Istota technik i metod zarządzania
Za metody zarządzania można uznać grupy jednorodnych technik zarządzania. Metody zarządzania są więc pojęciowo nadrzędne w stosunku do technik zarządzania, zaś kryterium wyróżnienia wynika z zakresu ich stosowania.
Dla potrzeb niniejszego opracowania można z kolei przyjąć, że technika zarządzania to całość przepisów i reguł działania służących do kształtowania procesu zarządzania. [Teczke,1988,s.30]. Uwzględniając powyższą interpretację należy przyjąć, że techniki zarządzania stanowią strategie i procedury działalności kierownictwa. Rozszerzenie tej ogólnej definicji polega na wskazaniu szczegółowych wymogów, które winny być spełnione przez poszczególne techniki zarządzania. Należy do nich zaliczyć:
• ustalenie i ścisłe formułowanie celów w procesie zarządzania,
• opracowanie procedur roboczych działalności kierownictwa,
• określenie odpowiednio do założonych celów i procedur w procesie zarządzania spójnego zbioru przepisów i reguł działania kierownictwa,
• dostosowanie ustalonych przepisów i reguł działania do sytuacji w jakiej znajduje się lub może się znaleźć dany system organizacyjny.
Spełnienie postawionych wyżej wymogów oznacza konieczność formułowania metodyki postępowania przy opracowywaniu technik zarządzania, uwzględniającej zarówno aspekt dynamiczny, jak i rzeczowo-instrumentalny.
Aspekt dynamiczny zawiera opis poszczególnych etapów postępowania związanych z tworzeniem techniki zarządzania. Zawiera zatem ciąg zdarzeń, który rozpoczyna się w sferze działań preparacyjnych, a kończy się z chwilą zbudowania całościowej koncepcji techniki zarządzania przygotowanej do wdrożenia.
Składnik drugi metodyki związany z aspektem rzeczowo-instrumentalnym, obejmuje stosowane w analizowanej technice zarządzania, środki organizacyjne. Wykorzystywane środki organizacyjne mogą być powiązane z poszczególnymi etapami postępowania w danej technice bądź też mogą mieć charakter uniwersalny, a wówczas ich przydatność odnosi się do całej procedury postępowania. Typowe rodzaje środków organizacyjnych wykorzystywanych w technikach zarządzania to :
• formularze,
• wykresy,
• arkusze planistyczne ,
• karty opisu procedur,
• karty opisu stanowisk.
Wykorzystywane środki organizacyjne tworzą bardzo obszerny zbiór posiadający określone właściwości, służące celom ograniczenia, utrzymania bądź rozwoju organizacji.