64426

Świadczenie wyrównawcze 9Świadczenie wyrównawcze jest świadczeniem dającego zlecenie na rzecz agenta, które ten ostatni może otrzymać po rozwiązaniu umowy agencyjnej w przypadku, gdy dający zlecenie również po rozwiązaniu umowy agencyjnej korzysta z efektów działań agenta. Jest to konsekwencja częstego zjawiska związanego z tym, że pozyskani przez agenta klienci są związani nierzadko z dającym zlecenie także po wygaśnięciu umowy agencyjnej, a dobra opinia osób trzecich (klientów) o dającym zlecenie, wyrobiona także przez agenta, utrzymuje się niezależnie od trwania umowy agencyjnej. Dający zlecenie zatem odnosi wymierne korzyści z działania agenta, które rozciągają się w czasie dłużej niż okres trwania umowy agencyjnej.

9Roszczenie o zapłatę przez dającego zlecenie świadczenia wyrównawczego przysługuje agentowi w przypadku łącznego spełnienia czterech przesłanek (art 7643 § 1 k.c.):

1)    umowa agencyjna musi zostać rozwiązana,

2)    agent w czasie trwania umowy pozyskał dla dającego zlecenie nowych klientów lub doprowadził do istotnego wzrostu obrotów z dotychczasowymi klientami,

3)    dający zlecenie także po rozwiązaniu umowy czerpie korzyści z umów z tymi klientami,

4)    po analizie wszystkich okoliczności sprawy za przyznaniem agentowi świadczenia wyrównawczego przemawiają względy słuszności.

9Mimo spełnienia pozytywnych przesłanek ubiegania się o świadczenie wyrównawcze agent nie może go żądać, jeżeli wystąpi jedna z poniższych sytuacji:

1)    gdy dający zlecenie wypowie umowę z powodu okoliczności, za które odpowiedzialność ponosi agent i które usprawiedliwiają wypowiedzenie umowy bez zachowania terminów wypowiedzenia,

2)    gdy agent wypowiedział umowę (z wyjątkiem sytuacji, gdy wypowiedzenie jest uzasadnione okolicznościami, za które odpowiada dający zlecenie, albo jest usprawiedliwione wiekiem, ułomnością lub chorobą agenta, a względy słuszności nie pozwalają domagać się od niego dalszego wykonywania czynności agenta),

3)    gdy agent dokonał przeniesienia praw i obowiązków wynikających z umowy na inną osobę za zgodą dającego zlecenie.

Zasady określania wysokości świadczenia wyrównawczego pozostają do ustalenia między stronami umowy. Kodeks cywilny stanowi jedynie o maksymalnej wysokości takiego świadczenia. Nie może ono przekroczyć wysokości średniego rocznego wynagrodzenia agenta z okresu ostatnich 5 lat, a jeżeli umowa agencyjna trwała krócej - to z tego krótszego okresu jej trwania.