70007

wydalenia się z sądu przed zakończeniem rozprawy Przepis dopuszcza jednak odstępstwa od obowiązkowej obecności oskarżonego na rozprawie, jeżeli ustawa „stanowi inaczej

W ramach tak ogólnie przewidzianych odstępstw ustawa zezwala na rozpoznanie sprawy w czasie nieobecności oskarżonego w postępowaniu uproszczonym (art. 479) oraz w postępowaniu w sprawach z oskarżenia prywatnego (art. 485).

W każdym trybie postępowania przewodniczący może wydalić oskarżonego na pewien czas z sali rozprawy, jeżeli pomimo upomnienia go przez przewodniczącego zachowuje się on nadal w sposób zakłócający porządek rozprawy lub godzący w powagę sądu. Zezwalając oskarżonemu na powrót, przewodniczący niezwłocznie informuje go o przebiegu rozprawy w czasie jego nieobecności oraz umożliwia mu złożenie wyjaśnień co do przeprowadzonych w czasie jego nieobecności dowodów (art. 375). Zobacz też art. 48-52 u.s.p. dotyczące utrzymania powagi sądu oraz art. 390 § 2 k.p.k.

Jeżeli oskarżony, który złożył już wyjaśnienia, opuścił salę rozpraw bez zezwolenia przewodniczącego, sąd może prowadzić rozprawę w dalszym ciągu pomimo nieobecności oskarżonego, a wyroku wydanego w tym wypadku nie uważa się za zaoczny. Sąd zarządza zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie oskarżonego, jeżeli uznaje jego nieobecność za niezbędną.

Na postanowienie przysługuje zażalenie do innego równorzędnego składu tego sądu.

Podobnie postępuje się, jeżeli oskarżony po złożeniu wyjaśnień zawiadomiony o terminie rozprawy odroczonej lub przerwanej nie stawił się na tę rozprawę bez usprawiedliwienia (art. 376 § 1 i 2).

Niestawiennictwo oskarżonego na rozprawę bez usprawiedliwienia — w rozumieniu art. 376 § 2 — oznacza, iż w dacie tej rozprawy nie zaistniały określone przepisem art. 117 § 2 przesłanki uzasadniające to niestawiennictwo. Dokończenie wówczas rozprawy pod nieobecność oskarżonego me stanowi uchybienia wskazanego w art. 439 § 1 pkt 7 — chyba że fakt późniejszego ujawnienia okoliczności uniemożliwiających uczestniczenie w rozprawie był wynikiem przeszkód żywiołowych lub innych wyjątkowych przyczyn.

Jeżeli na rozprawę odroczoną lub przerwaną nie stawił się współoskarżony, który usprawiedliwił swoje niestawiennictwo, sąd może prowadzić rozprawę w zakresie niedotyczącym bezpośrednio nieobecnego oskarżonego, jeżeli nie ograniczy to jego prawa do obrony; np. w sprawie wieloosobowej będą w tym dniu (terminie) przeprowadzane takie dowody, które me dotyczą bezpośrednio kwestii odpowiedzialności nieobecnego oskarżonego. Podkreślić przy tym trzeba, że tego rodzaju praktyka dopuszczalna jest wyłącznie pod tym warunkiem, iż nie ograniczy ona prawa nieobecnego oskarżonego do obrony — o czym rozstrzyga sąd (art. 376 § 3).