56946

Świadczenie spełnia dłużnik, bo na nim ciąży obowiązek wykonania zobowiązania. Może się ten obowiązek rozciągać na inne podmioty, np. poręczyciela.

Istnieje wiele przypadków, gdy okoliczność, kto spełnia świadczenie, a więc dłużnik osobiście, jego przedstawiciel czy nawet osoba trzecia jest dla wierzyciela bez znaczenia. Stąd wylania się zasada, żc wierzyciel może domagać się od dłużnika świadczenia osobistego tylko w przypadkach, w których to wynika z treści czynności prawnej, ustawy albo właściwości świadczenia. Ilekroć nie chodzi o świadczenie osobiste, zobowiązanie może wykonać osoba trzecia, działająca w imieniu lub z upoważnienia i na rzecz dłużnika. Wierzyciel odmawiający takiego świadczenia popada w zwlokę. Inaczej jest z reguły w przypadku, gdy zobowiązanie nie wymagające osobistego świadczenia wykonuje osoba trzecia w imieniu własnym, za wiedzą lub nawet bez wiedzy dłużnika. Wierzyciel może albo przyjąć takie świadczenie (zobowiązanie wygasa, następują rozliczenia między osobą trzecią, a dłużnikiem), albo go nie przyjąć. Wyjątek dotyczy świadczeń pieniężnych, których to wierzyciel nie może odmówić przyjęcia.

Osobą uprawnioną do odbioru świadczenia jest wierzyciel lub ktoś, kto działa w jego imieniu. Istnieją przypadki, gdy z charakteru świadczenia wynika, że jego odbiór nie jest wymagany, co z natury rzeczy wyłącza rozważanie problemu. W przypadku odbioru świadczenia, kwestią istotną jest zdolność do tego odbioru po stronie wierzyciela lub osoby występującej w^r jego imieniu (zdolność do czynności prawnych, do powzięcia i wyrażenia woli, umocowanie). Ilekroć świadczenie spełnione zostanie do rąk osoby nieuprawnionej lub nie mającej należytej zdolności, zobowiązanie nie jest wykonane, są jednak od tego następujące wyjątki:

1)    dłużnik zostaje zwolniony z zobowiązania w takim zakresie, w jakim wierzyciel ze świadczenia skorzystał - ciężar dowodu na dłużniku

2)    dłużnik zostaje zwolniony, gdy spełnia świadczenie do rąk osoby okazującej pokwitowanie wystawione przez wierzyciela, chyba że było zastrzeżone dokonanie świadczenia do rąk własnych, albo też dłużnik działał w^t złej wierze - ciężar dowodu na wierzycielu

3)    dłużnik zostaje zwolniony, gdy w^t razie dokonania przelewru wierzytelności nie był przez zbywoę zawiadomiony o przelewie i świadczył do jego rąk, a nic do rąk nabywcy, chyba że w chwili świadczenia wiedział o przelewie - ciężar na nabywcy

4)    dłużnik zostaje zwolniony, gdy w^r razie śmierci wierzyciela świadczy do rąk osoby, nic będącej spadkobiercą, lecz mającej stwierdzenie praw^T do spadku, chyba że działa w złej wierze - ciężar na wierzycielu

5)    dłużnik zostaje zwolniony, gdy w razie wygaśnięcia umocow^Tania pełnomocnika spełnia świadczenie do jego rąk w granicach pierwotnego umocowania, chyba że o wygaśnięciu tym wiedział lub mógł się z łatwością dowiedzieć - ciężar na wierzycielu

Miejsce i czas wykonania

I. Miejsce wykonania zobowiązania

Prawidłowa wykonanie zobowiązania przez dłużnika wymaga, by świadczenie nastąpiło w należytym miejscu. Miejsce to jest miejscem wykonania zobowiązania. Jeśli dłużnik spełnia świadczenie w^r miejscu niewłaściwym, wierzyciel może odmówić przyjęcia świadczenia. Gdyby wskutek tego świadczenie nie zostało spełnione w miejscu właściwym w terminie, dłużnik może popaść w^r zwłokę. Nawet przyjęcie przez wierzyciela świadczenia nie pozbawia go roszczenia z tytułu nienależytego wykonania zobowiązania. Dalsze skutki miejsce wykonania świadcasnia odgrywa w dziedzinie praw^ra procesowego i prywatnego międzynarodowego.

Ogólna reguła:

Decyduje oznaczenie miejsca w treści zobowiązania. Może wynikać z czynności prawnej, ustawy albo właściwości zobowiązania. W braku stosownych danych decyduje miejsoe, gdzie w^r chwili powstania zobowiązania dłużnik miał swoje miejsce zamieszkania lub siedzibę (albo miejsce pobytu). Jeśli zobowiązanie związane jest z przedsiębiorstwem dłużnika, rozstrzyga siedziba przedsiębiorstwa.