tnówi "ponieważ jedni ludzie mają włosy czarne, a inni mają włosy błąd". | ||
Drugi stopień |
ok. 7-9 r.ż. |
Dzieci mają tu zróżnicowane i konkretne wyobrażenia dotyczące przynależności religijnej. Ośmiolatek odpowiada na pytanie "co to znaczy katolicki?' "To znaczy, że idzie w niedzielę na Mszę św. i chodzi do katolickiej szkoły" Na pytanie, czy można byt? zarazem protestantem i amerykaninem odpowiada "Ja jestem amerykaninem i protestantem". |
Trzeci stopień |
ok. 10 r. ż. i później |
Dzieci mają tu abstrakcyjne pojęcia dotyczące wiary, religii i wyznania. Dwunastolatek na pytanie "Kim jest katolik?' odpowiada: "Osoba, która wierzy w prawdy przekazywane w Kościele rzymsko-katolickim". |
W dalszych badaniach Elkind, Long i Spilka pytali dzieci o rozumienie modlitwy. Elkind spostrzega rozwój religijny jako jeden z naturalnych elementów integralnego rozwoju człowieka.W procesie ogólnego rozwoju inteligencji religia zaspokaja coraz subtelniejsze potrzeby. W tym wypadku Elkind mówi o czterech stopniach:
1) poszukiwanie trwałości we wczesnym dzieciństwie - nieoczekiwane odkrycie śmierci sprawia, że w Bogu odnajduje dziecko odpowiedź i oczekiwaną trwałość;
2) poszukiwanie obecności, reprezentacji - pozostające w centrum starań przedszkolaka poszukiwanie obrazu Boga;
3) poszukiwanie relacji - w młodszym okresie szkolnym poszukiwanie osobistych relacji z Bogiem i akceptacji ze strony Boga;
4) poszukiwanie wglądu - dążenie do zrozumienia wszystkiego.
W analizie rozwoju religijnego Elkind nawiązuje do hierarclii potrzeb wg. Maslowa.
Nie mówi jednak nic o transformacji struktur na drodze interaktywnego rozwoju.
e. Propozycja Richarda Kahoe i Mary Jo Meadow
Richard Kahoe i Maiy Jo Meadow uwzględniają typ motywacji religijnej korzystając z teorii Allporta (motywacja zewnętrzna lub wewnętrzna) oraz dostrzegają wymiar niezależność-zależność (religijność kościelna, tradycyjna oraz religijność autonomiczna