- Komunikat - czyli tekst wypowiedzi, konkretny fakt językowy, który nadawca przekazuje odbiorcy.
Rodzaj i gatunek jest punktem wyjścia dla każdej klasyfikacji źródeł, zwłaszcza pisanych. Rodzaj określa fakt iż dzieło pisane utrwala wydarzenie dziejące się w przeszłości lub teraźniejszości. Dla uzyskania cech właściwych rodzajowi istotne jest czy pisarz spisuje swe dzieło ze świadomością iż utrwala to wydarzenie w celu przekazania informacji o nim potomności niezależnie od tego czy pisze je w momencie, gdy wydarzenie opisywane dzieje się, czy też opisuje je z pewnego, odległego dystansu czasu.
Dzieło pisane, które powstaje ze świadomością, iż chodzi o przekazanie informacji o przeszłości zwykliśmy określać mianem: historiografia. Innymi słowy tennin historiografia odnosi się do dzieła pisanego, które odnotowało wydarzenie albo wydarzenia, ale z wyraźnym zamiarem uporządkowania tych informacji w sposób, który wyjaśniałby genezę wydarzenia z piuiktu widzenia obowiązujących w czasie jego powstawania kanonów' przedstawiania dziejów.
Dzieła powstające dla dokumentacji aktualnego życia mające za zadanie opisywać stan państwa, obrazować stan różnych działów gospodarki, notować wydarzenia o charakterze statystycznym, a także tworzyć nowe stany prawne. Są to źródła dokumentowa. Proponujemy nazwać ten rodzaj dokumentacyjnym lub rejestracyjnym.
Gatunek to diuga warstwa źródła. Będzie o nim decydowała celowa działalność piszącego, jego zamiar, który realizował pisząc i to zarówno w zakresie tematu jak i konstrukcji dzieła. Gatunek będzie miał ściśle zakreślone miejsce w czasie, gdyż zależnie od mijającego czasu, będą zmieniać się cele pisama, temat i konstrukcja.
Gatunek jest ściśle związany z czasem lustorycznym, ściślej z procesem liistorycznym. Nie bez znaczenia dla gatunku jest cały zespół zjawisk związanych ze sztuką pisania: warsztat pisarski, narzędzia, materiał, a przede wszystkim osoba piszącego - jego wykształcenie, psychika, przynależność klasowa i polityczna.
Inwarianty gatunkowe - cechy decydujące o rozpoznawalności gahutku. Niezależnie od punktu rozwoju gatunku pozostają one niezmienione.
Pozostałe cechy gatunku ulegające mniej lub dalej posuniętej modyfikacji nazywamy wariantami.