54207

wyjaśnienia i uwagi (glosy) zapisywane w tekście kodyfikacji na marginesie (glosa marginalis) lub między wierszami (glosa intemalis)

założycielem szkoły; Irnerius (przełom XI i XII w.), najsłynniejszym: Accursius - zebranie dziel własnych i poprzedników (Azona, Bulgarusa, Placentinusa, Martinusa) w zbiorze Glossa ordinaria nauka prawa w oparciu o metodę scholastyczną; kult autorytetów; drobiazgowa egzegeza zastanych tekstów, spory o poszczególne słowa, przeniknięte kazuistyką; objaśnianie drogą operacji logiczno-językowych, niekiedy interpretacji praktycznej odzwierciedlającej potrzeby czasu dokonywali prób sformułowania ogólniejszych twierdzeń i zasad prawnych

teza o cesarzach niemieckich jako kontynuatorach cesarstwa rzymskiego; teza o przynależności do Rzeszy państw posługujących się prawem rzymskim

włączenie ustawodawstwa cesarskiego do Corpus iuris civilis: nadanie kodyfikacji justyniańskiej nowego kształtu: 4 części - Kodeksu, Digestów, Instytucji i Nowel, no nowel dawnych (podzielonych na 9 grup) dodano dwie kolejne (10 i 11) - spis longobardzkiego prawa lennego Libri Feudorum oraz ustawy Frydeiyka I i II; nazwa zbioru w druku w 1538 przez D. Gothofredusa

szkoła KOMENTATORÓW: postglosatorów, konsyliatorów

twórcze przystosowanie prawa rzymskiego do potrzeb współczesności; unowocześnienie metody scholastycznej przez metodę dialektyczną zaczerpniętą z Arystotelesa Bartolus de Saxoferrato (XIV w.); Baldus de Ubaldis

właściwi twórcy odrodzonego prawa rzymskiego; w ich interpretacji zaczęło przenikać systemy prawne Europy jako iuscommune

PRAWO KANONICZNE - pochodziło wyłącznie od władzy kościelnej, mogło dotyczyć stosunków kościelnych i świeckich; nie jest tożsame z prawem kościelnym

normy: początkowe z Nowego i Starego Testamentu (ten drugi jako źródło wzorcowe dla niektórych instytucji: prawa azylu, dziesięciny, przeszkód małżeńskich) + pisma ojców Kościoła (św. św. Ignacego, Klemensa rzymskiego, Polikarpa) + pisma doktorów Kościoła (św. św. Ambrożego, Hieronima, Augustyna, Tomasza z Akwinu)

źródłem: ustawodawstwo synodalne (soborów powszechnych i papieskie)

źródła te ujmowane w kompilacje o charakterze prywatnym: 1012 - zbiór Burcharda z Wormacji;

Iwona z Chartes - Collectio Tripartita: apokryf z poł. IX w. - kolekcja Pseudo-Izydora

I poł. XII wieku: początek nauki prawa kanonicznego: ułożenie zbioru norm prawa kanonicznego

przez Gracjana Dekret Gracjana: Gracjan - pierwszym wykładowcą prawa kanonicznego w Bologii

I okres badań: okres glosatorów, zwanych dekretystami: Paucapalea, Rolandus, Rufinus, Jan

Teutonicus

Dekrecie Gracjana + ustawodawstwo papieskie: podstawa kompilowania i badania dekretalistów: Bernarda z. Bawi i (koniec XII wieku): kompedium z podziałem na iudex, iudicium, clerus, conubia, crimen - generalna podstawa systematyki p. kanonicznego

pierwszy urzędowy zbiór: 1234, Dekret aly Grzegorza IX. sporządzony przez Rajmunda

z Pennaforte: oficjalna, autentyczna, powszednia i wyłącznie obowiązująca

konstytucje wydane po 1234, ułożone z polecenia Bonifacego XVIII w 1298 w Liber Sextus

wiek XIV, z inicjatywy Klemensa V: Clementinae - zbiór dekretałów papieskich i ustaw soborowych;

obok tego luźne przepisy, tzw. F.xtravagantes. ułożone w zbiory Extravagantes Joannis Papae XXII

oraz Extravagantes communes

( orpus iuris canonici: wszystkie wymienione zbioiy, nazwa pierwszy raz użyta w breve papieża Grzegorza XIII z 1580 roku

system prawa o charakterze powszeclinym, stosowany bezpośrednio w działalności sądów duchownych, dot. spraw duchownych, jak i świeckich podział: na ius civile (legi stów) i ius canonicum (kanonistów)

4. systematyka prawa: do Oświecenia niesprecyzowane wyraźnie linie podziału między poszczególnymi gałęziami prawa

bez znaczenia podział na prawo publiczne i prywatne; przemieszanie sfery publiczno- i prywatnoprawnej