753 r. p.n.e. - wedle legendy początek rzymskiej civitas - okres królewski (monarchia)
509 r. p.n.e. - wypędzenie ostatniego króla, okres republik, princepsi mówili, że stoją na
czele
republiki rzymskiej
31 r. p.n.e. - bitwa pod Akcjum
27 r. p.n.e. - Oktawian obejmuje funkcję princepsa - funkcja podobna do
funkcji
monarchy
284 r. n.e. - cesarstwo
395 r. n.e. - podział na cesarstwo zachodnie (476) i wschodnie (1453)
Okres królewski:
Na uwagę zasługują reformy Serwiusza Tuliusza. W 473 (...?) wprowadził on podział społeczny wg dochodu na centurie...?, różnice ekonomiczne. Centurie dostosowano do dochodów. Istniał podział na rody (culie...?).
Grupy społecznie:
- patrycjusze: rody - pełne prawa polityczne plebejusze - wolni bez praw politycznych
- niewolnicy Plebejusze walczyli o prawa:
- zabieranie głosów na zgromadzeniach ludowych
- spisanie praw zwyczajowych
494 r. p.n.e. - powstaje urząd Trybuna Ludowego, roczna kadencja
poi V w. p.n.e. - komisja 10 mężów w celu ustalenia, jakie prawa zwyczajowe miano
spisać
W okresie republiki doszło do rozkwitu zgromadzeń ludowych:
Comitio= curriata + tributa + centuriata (patrycjusze...?)
Consilia prebis - plebejusze
Do 272 ...? były osobno.
Zgromadzenia Ludowe:.....?
Auspicja - odczytywana wola bogów Sporządzano testamenty - urzędowo i publicznie
Centurialne zgromadzenia - wybierano urzędników wyższych, rozpatrywano odwołania od wyroków, decydowano o wypowiedzeniu wojny, traktatach pokojowych.
Comitio tributa - wybór niższych urzędników i kapłanów, odwołania od wyroków płatnych.
Senat:
W okresie królewski organ doradczy. W okresie republikańskim - fundusz wojskowy. Liczba senatorów - pierwotnie 300 > 600 (Sulla) > 900 (Cezar). Uchwalał ustawy Zgromadzeń Ludowych, traktaty, wybierano dowóców wojskowych, wyznaczano dyktatora w okresach niebezpieczeństwa.
Urzędy:
Różny kształt w okresie republiki i cesarstwa.
Republika:
• urzędy kolegialne (dwuosobowe)
• kadencyjność - 1 rok
• dyktator - pół roku, unzar - 5 lat
• urzędy bezpłatne, a wręcz dopłatne
• odpowiedzialność...?, urzędnik nie mógł oddalić się z miasta, kontrola