- od stycznia 1999 r., którzy zatrudniali 25 i więcej osób, a niepełnosprawnych mniej niż 6%.
b) od 1999 r. państwowe i gminne jednostki organizacyjne zatrudniające mniej niż 6% ( w 2008 r.),
c) publiczne i niepubliczne uczelnie, zakłady kształcenia nauczycieli oraz placówki opiekuńczo-wychowawcze i resocjalizacyjne - od stycznia 2005 r. wskaźnik 2% niepełnosprawnych.
Podmioty zwolnione z opłacania składki
- składki na PFRON nie opłacają pracodawcy, którzy zatrudniają liczbę osób niepełnosprawnych odpowiednio do wskaźnika (6%),
- zwolnieni z opłacania składki są pracodawcy, którzy prowadzą zakłady pracy będące w likwidacji albo w upadłości,
- nie płacą:
- placówki dyplomatyczne, urzędy konsularne, przedstawicielstwa i misje zagraniczne,
- publiczne i niepubliczne jednostki organizacyjne, które działają nie dla zysku, ale prowadzą rehabilitację społeczną i leczniczą, edukację osób niepełnosprawnych i opiekę nad niepełnosprawnymi,
- zwolnienia, obniżenie wskaźnika zależy od stopnia niepełnosprawności:
- nieznaczne i umiarkowane 6%; znaczne 3-4%.
Konstrukcja składki
- kwota składki na PFRON jest iloczynem stopy % i podstawy wymiaru, gdzie:
- podstawa wymiaru składki - przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale od pierwszego dnia miesiąca po ogłoszeniu przez GUS w Monitorze Polskim,
- stopa % wynosi 40,65% (przed 1999 r. wynosiła 50%),
- pracodawca płaci składkę od brakującej liczby zatrudnionych osób niepełnoprawnych, np.
- zatrudnionych wszystkich 50 etatów, to niepełnosprawnych powinno być 3 osoby (etaty), jeśli zatrudniona jest osoba na 1 etacie, to za 2 etaty należy zapłacić składkę,
- pracodawcy mogą korzystać z ulgi, jeśli zakupią towary lub usługi u sprzedających, którzy zatrudniają niepełnosprawnych ze wskaźnikiem nie niższym niż 10%
- do 2003 r. - ulga przysługiwała przy zakupach w zakładach pracy chronionej,
- od 2004 r. - kwota obniżenia składki, to iloczyn wskaźnika wynagrodzenia niepełnosprawnych pracowników u sprzedającego i wskaźnika rozdziału przychodów,
- korzyści z tego tytułu są niewielkie.
Można wnioskować, że intencją ustawodawcy było, aby:
- przepisy nakładały obowiązek zatrudniania niepełnosprawnych, tzw. kara za niezatrudnienie,
- zasady obniżenia składki motywowały do zatrudniania niepełnosprawnych.
Uwaga
- kara dla pracodawcy, u którego był wypadek przy pracy i pracownik stał się niepełnosprawny, a pracodawca go zwolnił i nie przygotował innego stanowiska pracy w ciągu 3 miesięcy od deklaracji pracownika, że chce pracować to 15-krotnoś przeciętnego wynagrodzenia.