63833

Kazimierza Jagiellończyka, który dążył do monarchii absolutnej sprzeciwiając się sejmowi. Zaraz po jego śmierci, w 1493 roku zwołano Sejm Walny. bjNastępiue Zygmunt III Stary chciał wznowić ideę absolutyzmu CjMonarcltia elekcyjna w ramach rodziny zmieniona na dziedziczną przez Zygmunta Augusta d) 1529 - wiwende decta wybór następcy za życia powoduje bunt szlachty znany jako Kokosz. - w jego konsekwencji ponownie wprowadzono elekcyjność. EjZygmtnu August - wspiera magnaterię, później szlachtę; umiera bezpotomnie f)W 1563 wprowadzono wolną dekcję - dla wyboru króla powoływano 3 sejmu.-Konwokacyjny (techniczny) - władzę oddawał sejmikom lokalnym na czas bezkrólewia ,-

Elekcyjny - przeważnie zbierał się na Woli pod Warszawą - wybór monarchy po prezentacji kandydatów przez ich legatów. .-Koronacyjny - zwykle na katedrze na Wawehi, ale Poniatowski już w katedrze Warszawskiej g)Artykuły henrykowskie - podstawy ustroju (było ponad 20). m.in.:.-

Potwierdzenie przywilejów władzy,-Elekcyjność tronu,-Nie dla dziedziczności,-Sejm co najmniej raz na 2 lata.-Rada senatorów działająca przy monarsze (16 osób z wymianą 4 co 0.5 roku.-Potwierdzenie kompetencji Sejma-Tolerancja religijna.-W razie nieprzestrzegania prawa możliwość oporu

x\1onarchia konstytucyjna - próby reform a) 1764-1768 Sejm Konwokacyjny S. A.

Poniatowskiego,-

Powołano po 2 komisje na terytoriach Litwy i Polski:; kadencja 2-lemia, miały od 9 do 16 członków, =

Wojskowa - podniosła liczbę wojska do 18 tysięcy, zmodenuzowała wojsko, ograniczyła rolę hetmana.=Skarbowa koronna - uchwaliła pierwszy w dziejach projekt budżetu (1775 wprowadzony), ujednoliciła miary i wagi, zniosła cła wewnętrzne i zewnętrzne zastępując je cłem generalnym, popierała rozwiązalna kapitalistyczne, rozwijała komunikację i drogi.,-1768 - Prawa kardynalne zastępujące artykuły henrykowskie; ich promotorem była Katarzyna    II,=Potwierdzenie    przywilejów    szlachty,=Elekcja

tronu.=Trójstanowość,=Tolerancja religijna b)1775 - II prawa kardynalne; postanowiono, że królem może być tylko Polak, z wyłączeniem synów i wnuków poprzedniego monarchy, a także gwarancje wszystkich 3 zaborców. C)1773 - 1776 wprowadzono,-Komisję edukacji narodowej z biskupem na czele, potem prymasem .-Rada nieustająca - namiastka rządu; przewodnictwo króla; 18 osób z Senatu i 18 z Sejmu d)1788-1792 Reformy Sejmu Wielkiego zawaito w konstytucji 3 maja .-Król (Odebrano mu inicjatywę ustawodawczą,Odebrano stale miejsce w Sejmie.Wzmocniono władze wykonawczą króla; ograniczając kompetencje rządu Zniesiono wobią elekcję - teraz dziedziczna),-Administracja terytorialna: (1789 -utworzono komisje porządkowe cywilno wojskowe z reprezentacją miast. 1791 -wprowadzenie podziału na województwa i powiaty),-Administracja miejska(Podział mieszczan na posesjonatów i nieposesjonafów. - pełnia władzy wyborczej tylko dla tych pierwszych, którzy na zgromadzeniach wybierali władzę miejską.)

•Nowa instymcja straży praw zajmująca się naczelną administracjąJ?£PL’BŁ/K/ WCZESNONOWOŹYTNEAnalia GaiezafKarol IV zwołał Długi Parlament, w rezultacie czego powstał Parlament kadłubowy, który ogłosił Anglię w 1649 republiką - tak do 1957 roku) Głowa państwa(Rada oficerów zwróciła się do Cromwella o przyjęcie władzy dyktatorskiej na podstawie przedstawionych przez wyższych wojskowych konstytucji zwanej instrumentem rządzenia - przyjmuje tytuł lorda protektora; zaprzysiągł na tą jedyną pisaną konstynicję w 1653 roku; następni władcy tego typu mieli być wybierani i sprawować urzędy dożywotnio. W maju 1657 na podstawie Pokornej petycji zamiast wyboru wprowadzono dziedziczność stanowiska Lorda Protektora ) Administracja centralnafRada stanu powstała w 1649, licząca 41 osób -kolegialna władza w państwie zastępująca skazanego króla, posiada uprawnieiua wojskowe, administracyjne, ustawodawcze, rozwiązała się WTaz z rozpędzeniem przez Cromwella w 1653 parlamentu kadłubowego. W jego miejsce weszła druga Rada Stanu (13 osób); Radę Stanu powołano na mocy instnimentu rządzenia (13-21 osób). W 1657 RS zastąpiona Radą Tajną (21 osób). Administracja należała do namiestnika generalnego i 3 rad: Państwa (najważniejsze sprawy w państwie). Rady Tajnej (s. wewnętrzna) oraz Rady Finansów (podatki).) Administracja terytorialna(\V sierpniu 1655 nowy podział państwa na 10 okręgów (później 12) z generałami majorami odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo wewnętrzne)) Siderlandy Genezafna mocy unii w Ulrechcie książę Wilhelm I Ol ański - powstanie w 1579 Zjednoczonych Prowincji) Głowa państwa(Namiestnik (standhouder) w XV wieku - osoba, której rządzenie na prowincjach mogły powierzyć dowolniw wybranej osobie, a namiestnik generalny dla całego państwa.