57502

Relacje między prawem a moralnością:

•    Przedmiotowe - jaki zachodzi stosunek regulacji między prawem a moralnością:

o Prawo to minimum moralności - zakres czynów regulowanych przez prawo mieści się w zakresie czynów regulowanych pizez moralność, każdy czyn uregulowany przez prawo ma odpowiednik w regulacji moralnej; o Krzyżowanie się moralności i prawa - istnieją takie zachowania, które reguluje moralność, a me reguluje prawo; regulowane wyłącznie pizez prawo, a nie przez moralność oraz zachowania regulowane i przez prawo i przez moralność;

Sfera regulacji wspólna dla prawa i moralności obejmująca sytuację:

S gdzie prawo i moralność regulują zachowania tak samo - sfera regulacji zbieżnej

s gdzie regulują zachowania odmiennie - sfera regulacji rozbieżnej (gdy dochodzi do zbiegu tych systemów uważa się, iż prawo powinno respektować przekonania moralne większości społeczeństwa)

•    Walidacyjne - jak niezgodność prawa z normami moralnymi wpływa na obowiązywanie norm prawnych, (spór pozytywistów z nie pozytywistami)

Pozytywiści - rozdział prawa i moralności, dwa różne i niezależne systemy normatywne; niesprawiedliwość prawa nie ma wpływu na jego obowiązywanie - {Dura Lex sed Lex) jeśli prawidłowo je ustanowiono i nie uchylono. Prawo jest stanowione zgodnie z wolą społeczną, formuła pozytywistyczna gwarantuje poczucie pewności i bezpieczeństwa.

Nie pozytywiści - dowodzą, że też pozytywistów pozwala wprowadzać akty barbarzyństwa jeśli zatwierdzono je prawnie. Związek prawa i moralności - prawo powinno respektować wartości moralne, w razie braku szanowania prawo może pizestać obowiązywać. Formula Radbrucha - jeżeli norma prawna w sposób wyjątkowo rażący narusza elementarne normy moralne, to tym samym traci ona moc obowiązującą i ani organy państwowe nie są zobowiązane do jej stosowania, ani obywatele do jej przestrzegania.

•    Funkcjonalne - jak normy moralne wpływają na treść norm prawnych i odwrotnie (jak prawo wpływa na treść przekonań moralnych) str.50

Tecluiiki włączania wartości moralnych:

•    Bezpośrednia inkorporacja - pewne normy moralne stają się z woli prawodawcy normami prawnymi (zakaz zabójstwa, uszkodzenia ciała, kradzieży)

o Przepisy odsyłające - odsyłają do innych przepisów, reguł, zasad; klauzury generalne - przepisy, które odsyłają do ogólnych standardów postępowania czy oceny określonych zachowali,

np. zasada współżycia społecznego (stosunki międzyludzkie), powszechnie akceptowane reguły moralności publicznej,

inne klauzule generalne (przepisy) - do ustalonych zwyczajów, społeczno -gospodarczego przeznaczenia prawa, należytej staranności, interesu spoi. -gosp.

o Terminy wartościujące - wartości np. dobra wiara, niskie pobudki, rażąca niewdzięczność, szczególne okrucieństwo, wzajemna pomoc, wierność małżeńska itd.

Prawo - istotny czynnik aktywnie kształtujący przekonania moralne (walka z nietolerancją,

dyskryminacją rasową, religijna, o równouprawnienie kobiet).