71398

Modele prawa pracy

Analizując liistoryczne uwarunkowanie można mówić o pewnych modelach prawa pracy, czyli zespołu cech, które charakteryzują prawo pracy w danym państwie i czasie(są to rozwiązania na linii, pracownik, pracodawca, państwo):

Liberalne praw o pracv( wymiar indyw idualistyczny i kolektywistyczny):

•    Indywidualistyczny - pracownik i pracodawca są najważniejsi, bo to oni kształtowali stosunek pracy w ramach nieskrępowanej wolności umów, a więc państwo nie ingerowało w stosunki między wolnymi podmiotami. Co prawda strony były formalnie równie, ale pizewaga ekonomiczna pracodawcy była tak wielka, że właściwie narzucał pracownikowi własne warunki, co oznacza, że to pracodawcy kształtowali stosunek pracy niemalże autonomicznie co rodziło pewne patologie i wyzysk. Z czasem państwo minimalnie ingerowało w te stosunki. Nazwa „indywidualistyczny” jest uzasadniona, bo niedopuszczalne było zrzeszanie się, czyli zakaz koalicji i pośredników, bo stosunek dotyczył tylko pracodawcę i pracowiiika.

•    Kolektywistyczny - pojawia się gdy zaczynają działać legalnie związki zaw^rodowe i zaczynają prężnie działać, co zmusza do dialogu partnerów społecznych. czyli związków' zawodowych i pracodawców. Związki zawodowe zaczynają zyskiwać na znaczeniu, a więc to układy zbiorowe pracy regulują cechy stosunku pracy i decydują o tym, a więc strony indywidualnego stosunku muszą podporządkować się układom zbiorowym. Państwo w tym modelu stawia się na pozycji mediatora, ale nie ingeruje i nie narzuca rozwiązali, a jedynie stara się do nich doprowadzić.

Model prawa pracy typu lnterwencionistvcznego(powszechnie obowiązujący):

W tym modelu rośnie znaczenie państwa i prawa stanowionego przez państwo. Powody tej interwencji są różne:

•    Państwo powinno być opiekuńcze i chronić słabszą stronę(myślenie charakterystyczne dla kultury niemieckiej)

•    Chodzi o uwzględnianie rewindykacji związkowej, państwo wchodzi w regulację, bo jest zmuszone przez działalność związków zawodowych(charakterystyczne dla franków - np. Francji)

Model totalitarny (odmiana faszystowska i komunistyczna)

O prawie pracy decyduje przede wszystkim państwo, to od państwa pochodzi regulacja i interes państwa jest w pracy najważniejszy. Delegalizuje się związki pracowników, wprowadza przymus pracy, wprowadza się element ideologiczny, państwo staje się największym pracodawcą i ustala monopol na kształtowanie stosunków pracy.