64497

Zakres przedmiotowy prawa handlowego

Zakres przedmiotowy prawa handlowego jest bardzo obszerny i budzi liczne kontrowersje wśród przedstawicieli doktryny prawa do konkretnych regulacji prawnych. Bezsporne jest natomiast to, iż najważniejszymi dziedzinami prawa handlowego są prawo spółek handlowych oraz czynności handlowe.

Prawo spółek handlowych jako część prawa handlowego

5Prawo spółek handlowych stanowi zespół przepisów (ściślej: norm prawnych) regulujących tworzenie, organizację, funkcjonowanie, rozwiązywanie, łączenie, podział i przekształcanie spółek handlowych - obecnie: spółek jawnych, partnerskich, komandytowych, komandytowo-akcyjnych spółek z o.o. i akcyjnych, które zostały unormowane w Kodeksie spółek handlowych. Poza Kodeksem znajdują się obecnie pewne instytucje mające zastosowanie do spółek, które w poprzednim stanie prawnym uregulowane były w przepisach Kodeksu handlowego. Dotyczy to w szczególności organizacji rejestru sądowego i zasad postępowania rejestrowego, a także firmy i prokury. Zagadnienia związane z rejestrem sądowym ujęte zostały w ramach odrębnej ustawy z 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (tekst jedn. Dz.U. z 2007 r. Nr 168, poz. 1186 ze zm.). Do spółek handlowych mają zastosowanie przepisy ogólne ustawy oraz przepisy rozdziału 2 o rejestrze przedsiębiorców.

Z kolei regulacja firmy i prokury na podstawie ustawy z 14 lutego 2003 r. o zmianie Kodeksu cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 49, poz. 408) została włączona do części ogólnej k.c., przez co instytucje te mają zastosowanie nie tylko - jak dotąd - do spółek handlowych, lecz korzystać z nich mogą wszyscy przedsiębiorcy (art. 431 k.c.) podlegający wpisowi do rejestru przedsiębiorców (zob. art. 431- 4310 i 1091-1099 k.c.).

Prawo spółek handlowych jest częścią prawa handlowego (w podanym wyżej rozumieniu), wyodrębnionej dyscypliny prawa prywatnego: zawiera ono jednak ponadto normy prawa karnego, prawa finansowego etc. Dla zrozumienia wielu instytucji prawa spółek handlowych konieczne jest sięganie do przepisów prawa cywilnego, zwłaszcza Kodeksu cywilnego. Dotyczy to w szczególności postanowień księgi I k.c., np. regulujących zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych, formę czynności prawnej oraz wady oświadczenia woli, warunek, termin lub przedstawicielstwo itp., jak i zwłaszcza przepisów księgi III k.c., normującej stosunki zobowiązaniowe, np. ogólnych przepisów dotyczących zobowiązań, wykonywania zobowiązań i skutków ich niewykonania, potrącenia, odnowienia i zwolnienia z długu, zmiany wierzyciela lub dłużnika.