Wyniki badan wskazywały też, że jest ona związana emocjonalnie 7, matką, ojca zaś usunęła z kręgu osób bliskich. Oceniała go negatywnie, kojarzył on jej się jedynie z przykrymi doświadczeniami. Dziewczynka była skoncentrowana na ciągłym podkreślaniu, że została przez niego skrzywdzona, że jest on osobą, która „zniszczyła" jej dzieciństwo. Poczucie zranienia przez ojca stało się najważniejszym doświadczeniem w jej życiu, małoletnia oczekiwała, że ojciec zostanie ukarany za wyrządzone jej krzywdy. Taka postawa dziewczynki mogła być związana z przedłużającym się proce sem sądowym i koniecznością poddawania się przez nią licznym badaniom psychologicznym oraz kwestionowaniem jej zez.nań dotyczących przedmiotowej sprawy.
Wyniki testów projekcyjnych sugerowały, że w chwili badania była ona w stosunku do wieku nadmiernie rozbudzona erotycznie, zainteresowana relacjami charakterystycznymi dla osób dorosłych, co mogło być zarówno wynikiem przedwczesnych doświadczeń seksualnych, jak i przejawem tzw. wtórnej wiktymizacji spowodowanej przesłuchaniami i badaniami dziewczynki w związku z toczącą się sprawą.
Jolanta była dwukrotnie przesłuchiwana, raz w prokuraturze i raz w sądzie. Analiza zeznań małoletniej wskazuje, że w obu relacjach podała zasadniczo podobne informacje dotyczące zachowań ojca. Nieco inny zakres faktów podawanych w tych relacjach wynika prawdopodobnie z innego sposobu zadawania pytań przez osobę przesłuchującą.
Z powyższej analizy wynikało także, że dziewczynka z trudnością i zażenowaniem opisywała zachowania seksualne ojca, natomiast inne przejawy jego negatywnego zachowania wobec niej opisywała bez większych trudności. Jej relacje były chaotyczne, nieuporządkowane, co mogło wiązać się zarówno ze sposobem zadawania jej pytań, jak i ze wspomnianymi trudnościami dziew czynki w opisie seksualnych zachowań ojca, w związku z którymi małoletnia koncentrowała się na podawaniu innych faktów dotyczących relacji rodzinnych. W jej relacji zwracał uwagę fakt podkre ślania podejmowanych przez nią prób obrony przed rozbieraniem jej przez ojca, krzyczenia, aby obudzić brata i przerwać zachowanie ojca. Wynikało to z charakterystycznego dla ofiar przemocy poczucia winy i dążenia do wyeksponowania tvch elementów swojego zachowania, które pozwalają utrzymać pozytywny obraz własnej osoby.
438
fcn-śi
Analiza zeznań złożonych przez małoletnią wykazała, że spełniały one wiele podstawowych psychologicznych kryteriów wiarygodności. Relacjonowane przez nią fakty były osadzone w kontekście sytuacyjnym i powiązane z innymi zdarzeniami życia codziennego (zabawy z bratem, usypianie brata, przenoszenie go do jego łóżka, nieobecność matki itp.). W opisach zachowań ojca podawała wiele szczegółów charakterystycznych dla przebiegu kontaktów seksualnych (np. sposób całowania, całowanie określo nych części ciała, elementy stosunku oralnego, przytrzymywanie jej nóg przez ojca, opis spermy itp.). Dziewczynka podawała też szczegóły, których znaczenia mogła nie rozumieć (np. klęcząca pozycja ojca). Analiza zeznań wykazała też, że relacja dziewczyn ki nie miała charakterystycznych cech relacji wyuczonej, na przykład szczegóły zachowań seksualnych ojca były podawane przez nią sukcesywnie, mało spontanicznie, najprawdopodobniej w odpowiedzi na konkretne pytania przesłuchujących. Używany przez nią język był adekwatny do jej wieku i poziomu umysłowego. Z analizy protokołów przesłuchań wynikało ponadto, że dziewczynka nie znała anatomicznych nazw narządów płciowych, a wstydziła się używać słownictwa potocznego. Analiza wypowiedzi dziewczynki wskazywała, że nie jest ona podatna na sugestię, na przykład dopytywana przez przesłuchujących o dolegliwości odczuwane w związku z czynami ojca, jednoznacznie zaprzeczyła większości z nich, potwierdziła jedynie doznania fizyczne, które były adekwatne do opisywanych czynów. Stwierdzono też, że pomimo ogólnie negatywnej oceny osoby ojca była zdolna do obiektywizmu w opisie jego zachowań, podawała także ich pozytywne aspekty, na przykład fakt przynoszenia prezentów, podkreślenie, że ojciec nie ukarał jej za odmowę wykonania sugerowanej przez niego czynności. W zeznaniach małoletnia opisywała też własne odczucia i stany psychiczne towarzyszące jej w trakcie zajść (wstręt, strach, odczucia fizjologiczne). Ukrywanie przez małoletnią zdarzeń przez okres kilku lat, a następnie ujawnienie ich w sytuacji izolacji od ojca, a więc w sytuacji dla siebie bezpiecznej, było typowe dla zachowań ofiar przemocy seksualnej w rodzinie. Należy też podkreślić, że dodatkowymi czynnikami stwarzającymi dogodną psychologicznie sytuację do ujawnienia zajść było obejrzenie przez dziewczynkę filmu opisującego podobną historię, co stworzyło możliwość odblokowania własnych przeżyć oraz rozpad związku i separacja rodziców, które dokonały się bez jej bezpośredniego udziału i nie obciążało jej poczuciem winy.
439
7: