63834

•    Forma rządu - monarchia i republika

•    Reżim polityczny - demokratyczny, autorytarny i totalitarny

Idea praw i wolności człowieka i obywatela

IZZŁ - USA: Deklaracja Niepodległości - twórcą Jefferson (piirytaninl

-    każda z kolonii jest suwerenna

•    idee prawa natury (znane już od Starożytności od XVII wieku za Grocjusza uznano, iż wynikają z rozumu ludzkiego); a w tym:

= wolności osobiste i inne - słowa, wyznaiua, nietykalności osobistej = równość wobec prawa = własność prywatna = prawo oporu, prawo do szczęści 1789 - Francia - Deklaracja praw człowieka i obywatela fLafaye)

•    przypomina Deklarację Niepodległości

-    Prawa człowieka zgodne z prawami nattny, tj. wolność, równość, braterstwo i inne

-    Prawa obywatela - ograniczone jeszcze przez cenzusy. W nich:

= polityczne - bierne i czynne prawo wyborcze, petycje = wolności obywatelskie - wyznania, myśli, sumienia, słowa = prawa obywatelskie - dożycia, tajemnicy korespondencji, sądu itp.

= prawa socjalne od XIX/XX wieku - 8h dzień pracy, renty i emerytury

LIBERALNO - DEMOKRATYCZNE MONARCHIE były w tym okresie codziennością. Kształtowały się na dwóch modelach: * anglosaskim - który do Europy dotarł dopiero po I Wojnie Światowej * kontynentalny - na podstawie Francji; w tym modelu rozwijała się większość państw MONARCHA

Anglia

Periodyzacja:

•    Republika upada tutaj ostatecznie w 1660 roku

•    Rządy Karola II są dość liberalne

•    Jakub II - dążył do absolutyzmu i katolicyzmu, co było ciężkie do realizacji w protestanckiej Anglii - kiedy urodził się jemu syn ochrzczony jako katolik dochodzi do Chwalebnej Rewolucji (1688) po której król musiał uciec, a rządy przejmuje jego córica Maria o wyznaniu protestanckim

•    Wilhelm Ułański

Akty prawne:

1)    1689 - Bill o prawach (Akt)

a.    Odrzucenie prawa suspensy (do pewnych osób) oraz dyspensy (ogólnego zawieszenia prawa)

b.    Odrzucenie utrzymywania stałej armii w trakcie pokoju

c.    Tylko parlament może uchwalać podatki - wprowadzono tez częstsze sesje parlamentu

d.    Prawo petycji

2)    1701 - Ustawa sukcesyjna

a.    Na tronie zasiądzie dynastia Hanowerska (niemiecka) - porównaj konstytucję 3 maja, która mówiła o dynastii Saskiej w Polsce

b.    Król jest od tej pory związany prawem - musi pizestizegać praw oraz zwyczajów danego państwa

c.    Ograniczono władzę króla poprzez system rządów parlamentarno - gabinetowych

d.    Zerwanie z wszechwładzą króla:

i.    Król w parlamencie - zasada iluzoiyczna, ponieważ: zamka prawo sankcji oraz inicjatywy ustawodawczej oraz obecnie zostaje tylko mowa tronowa

ii.    Król w rządzie - zasadą iluzoryczną, tylko przewodniczy formalnie jego pracami