3813100253

(agenta³) do podejmowania działań, w ramach których agent upoważniony jest do decydowania w imieniu i na rzecz pryncypała.

Relacje agencji są powszechnie spotykane w gospodarce wolnorynkowej, ponieważ umożliwiają podział pracy ze względu na charakter specjalizacji, czy kompetencji każdej ze stron. Występowanie takich relacji oprócz korzyści niesie również niebezpieczeństwo związane z tym, że zawarcie kontraktu pomiędzy pryncypałem a agentem może stać się źródłem występowania nadużyć i niesie za sobą określone ryzyko. Za najpoważniejsze z nich należy uznać ryzyko wystąpienia sytuacji, w której interesy mocodawcy nie będą priorytetowe z punktu widzenia agenta. Agent może starać się uzyskać jak największe własne korzyści, przy minimalnym nakładzie pracy wykonywanej na rzecz swojego pryncypała, co w ostatecznym rozrachunku może prowadzić do powstawania strat ekonomicznych po stronie mocodawcy.

Istotnym katalizatorem konfliktu w relacji agent - pryncypał jest występowanie asymetrii informacji. Agent, jako osoba, której zostało powierzone gospodarowanie cudzym majątkiem jest lepiej zorientowany w sytuacji majątkowo-finansowej danego podmiotu aniżeli jego mocodawca. Co prawda przepisy prawa obligują kierownictwo jednostki do sporządzania sprawozdań finansowych i ich publikacji, ponadto Ustawa o rachunkowości czy Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej określają minimalny zakres sprawozdań finansowych, co ma zapewnić zaspokojenie potrzeb informacyjnych inwestorów - właścicieli. Sprawozdanie finansowe zawiera jednak jedynie wybrane informacje o jednostce. Ponadto to agent, jako kierownik jednostki, ma największy wpływ na treść sprawozdania finansowego, wynikający między innymi z kształtowania przez niego polityki rachunkowości. Przyczynkiem do występowania asymetrii informacyjnej jest także niewiedza pryncypałów, brak czasu czy brak odpowiednich kwalifikacji, by skutecznie i efektywnie monitorować pracę agentów.

Różnice pomiędzy menedżerami i akcjonariuszami można dostrzec również w kwestii ryzyka związanego z zarządzaniem spółką oraz przy podejmowaniu decyzji przy ocenie różnych projektów inwestycyjnych. Z racji tego, iż menedżerowie mają osobisty wkład w bieżącą działalność spółki, jako jej pracownicy będą przejawiać awersję do ryzyka związanego z bieżącą działalnością podmiotu, bojąc się utraty miejsca pracy. Również w procesie wyboru określonego projektu inwestycyjnego będą preferować inwestycje charakteryzujące się mniejszym ryzykiem, ¹ Autor pod pojęciami : agent, menedżer, członek zarządu rozumie osobę, która sprawuje funkcje zarządcze w jednostce, zasadniczo nieposiadająca udziałów w jej kapitale własnym.

6