) smaru uniwersalnego. c) pBynu dezynfekcyjnego. d) talku. 7. Narzdziem niesBu\cym do obróbki szkliwa jest a) kamieD karborundowy. b) wiertBo diamentowe. c) jzykotrzymacz. d) kr\ek [cierny. 8. PBytki papierowe sBu\ do a) przygotowania materiaBów do wypeBnieD. b) podawania narzdzi. c) demonstracji higienicznych. d) sprawdzania dziaBania wierteB. 9. Do wyposa\enia podstawowego nie zaliczamy a) fotela stomatologicznego. b) wiertarki. c) spluwaczki. d) radiowizjografu. 10. W skBad zespoBu stomatologicznego nie wchodzi a) higienistka. b) asystentka stomatologiczna. c) lekarz. d) rejestratorka. 11. Przygotowanie gabinetu do pracy nie polega na a) przygotowaniu asystora i stolika. b) wietrzeniu. c) wBczeniu do prdu. d) wymyciu okien. 12. Narzdziem do rcznego usuwania zbiny jest a) ekskawator. b) ró\yczka. c) nakBadacz. d) upychadBo. 13. Do podstawowych czynno[ci asystentki stomatologicznej nie nale\y a) przygotowanie pacjentów do zabiegów. b) wykonywanie iniekcji do\ylnych. c) czynne asystowanie przy zabiegach. d) prowadzenie dokumentacji i sprawozdawczo[ci.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 30 14. Przygotowanie gabinetu na przyjcie nastpnego pacjenta polega na a) podaniu narzdzi, leków i materiaBów. b) odka\aniu rejonu pola zabiegowego, zmianie narzdzi na sterylne. c) przygotowaniu materiaBów do wypeBnieD. d) prawidBowym o[wietleniu. 15. Dziki pracy ergonomicznej a) bdziemy mieli wiksze zyski. b) oszczdzamy ukBad nerwowy, mi[niowo-szkieletowy i wzrok. c) oszczdzamy materiaBy opatrunkowe. d) pacjent jest lepiej u[wiadomiony. 16. Do czynno[ci asysty przy zabiegu nie nale\y a) przygotowanie pacjenta. b) instrumentowanie. c) nadzór nad o[wietleniem pola zabiegowego. d) usuwanie zbów. 17. Pacjent siedzi na fotelu a lekarz siedzi obok to metoda pracy a) tradycyjna. b)  centric . c) na cztery rce. d) na sze[ rk. 18. Pozycja le\ca pacjenta a) jest zawsze najlepsza. b) powoduje uspokojenie pacjenta. c) zapobiega omdleniom. d) powoduje zachBystywanie. 19. PrawidBowa pozycja operatora w pracy na cztery rce to a) siedzca przy fotelu. b) siedzca usytuowana 8.30 12.30. c) stojca. d) stojca usytuowana 8.30 12.30. 20. DziaBanie zespoBu stomatologicznego nie odbywa si a) w strefie operacyjnej. b) strefie pracy asysty. c) w strefie sterylizacyjnej. d) w strefie transferowej.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 31 KARTA ODPOWIEDZI Imi i nazwisko ................................................................................................ Przygotowanie gabinetu stomatologicznego do pracy Zakre[l poprawn odpowiedz Nr Odpowiedz Punkty zadania 1 a b c d 2 a b c d 3 a b c d 4 a b c d 5 a b c d 6 a b c d 7 a b c d 8 a b c d 9 a b c d 10 a b c d 11 a b c d 12 a b c d 13 a b c d 14 a b c d 15 a b c d 16 a b c d 17 a b c d 18 a b c d 19 a b c d 20 a b c d Razem:  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 32 6. LITERATURA 1. Barnett L. V. (red):  Asystowanie w stomatologii . Urban & Partner, WrocBaw 2006 2. JaDczuk Z.:  Podrcznik dla asystentek i higienistek stomatologicznych . PZWL, Warszawa 2006 3. Jenkins W.M.M.:  Periodontologia przewodnik . Sanmedica, Warszawa 1996 4. StawiDski K.:  Podrcznik dla pielgniarek i higienistek stomatologicznych . PZWL, Warszawa 1984  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 33

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
asystentka stomatologiczna22[01] z1 02 n
asystentka stomatologiczna22[01] z1 01 n
asystentka stomatologiczna22[01] z1 03 n
asystentka stomatologiczna22[01] z1 03 n
asystentka stomatologiczna22[01] o1 03 n
asystentka stomatologiczna22[01] z2 01 u
asystentka stomatologiczna22[01] o1 04 n
asystentka stomatologiczna22[01] z3 02 u

więcej podobnych podstron