BŁĄD NIEISTOTNY
BŁĄD to rozbieżność między rzeczywistością a jej odbiciem w psychice sprawcy.
- NIEŚWIADOMOŚĆ- w psychice odbija się tylko część, fragment, część poza świadomością,
- UROJENIE- w psychice odbija się więcej niż jest w rzeczywistości, wyobrażenia rzeczy nie istniejącej.
W prawie karnym często spotykamy się z błędem będącym i nieświadomością i urojeniem jednocześnie.
Możemy wyróżnić dwa rodzaje błędu:
BŁĄD NIEISTOTNY pozostaje bez wpływu na odpowiedzialność karną.
- BŁĄD CO DO OSOBY- ERROR IN PERSONAM- np. chcąc zabić osobę A, sprawca zabija przez pomyłkę osobę B, nie ma znaczenia dla odpowiedzialności karnej, bo wg art. 148 odpowiedzialność karna spotyka każdego kto zabija człowieka.
- BŁĄD CO DO SPOSOBU DZIAŁANIA- ERROR IN FACIENDO- kiedy sprawca powoduje zniszczenie lub uszczerbek w dobru chronionym prawem w wyniku innego fragmentu działania niż ten, który sprawca łączy ze skutkiem, np. sprawca bil człowieka w celu zabicia i będąc przekonany, że sprawca nie żyje, wrzucił ją do wody w celu zatarcia śladów. Sekcja zwłok wykazała, że ofiara zmarła wskutek utonięcia. Jest to bez wpływu na odpowiedzialność karną.
- BŁĄD CO DO PRZEBIEGU ZWIĄZKU PRZYCZYNOWEGO ( ZBOCZENIE DZIAŁANIA- OBERATIO ICTUS )- kiedy ciąg przyczynowości uwarunkowany czynem sprawcy przebiegał inaczej niż sprawca to sobie wyobrażał podejmując działanie w celu, np. sprawca umieścił w samochodzie ładunek wybuchowy, w celu zabicia osoby A i zdetonował go, gdy osoba A znajdowała się za kierownicą. Jednak siła ładunku skierowała się na zewnątrz, w efekcie czego zginęła osoba przypadkowa wskutek uderzenia drzwiami.
Sprawca odpowie z art. 148 §2 ( z uwagi na użycie materiału wybuchowego ), a wystąpienie błędu nie wpływa na odpowiedzialność karną. Można by zakwalifikować jako usiłowanie zabójstwa osoby, której śmierci sprawca chciał i nieumyślne spowodowanie śmierci przechodnia, ale nie jest to możliwe ze względu na to, iż ten sam czyn może stanowić tylko jedno przestępstwo ( Art. 11 §1 )•