mu doświadczenia; etyce potrzebna jest nie teoria, ale praktyka, doświadczenie; etvke zawodowa można rozumieć jako spetryfikowaną i sformalizowaną moralność zawodową, zbiór doświadczeń, z którym należy się liczyć
zdaniem prof. Wiśniewskiego, e.z. iest potrzebna
• e.z. a etyka ogólna (e.o.):
• spory o możliwość sytuacji niespójnych nie tylko na gruncie teorii, ale i w praktyce np. gdy coś dozwolonego przez e.z. zakazane jest w e.o. etc. PRZYKŁAD: dogłębne przyciskanie przesłuchiwanego dopuszczalne jest na gruncie e.z.. zaś nieuznawane przez e.o. <przykład amerykański>
• kto jest uprawniony do ustanawiania norm e.z.? spór na gruncie anglosaskim:
- teza 1.: od wieków utarto się, że podmiotem uprawnionym jest dana korporacja zawodowa, jako najbardziej doświadczona strona; e.z. rozumiana jest jako samozobowiązanie się, deklaracja, przysięga postępowania w określony sposób; pytanie, czy rodzi to po drugiej stronie jakiekolwiek roszczenie moralne, wydaje się, że jednak nie
- teza 2.: społeczeństwo powinno być podmiotem uprawnionym, ponieważ najlepiej wie, jaki sposób załatwiania interesów najbardziej mu odpowiada
- teza 3.. słuszna: powinien być dialog grup interesu, albowiem prowadzi to do kodeksu etycznego jako umowy - koncepcja kontraktariańska KONCEPCJA KONTRAKTARIAŃSKA
- konkluzja prof. Wiśniewskiego dotycząca e.z.
- primo, e.z., to nie tylko obietnica postaw: funkcjonuje ona w ramach swoistej umowy społecznej, nakładając na profesje zobowiązania i uprawnienia w sposób zbliżony do umowy.
- secundo, musi bvć akceptowalna na gruncie e.o.
- tertio, zezwala na przeniesienie i pogłębienie kontraktu na płaszczyźnie indywidualnej
• PATERNALIZM POLITYCZNY I ZAWODOWY pater - ojciec
- zakłada, że istnieją tacy, którzy wiedzą, co jest dla nas najlepsze
- częściowe uznanie aspiracji etycznej kompetencji środowisk zawodowych jest możliwe, gdyby przynajmniej troszczyły się one o edukację etyczną
- e.z. są paternalistyczne, aczkolwiek należy zauważyć, że obecnie w medycynie nie ma paternalizmu
III. WSPÓŁCZESNE TEORIE ETYCZNE - sposób postępowania, który jest etyczny
A. KONSEKWENCJALISTYCZNE
• NIE JEST TO przestrzeganie przed konsekwencjami w sensie następstw działań; teorie konsekwencjalistyczne (t.k.) liczą się z następstwami działań TYLKO W KONTEKŚCIE tego, co jest najlepsze
• wg Maxa Webera t.k. są przykładem etvk odpowiedzialności <żądających od człowieka wyobraźni i odpowiedzialności, zaś teorie deontologiczne są przykładem etvk zasad
• podstawą działania jest optymalizacja rachunków wartości
• np. utylitaryzm
2