Wyrównanie spostrzeżeń, których suma jest stała. 467
Przykład, Na ciąg niwolacyjny składają siq wzniesienia: /iL sa 2,20] w, /«2 = 3,408 m 1 A, =— 6,597 m; długość całkowita ciągu wynosi i km, z czego przypada na wzniesienie pierwsze: Lx—0,8kmf na drugie: //*— 1,2 fon, zaś na trzecie: Ls =2,0 fon.
Wyrównanie przedstawiono przy pomocy naatąpnego schematu:
(<J f fi w
Wzniesienia spuBttzegane h (w m)
Odległości
L (w km)
Wzniesienia v 'I/< + Ó (w vi)
n
i ł*i
pj (yrmm,
00 f
f L J> J Pi f Pi ('w mm)
- 3,0
2,199 +0,89 + 6,3 + 1,69 + 4,8
3,408
3,404
+ 1,10 + 6,0 + 1,84 + 6,6
— 5,507
W
-f 0,012
4,0
— 5,603
=+
■r e
•f* o
o) = ]2 mm, j—~ ~ 3 wm»
w
Wyrównanie spostrzeżeń pośrednich ma dostarczyć najodpowiedniejszych (najbardziej prawdopodobnych) wartości stałych wielkości A', 1'. Z,.... których funkcjami są spostrzeżenia. Przyjmując ilość spostrzeżeń ?/, zaś ilość stałych, tj. niewiadomych k, otrzymam}' n równań błędów o k niewiadomych kształtu związków (7) i (8) str. 460, przyczem ma być n^> k:
= alx + biy + ciz.+ ...1i........(1)
t 4- b. Y) -f C,. C 4
wzgl.
'vzf4 3/ = £ 4- i, *n 4- c, C -+............(2)
W równaniach (2) oznaczają t — x — x0l y] — y — y0, £ = z — c0,.... poprawki, jakich należy udzielić wartościom przybliżonym niewiadomych, aby uzyskać ich wartości wyrównane. Dla uproszczenia będziemy oznaczali niewiadome nadal przez a\ y, z, które będą miały w każdym przypadku odpowiednie znaczenie.
Warunek [p o o]— min. dostarcza przy k niewiadomych x,y,zt...t k związków kształtu:
9- x o- y w z
lub po wstawieniu pochodnych cząstkowych:
[pa o]—0, [p£>3] —0, [pco] = 0.....(4)
Rugując w tych związkach poszczególne o, otrzymamy po odpowiedniem przekształceniu ostatecznie k równań o k niewiadomych kształtu:
[paa] x-\-[pab]y-\-[pac]z-{- • • • [paż] = 0\
[pab] x-)r[pbb]y+{pbc]z-\- • • ■ [pbl\ = 0 \ ^ ^
[pac] a:-|- \p>bc\ y 4~ [pc c]z 4~ • • • [peł] — 0
9-cr
— 0
0-[plo]
0.....(3)
(4)
• -15)
Te t. zw. równania normalne, dostarczające wartości niewiadomych, rozwiązujemy zwykle metodą Gaussa (rugowania), ustawiając system zredukowanych równań normalnych kształtu (dla 3 niewiadomych):
123
Bryła, Podręcznik inżynierski. ///. 31