70610

Prawo rodzinne w PRL

Prawo małżeńskie osobowe: Dekret z 1945 r. uczynił z małżeństwa wyłącznie świecką instytucję, z jurysdykcją sądów powszechnych. Warunki zawarcia małżeństwa zawarte były wyłącznie w prawie cywilnym. Nastąpiło zrównanie sytuacji męża i żony. Zawarcie małżeństwa następowało w wyniku złożonego oświadczenia przed urzędnikiem USC w obecności 2 świadków.

Prawo małżeńskie majątkowe przyjęto, że z punktu równouprawnienia kobiet i mężczyzn w małżeństwie najodpowiedniejszy jest ustrój o rozdzielności majątkowej (każdy małżonek zachowuje swój majątek i sam nim zarządza, ponadto wszystko, co każdy z małżonków nabywa w czasie trwania małżeństwa - nabywa wyłącznie dla siebie). Prawo małżeńskie osobowe dawało więc małżonkom daleko idącą swobodę w kształtowaniu stosunków majątkowych

Dekret z 1946 r. o prawie rodzinnym normował takie zagadnienia jak sytuacja prawna dzieci, (czyniąc różnice pomiędzy dziećmi małżeńskimi i pozamałżeńskimi), obowiązki alimentacyjne, ograniczenie i odebranie władzy rodzicielskiej, przysposobienie.

Prawo spadkowe:    Dekret o prawie spadkowym wprowadzał zasady:

Dziedziczyć można tylko na podstawie ustawy oraz testamentu; Ograniczono krąg osób uprawnionych do dziedziczenia ustawowego, w przypadku braku małżonka i krewnych - dziedziczyła gmina; Swoboda testowania bez ograniczenia; Przyjęto konstrukcję zachowku

Po przełomie politycznym 1948 r. dekret o prawie spadkowym poddano krytyce -jako akt prawny o burżuazyjnej ideologii.

Kodeks rodzinny z 1950 r. zawierał przepisy o małżeństwie, stosunkach między rodzicami a dziećmi, o przysposobieniu oraz opiece nad małoletnimi. Kodeks był nad wyraz lakoniczny, pełen luk. Ogólnie kodeks ten podtrzymywał rozwiązania małżeńskiego prawa osobowego z 1945 r. Wzmacniał natomiast i rozszerzał ochronę interesów dziecka - zlikwidowano zróżnicowanie sytuacji dzieci małżeńskich i pozamałżeńskich.

Kodeks wzmacniał uprawnienie małżonków. Dopuszczał rozwód, lecz stanowił, że dla udzielenia rozwodu muszą zaistnieć ważne powody, trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego. Rozwód był niedopuszczalny, jeśli sprzeciwiało by się to dobru dziecka.

W kwestii prawa małżeńskiego materialnego - przyjęto ustawowy ustrój wspólności majątkowej małżonków.