54653

*    pierwsza zapowiedź - dzieło „Młot na czarownice” autorem 2 inkwizytorów.

*    początek w państwach niemieckich

*    apogeum - wiek XVII

*    specjalna procedura - tortury

*    jako prześladowcy czarownic też wybitni myśliciele tej epoki, jak Jean Bodin czy sędzia i profesor prawa z Lipska Benedykt Carpzow (autor dzieła w którym zalecał szczególnie okrutne środki postępowania z czarownicami)

*    nieliczni obrońcy przed prześladowaniem - np. jezuita Fryderyk Spee (autor wydanego anonimowo dzieła Cautio Crtminalts) czy Daniel Wisner w Polsce.

Pojęcie i cel kary. Katalog kar.

—    Carolina - wszystkie kary publiczne, brak kar prywatnych - ich cel - odstraszanie (prewencja generalna!,

*    Bardzo surowa represja kama

*    Duże rozbudowanie katalogu kar - kara sprawiedliwa to kara ściśle dopasowana do rodzaju przestępstwa i jego wagi (kary talionu, odzwierciedlające) —» min. 8 rodzajów kary śmierci, kary mutylacyjne, chłosty, wygnania, konfiskaty, ale też pojawienie się kary więzienia (nie jako kara samoistna, ale jako dodatkowa obok kary śmierci, albo jako przetrzymywanie przed wyrokiem).

—    Katalog kar publicznych rozpowszechnił się w Europie i uzupełniany był miejscowymi

karami (np. galera we Francji, bicie knutem w Rosji, zesłania na Syberię/Kaukaz, katorga, tj. zesłanie wraz z robotami)

Zasady stosowania kar.

—    Carolina - arbitralność lub analogia (kary nadzwyczajne — z reguły łagodniejsze).

—    W doktrynie łagodzenie represji karnej - pogląd, że kary z Caroliny mają zastosowanie, gdy:

1)    nie zaistniały żadne okoliczności łagodzące,

2)    gdy sędzia ma niezachwianą pewność, że sprawca popełnił dany czyn - inaczej kara nadzwyczajna

—    Stopniowa rezygiucia z tak surowych kar też w ustawodawstwie, jednak prawdziwy przełom pod wpływem ideologu humanitaryzmu XVIII w.

—    Obok wskazówek dla sędziego nakazujących uwzględnianie okoliczności, liczne odesłania do prawa cesarskiego (rzymskiego), fakultetów prawniczych, opinii znawców prawa iako źródeł, z których mieli czerpać sędziowie. Carolina też sama dawała wskazówki, np. w przypadku zróżnicowania na pozycję społeczną W doktrynie opracowano też szeroki zestaw okoliczności:

*    okoliczności łagodzące - min. upływ czasu, przyznanie się do winy, wykazanie skruchy, pojednanie, zwrot ukradzionego przedmiotu, zły stan zdrowia, szlacheckie pochodzenie.

*    okoliczności obciążające - min. przyłapanie na gorącym uczynku, recydywa, ofiara krewny, przełożony lub osoba wyższego stanu, nagminność występowania przestępstw danego rodzaju.