58815

Podział administracyjny Polski 1950-1957.

Okres 1950-1957 charakteryzuje się dużymi zmianami w podziale administracyjnym państwa na wszystkich szczeblach: wojewódzkim, powiatowym i gminnym, głównie w zakresie tworzenia mniejszych jednostek administracyjnych. W ciągu ośmiu lat w Polsce przybyły 3 województwa i aż 89 powiatów (56 ziemskich i 33 miejskie), w tym tzw. powiat miejsko-uzdrowiskowy z podziałem na dzielnice (nie gminy). Zlikwidowano zaledwie 5 powiatów, a 8 powiatów zmieniło przynależność wojewódzką (7 ziemskich i 1 miejski). Dokonano też kilku zmian nazw województw i powiatów.

W 1951 roku nastąpiła jedna z największych w historii powojennej Europy korekta graniczna (zamiana terenów powiatów hrubieszowskiego i tomaszowskiego na nowy powiat ustrzycki).

29 września 1954 w miejsce gmin jako podstawowe jednostki administracyjne obejmujące kilka wsi. Warto zaznaczyć, że gromady istniały też wcześniej lecz tylko jako jednostki pomocnicze gmin (na wzór obecnych sołectw); w 1954 roku nowe, dużo większe gromady (dużo mniejsze od dotychczasowych gmin) całkowicie zastąpiły gminy Przez cały ciąg istnienia, gromady ulegały częstym i zasadniczym korektom (zmiany granic i siedzib, likwidowanie i tworzenie gromad). Struktura ta utrzymała się do 1 stycznia 1973.

13 listopada 1954 utworzono pietwsze osiedla typu miejskiego (posiadające pewne cechy miejskie, a którym nie zdecydowano się na nadanie pr aw miejskich). W sumie isbrialy w Polsce 162 osiedla, głownie na Górnym i Dolnym Śląsku. Ostatecznie koncepcję osiedli porzucono I stycznia 1973 roku.

W latach 1950-57 41 miejscowości otrzymało prawa miejskie, głównie rozwijające się osiedla przemysłowa Odbieranie miastom praw miejskich w latach powojennych było (i jest) na ogól niepraktykowane Przeważająca ilość utr at praw miejskich (szczególnie w latach 70.) była powiązana z tendencją masowego łączenia ośrodków miejskich. Niejednak, kilka miast utraciło prawa miejskie bez manewru łączenia: Dąbrowa Białostocka, Kleszczele, Krynki, Sokoły, Suchowola, Tykocin (1950), Prusice (1951), a w póżrtiejszych latach także Boleszkowice (1972), Sulmierzyce, Miasteczko Krajeńskie i Lędyczek (1973).

W 1950 roku (6 lipca) utworzono trzy nowe województwa: koszalińskie, opolskie i zielonogórskie