67112

w rzeczywistości wcale się nie poruszał. Wydawało się, że zmieniał swoje położenie na skutek

złudzenia wzrokowego, które jest nazywane efektem autokinetycznym. Jeżeli wpatrujesz się

w jasne światło w jednolicie ciemnym środowisku (np. patrzysz na gwiazdę w ciemną noc),

będzie ci się zdawało, że światło migocze. Dzieje się tak, ponieważ nie masz żadnego stabilnego

punktu odniesienia, aby zakotwiczyć pozycję światła. Dystans, jaki zdaje się ono pokonywać

w takiej sytuacji, jest różny w przypadku różnych osób, ale jest stały w czasie dla jednego

człowieka. W eksperymencie Sherifa (1936) w trakcie pierwszej fazy badań wszyscy badani

dochodzili do swoich własnych, stabilnych ocen. Osoby te jednak różnie oceniały ową

odległość. Jedni uczestnicy eksperymentu utrzymywali, że punkt świetlny przesuwa się tylko

o mniej więcej jeden cal, inni zaś mieli wrażenie, że pokonał on około dziesięciu cali.

Sherif wybrał właśnie efekt autokinetyczny do swojego eksperymentu, ponieważ chciał

stworzyć sytuację, która byłaby dla badanych nieokreślona, a więc poprawna definicja tej

sytuacji byłaby dla nich niejasna. Kilka dni później, w drugiej fazie badań, uczestnicy

eksperymentu zostali połączeni w trzyosobowe grupy. Każdy badany miał za sobą to samo

doświadczenie — indywidualną ocenę przesunięcia punktu świetlnego.

Teraz uczestnicy eksperymentu zostali postawieni w prawdziwie społecznej sytuacji.

Każdy z członków grupy miał wypowiadać swoje sądy głośno. Pamiętajmy, że u różnych ludzi

efekt autokinetyczny jest doświadczany w różny sposób. Niektórzy widzą duży ruch, inni zaś

o wiele mniejszy. Co zatem robili słysząc, że ich partnerzy z grupy inaczej niż oni oceniają

odległość? W trakcie serii liczącej kilka prób badani dochodzili do wspólnej oceny, a każdy

członek grupy z tą oceną się zgodził. Znaczy to, że wykorzystywano siebie nawzajem jako

źródło informacji, uzyskując w ten sposób przekonanie, że ocena wypracowana przez grupę jest

poprawna . Ważną cechą informacyjnego wpływu

społecznego jest to, że wpływ ten może doprowadzić do prywatnej

akceptacji, kiedy ludzie

zaczynają wierzyć w definicję sytuacji, której nauczyli się od innych. prywatna akceptacja: dostosowanie się do zachowania innych ludzi bez prawdziwego przekonania o tym, że to, co oni robią albo mówią, jest słuszne

Jest jednak równie prawdopodobne, iż było tak, że poszczególne osoby publicznie