Cykl życia produktu
Cykl życia produktu jest to okres, w którym produkt znajduje nabywców na rynku, trwa od wprowadzenia produktu na rynek do chwili wycofania go z rynku. Typowy cykl życia obejmuje 4 fazy:
0. Planowanie - nie ma produktu na rynku. Często w cyklu życia jednak jest ta faza uwzględniana.
1. Wprowadzanie produktu na rynek (narodziny) Powolny wzrost sprzedaży, w związku z ponoszeniem nakładów na działalność marketingową. Wysokie koszty promowania nowego produktu oraz wysokie nakłady związane z lokowaniem produktu w kanałach dystrybucji.
2 Wzrost sprzedaży. Szybki wzrost sprzedaży rynkowej produkni oraz szybki wzrost zysków. Popyt na produkt jest ukształtowany, nabywcy znają produkt, akceptują go i nabywają. Jest to okres najbardziej dynamicznego wzrostu obrotów.
3. Dojrzałość (nasycenie rynku) Sprzedaż osiąga maximum (poziom nasycenia rynku produktem), a następnie zaczyna powoli spadać z uwagi na ograniczoną chłonność rynku. Zyski firmy są na wysokim poziomie i stopniowo zmniejszają się. Rosną koszty działali marketingowych związanych z utrzymaniem pozycji konkurencyjnej produktu.
4. Spadek fiuiiieranie. spadek popytu i sprzedaży). Ostatnia faza cyklu życia produktu w której wyraźnie zaznacza się spadek sprzedaży i zysków przedsiębiorstwa, co jest efektem spadku popytu na dany produkt. Wycofanie produktu ze sprzedaży.
Długość cyklu żyda produktu na rynku zależy od wielu czynników, in.in.:
■ Rodzaj produktu (produkty żywnościowe trwałe i nietrwałe)
• Sezonowość produktu
■ Stopieii konkurencyjności
■ Możliwości przedsiębiorstwa w zakresie wytworzenia nowego produkni
Rozpoznanie faz cyklu życia produktu jest bardzo istotne, umożliwia identyfikację syniacji na rynku i pozycji danego produktu, pozwala na zaplanowanie działali marketingowych we wszystkich sferach 4P.
Modele cyklu życia produkni
Cykl życia produktu to funkcja czasu i wartości sprzedaży danego produkni - pokazuje, jak zmienia się wielkość sprzedaży w czasie.
Niekiedy cykl życia produktu zostaje zaburzony - jeśli mamy np. do czynienia z produktem, będącym rezultatem chwilowej mody. W takim przypadku po fazie wzrostu może od razu nastąpić faza spadku (bez dojrzałości). Inne. nietypowe cykle, to na przykład "sezonowe dziwactwo" (po gwałtownym wzroście sprzedaż nagle załamuje się - np. akcje spółek internetowych), "recykl" (faza spadku zostaje przekształcona w fazę wzrostu, w wyniku np. restylingu itp. - np. w przypadku samochodów).
Pozycjonowanie produkni na rynku
Pozycjonowanie (plasowanie) produktu na rynku jest niezbędnym składnikiem strategii produktu. Ma na celu wyznaczenie takiego miejsca dla produktu na rynku, dzięki któremu zajmie on pozycję wyróżniającą w stosunku do produktów konkurencyjnych i substytutów. Pozycjonowanie polega na nadaniu produktowi cech. które pozwolą go skutecznie lansować, mogą to być cechy materialne lub mentalne.
Nadanie (lub wyszukanie) i wypromowanie takich atrybutów produktu, które w świadomości klientów pozwolą uznać produkt za wartościowszy niż inny.
Atrybuty wyróżniania produktów:
■ Parametry samego produktu (jakość obiektywna i subiektywna, nowoczesność, składniki, opakowanie)
■ Dystrybucja (dostępność, wygoda zakupów), cena (niższa lub wyższa niż produktów konkurencyjnych), promocja (zwłaszcza nietypowa)