1369

Administracja publiczna działa w ramach prawnie ukształtowanego porządku, jest ona związana tym porządkiem, działając wyłącznie w ramach regulacji określonych Konstytucją i ustawami. Dotyczy to zarówno treści jej uprawnień, jak i metod, środków, zasad i trybu działania oraz organizacji. W polskiej Konstytucji obowiązek ten podkreśla zwłaszcza jej art. 7 stanowiący, że organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa.

Do niedawna administrację publiczną utożsamiano z administracją państwową. Zmiany w tym zakresie nastąpiły w 1990r., kiedy to ustawą z dnia 8 marca 1990 r. zapoczątkowano przywracanie samorządu terytorialnego, uprawnionego do działania w sferze lokalnych praw publicznych. Poszerzenia tych uprawnień dokonano w Konstytucji RP z 1997 r., w której jako zasadę przyjęto konieczność decentralizacji władzy publicznej (art. 15 ust. 1).

Administracja publiczna* w Polsce to:

1.    Administracja rządowa

2.    Administracja samorządowa - występuje na szczeblu lokalnym i regionalnym (wojewódzkim), składa się z kolegialnych i jednoosobowych organów wykonawczych powoływanych przez radę gminy (powiatu). Galem kolegialnym jest zarząd, organem jednoosobowym natomiast wójt (w gminach wiejskich), burmistrz (w gminach z siedzibą w miastach), prezydent miasta (w miastach wojewódzkich i w gminach miejskich liczących 100 tys. mieszkańców) lub starosta (w powiatach). Na poziomie regionalnym organem wykonawczym sejmiku jest zarząd, którym kieruje marszałek wojewódzki.

Według Jana Bocia podstawowym podziałem organów administracji publicznej jest dziś, w związku z przywróceniem samorządu terytorialnego, podział na organy administracji państwowej, organy administracji rządowej i na organy administracji samorządowej.

Natomiast wg sposobu powoływania jako kryterium klasyfikacji mamy:

-organy wykreowane w drodze powołania jako decyzji administracyjnej (np. wojewoda);

- w drodze aktu organy władzy (np. Prezes Rady Ministrów); w drodze wyborów (np. zarząd gminy) czy wreszcie w drodze nominacji.

' Hasło wg "Słownika Encyklopedycznego Edukacja Obywatelska" Wydawnictwa Europa. Autorzy: Roman Smolski, Marek Smolski. Elżbieta Helena Stadtmuller. Rok wydania 1999.

2