56145

wszelkiego bytu, istnienia, życia, dobra i piękna¹. Plotyn określając ten proces, nie powodujący żadnej zmiany w Jednym - emanacją², wskazuje, że każda postać bytu (hipostaza) wyemanowala z bardziej doskonałej i jest koniecznym ogniwem - etapem w procesie emanowania kolejnej, mniej od siebie doskonałej postaci bytu. Pierwszą hipostazą jest świat ducha, drugą - świat psychiczny, trzecią, stanowiącą z racji swej niedoskonałości kres emanacji, jest materia³. Tak oto przez teorię emanacji wyjaśnia złożoność świata, zamykając całość rzeczywistości wokół Jedni, od której wszystko w emanacji wszystko bierze początek i ku której zdąża.

Cechy neoplatonimir System teocentryczny:

1.    autonomiczny (nie odwołujący się do żadnej religii objawionej),

2.    pełny (obejmujący wszelkie sfery życia ludzkiego),

3.    monistyczny (dynamiczna koncepcja bytu i teoria emanacji)

Co jest niew ątpliwą zasługą Plotyna to umiejscow ienie Absolutu poza św iatem idei i przełamanie platońskiego paradygmatu o nieistnieniu niczego doskonalszego od idei. Stworzył system wychodzący naprzeciw duchowym zapotrzebowaniom człowieka, zapewniający o możliwości zbawienia się, osiągnięcia szczęścia przez kontemplacyjno-ekstatyczą jedność z Absolutem.

1

   Por. D. Dembińska-Siury, Plotyn, dz. cyt. 23.

2

   Zob. Plotyn, Enneady I. 7, 1; VI, 8, 18. G. Reale analizując problem emanatyzmu Plotyna wprowadza ważne pojęcie „chcianej konieczności”. Zob. jego syntezę Myśl starożytna, tłum. z wl. E. I. Zieliński, Lublin 2003, 551.

3

   Zob. Plotyn, Enneady VI, 9, 3-6.