56460

■ Przeciążenie jako źródło stresu

Przeciążenie to sytuacja trudna wynikająca z wykonywania określonych czynności na granicy swoich możliwości fizycznych lub psychicznych. Jest to takie natężenie stresu, które wywołuje negatywne zmiany w celowym działa niu człowieka.

Przeciążenie ^obciążenie (które nie prowadzi do zaburzeń oiganizacji czynności człowieka).

Długotrwałe przeciążenie = stres chroniczny prowadzi do wielu zaburzeń psychosomatycznych.

Dyskomfort - najłagodniejsza forma przeciążenia, są to sytuacje, które zmuszają do pracy w przykrych warunkach. Dyskomfort psychiczny jest najszerszą kategorią stresu życia codziennego.

Stopień prceciążenia zależy także od standardów estetycznych, kul nitowych i cywilizacyjnych.

♦koncepcja stresowych wydarzeń życiowych (negative live events) - stresowe obciążenia dnia codziennego mogą się kumulować i prowadzić do przeciążenia, co z kolei przyczyniać może się do gorszego funkcjonowania oraz zachorowalna na tzw. choroby cywilizacyjne.

Badania Eliasza: życie w dużej aglomeracji miejskiej Śląska; wykazał, że ważne są różnice indywidualne uwarunkowane indywidualnie, w reakcji na stres przeciążenia stymulacją. Wykazano także, że w sytuacji niedociążenia stymulacyjnego może następować obniżenie progów tolerancji, natomiast przy przeciążeniu do wzrostu owej tolerancji.

Przykładem warunków ekstremalnego stresu prceciążenia były warunki obozów koncentracyjnych. (K. Gordonowski) ■ Deprywacja jako źródło stresu

Deprywacja = minimalizacja obciążeń (deprywacja sensoryczna = głód zmysłowy).

W warunkach deprywacji dochodzi do pogorszenia sprawności działama i dyskomfortu psychicznego. ♦Deprywacja sensotyczna wg Vernona i Hoffmana dotyczy trzech kategorii sytuacji:

1)    Redukcja strukturalizacji bodźca

2)    Redukcja absolutnego poziomu bodźca

3)    Narzucona strukmralizacja bodźca

Każda stymulacja działa na człowieka dwojako: specyficznie (treściowe znaczenie bodźca) i niespecyficznie (ogólna aktywacja). Zarówno ograniczenie bodźców jak i ich nagła zmiana są sytuacją stresową.

Definicje:

1.    Deprywacja sensoryczna - maksymalne ograniczenie wszystkich bodźców (komora dźwiękoszczelna, zaciemnienie, pozycja leżąca, specjalne „wdzianko" ;p)

2.    Deprywacja percepcyjna - ogranicza się strukturalizację i organizację bodźców (komora dźwiękoszczelna, ale nie odizolowana całkowicie od bodźców)

3.    Izolacja socjalna - separacja od środowiska, do którego człowiek był przystosowany (separacja od gratyfikacji, informacji, komunikacji interpersonalnej)

4.    Uwięzienie (upokorzenie, nie wiąże się z zadaniowym charakterem działania)

! zarówno z sytuacji deprywacji sensotycznej jak i w sytuacji izolacji socjalnej występuje względne ograniczenie bodźców na poziomie formalnym i treściowym.

♦odosobnienie wysokościowe - u pilotów, stres deprywacji bodźców, odczuwane jako utrata kontaktu z rzeczywistością

Źródła danych o stresie deprywacji - izolacji:

a) Eksperymentalne sytuacje deprywacji-izolacji

• Badania Hebba, Herona i Bextona (1953) - studentom płacono 20$ dziennie za „nic nie robienie” w warunkach deprywacji bodźców; badam wytrzymywali 2-3 dni, doznawali