54590

REPREZENTACJE STANOWE

Anglia - Izba Lordów-nowa szlachta, zmniejszono liczbę lordów duchownych; Izba Gmin - przedstawiciele hrabstw wybierani przez wlaś. ziemskich z dochodem >40 szylingów rocznie i reprezentantów miast (wybierał patrycjat), zwiększono liczbę członków Izby Gmin z 296 do 462 (90 szlachta, 372 mieszczanie)

Act of Proclamation - wydany w 1539 r., ograniczył moc ustawodawczą parlamentu - król mógł wydawać równej mocy rozporządzenia, wprowadzono zasadę trzech czytań ustaw Apologia Izby Gmin - przedstawiona królowi Jakubowi I przez Parlament obradujący w 1604-11; odmówił królowi władzy absolutnej, miał się król dzielić władzą ust. z całym Parlamentem, podatki miał ściągać tylko za zgodą Parlamentu

Petycja o Prawo - przedstawiona Karolowi I. zakazy zmuszania do płacenia podatków nie zatw. przez Parlament, aresztowania i konfiskaty bez wyroku sąd. opartego na prawie zwyczajowym, kwaterowania wojsk w domach prywatnych, aresztowania osób cywilnych na podstawie przepisów prawa wojerurego

Francja - upadek Stanów Generalnych, zanikły w latach 1614-1789

Hiszpania - Kortezy traciły na znaczeniu, od 1716 Kortezy Kastylii stały się naczelnym parlamentem

Portugalia - spadek znaczenia kortezów, od 1698 rola ich kompletnie zanikła Italia - Neapol: 3izbowy parlament, od 1642 Komisja Elektów - 5 przedstawicieli szlachty i 1 mieszczanin; Sycylia: parlament z niewielkimi kompetencjami; Sardynia: parlament (statamenti), uprawnienia ust. i sąd; Piemont: rządy absolutne Filiberta, upadek znaczenia zgromadzenia stanowego

Szwecja - Riksdag - kompet. bez zmian, od Karola XI ograniczanie jego roli - ważne

decyzje w rękach Tajnej Komisji, Karol XII już mógł samodzielnie nakładać podatki na

wypadek wojny, od 1719 powrót roli Riksdagu - oddzielne obrady każdego stanu:

stan szlachecki - na czele marszałek, każdy poseł szlachecki miał 1 glos

stan duchowny - przewodniczył abp, w składzie biskupi, super intendenci, pełnomocnicy

diecezji.

stan mieszczański-przedstawiciele 101 miast, przewodniczył burmistrz Sztokholmu stan chłopski - brak stałego miejsca obrad, przeciętnie 150 chłopów,

ogólnie - każda izba mrala 1 glos, aby uchwala przeszła wystarczyły 3 glosy, jednomyślność tylko dla zmiany przywilejów i konstytucji, glosowanie tajne (z wyjątkiem izby chłopskiej) inicjatywa ustawodawcza - każda izba, poszczególni członkowie, parlamentarne komisje, Rada, król

Komisje Tajna Riksdagu - 50 szlachciców', 25 duch, 25 mieszcz., sprawy obrony, zewnętrzne i finanse

zmiany z 1772 r. — tylko król zwoływał parlament, uprawnienia Riksdag mustał dzielić z władcą, zniesiono Tajną Komisję

Dania - zlikwidowano Danehof z końcem XIV w., nowa reprezentacja stanowa

zmiany z 1660 r. - tr udności finansowe rozwiązywało zgromadzenie stanów - szlachta: 100

osób + 15 radców rady, duchowieństwo - 35 przedstawicieli, mieszczanie - 60 osób

Norwegia - od 1536 przedstawicielstwo stanów i przedstawicielstwo panów

Węgry - sejm tylko uchwalał podatkr i zatwierdzał rozporządenia wiedeńskie, w czasie

powstania Rakoczego obradował Senat - 3 bp katolickich, 10 magnatów, 12 szlachciców

średnich

Rosja - Sobory Ziemskie do 1665, potem narady z przedstawicielami stanów, ale i tego zaprzestano

Prusy i Austria - brak wykształconych reprezentacji stanowych