54383

Pismo hieroglificzne było obecne według różnych teorii już w okresie średniominojskim IA, aż do okresu SM III. Bezsprzecznym faktem jest, że pisma hieroglificznego używano powszeclmie nawet w czasach, gdy znane były już bardziej zaawansowane formy zapisu. Warto o tym pamiętać z uwagi na fakt, iż część piktogramów została uproszczona i ponownie wykorzystana w kolejnym tzw. piśmie linearnym typu A. Najwcześniej znane było jedynie w południowej części Krety - już w połowie XIX wieku p.n.e., by później rozprzestrzenić się na całą wyspę. Pismo to było używane zapewne od okresu SM II do PM I.

Nazwa pochodzi od liniowania niektórych tabliczek przed zapisem, te były zwykle małe o kształcie zbliżonym do prostokąta. Poza tabliczkami pismo linearne typu A możemy spotkać na naczyniach metalowych, glinianych i kamiennych, na tzw. stołach ofiarnych, figurkach terakotowych i oraz muracli. Powszechne występowanie w życiu codziennym pozwala nam przypuszczać, że było ono wykorzystywane do czegoś więcej niż tylko prymitywnych zapisów użytkowych. Pismo linearne typu A nie zostało rozszyfrowane, ale nie zachowały się żadne teksty literackie, ponieważ te niebyłyby raczej zapisywane na glinianych tabliczkach. Wiemy natomiast, że pisano od lewej do prawej, choć część tekstów zdaje się byc napisana lustrzanie. YYhrto wspomnieć również, że wiele tabliczek wygląda dość chaotyczne - informacje nie zawsze pojawiają się od kolejnych linijek. Najwięcej tabliczek znaleziono na południu wyspy np. obok minojskiej willi Aja Triada niedaleko Fajstos. Znajdowano je również na całej wyspie dzięki czemu możemy przypuszczać, że z pewnością pełniło rolę administracyjną. Dlatego nie może dziwić fakt, iż minojczycy najprawdopodobnej stworzyli specjalny system prowadzenia rachunkowości oparty na systemie kropek i kresek. Posługiwali się też prawdopodobnie systemem dziesiętnym. Wiemy, że musieli posiadać umiejętność dodawania i odejmowania, ale nie ma już pewności jak wyglądała sprawa z mnożeniem i dzieleniem. Minojczykom niektórzy przypisują także wynalezienie druku maszynowego, a to za sprawą okrągłego dysku o 16-centymetrowej średnicy i około 1,2-centymetrowej grubości, z odciśniętymi 242 znakami po obu stronach, podzielonych na 61 odrębnych grup. Został on odkryty przez Włochów w 1908 roku w ruinach pałacu w Fajstos. Technika zapisu była łatwa i szybka: miała polegać na odciskaniu w wilgotnej glinie stempelków z wygrawerowanym wypukłym wzorem. Najpierw jednak taką "matrycę" należało przygotować. Dysk jest datowany na okres 1700 p.n.e. - współczesny pismu linearnemu A, lecz duża część archeologów twierdzi, że inskrypcja widoczna na jego powierzchni jest śladem zapisu innego pisma minojskiego. Według kolejnych badaczy znaki, występujące na dysku, które nie są podobne do minojskich mogą świadczyć o jego obcym - pozakreteńskim pochodzeniu, np. jeden z ich przypomina hełm z grzebieniastym pióropuszem - bardzo podobnym do tych, jaki nosili Filistyni, inny zaś powtarzając za Chadwickiem przedstawia kobietę w stroju, "który jest odległy od mody minojskiej".

Jeśli dysk zawiera nawet ślad zapisu jakiegoś nieznanego nam pisma to wówczas musimy się pogodzić z faktem, iż mamy za mało informacji, aby móc rozszyfrować ten język - do tej pory nie znaleziono bowiem nic podobnego. Dziś wiemy, że na dysku jest 45 różnych znaków, raczej nie ma na nim liczebników . Ze względu na brak wiedzy o tym znalezisku często przypisuje mu się bliżej nieokreśloną funkcję religijną.

Obszar, w którym znajdowane są tabliczki, pozwala nam sądzić, że system obowiązywał na wszystkich wyspach kontrolowanych, uzależnionych lub przynajmniej utrzymujących kontakty z cywilizacją minojską.