54516

Czas Tyranów i prawodawców

Zdominowana przez arystokrację polis ulegała powolnym przekształceniom, które prowadziły do zwiększenia roli pozostałych warstw obywateli i ich udziału w decydowaniu o losie państwa. Według greckiej tradycji w VIII wieku pne pojawiły się pierwsze próby spisania praw najczęściej w miastach Wielkiej Grecji. W niektórych państwach dochodziło do ostrych konfliktów wewnętrzny cli, powoływano rozjemców - ajsymnetów dając im kompetencje do przeprowadzania refonn mających uspokoić sytuację.

Około 620 r pne w Atenach mogły być uchwalone prawa Drakona, z których zachowało się postanowienie dotyczące kary za nieumyślne zabójstwa. Nakazuje się w takim przypadku wygnanie A zatem można wnioskować, że pierwsze prawa nie miały na celu ograniczenia władzy urzędników nad ludem, ale dotyczyły sporów wśród arystokracji. Chodziło o wprowadzenie procedur, które miały pomóc w wychodzeniu z kryzysów bez uciekania się do przemocy. Potrzeba spisania praw wiązała się z obawami aristoi, aby jeden spośród nich nic ograniczył pozostałym dostępu do władzy

Rywalizacja w łonie arystokracji mogła doprowadzić do wojny domowej pomiędzy zwalczającymi się grupami, które Grecy nazywali stasis. Czasem napięcie udawało się rozładować przez powalanie rozjemcy- ajsymnety. Jednak od połowy VII wieku pne w wielu miastach greckich dochodziło do przejęcia władzy przez tyranów. Tym słowem Grecy określali człowieka który’ nielegalnie przejął władzę w państwie. Tyranem mógł zostać urzędnik. Wystarczyło, że na czas nie złożył urzędu lub samowolnie poszerzył swoje uprawnienia. Najczęściej był to arystokrata, któremu udało się zebrać oddział zbrojny i silą narzucić innym obywatelom panowanie. Władza tyrana najbardziej osłabiała arystokrację. Tyran nie musiał zmieniać wiele w strukturze władz w polis i mógł zadowolić się tym by na urzędników wybierano akceptowanych przez niego ludzi Zdarzali się jednak tyrani, którzy przeprowadzali reformy. Władza tyr ana opierała się na sile jaką dawały mu straż przyboczna i poparcie części obywateli. Tyrani najczęściej otaczali opieką sanktuaria Tyrania Kypselidów była jedną z wielu jakie powstały w VII i VI wieku pne w świecie greckim. Większość tyranów rządziła stosunkowo krótko napotykając opór ze strony arystokracji, ale niektórym udawało się założyć dynastię.

Tradycja najczęściej postrzega tyranów jako uosobienie zła, jako ludzi nadużywających władzy. Słowo tyran nabrało pejoratywnego znaczenia. W rzeczywistości byli to różni władcy a wielu z nich przyczyniło się do rozwoju miast Tłumiąc konflikty między arystokratami zapewniali państwu spokój. Czasami doprowadzali do tego brutalnymi metodami ( morderstwo, banicja) Niektórzy tyrani wznosili budynki publiczne i ustanawiali nowe święta starając się pozyskać poparcie szerszej grupy obywateli. Tyrania zmniejszała dystans pomiędzy aristoi a reszta społeczeństwa, ponieważ wszyscy podpadali pod władzę jednostki. Podstawą uzbrojenia hoplity była włócznia oraz duża okrągła tarcza służąca do osłony. Dodatkowego zabezpieczenia dostarczał hełm, nagolennice i pancerz. Hoplici walczyli w falandze w szyku składającym się z ustawionych obok siebie wojowników.