Podział przyczyn - najważniejszy, mający wpływ na reżim prawny:
• Przyczyny niedotyczące pracownika - ustawa z 2(X)3 o zwolnieniach ekonomicznych - odrębny reżim
• Przyczyny dotyczące pracownika - tryb wskazany w kodeksie pracy. Przyczyny dotyczące pracownika
Jest to grupa przyczyn bardzo niejednorodna:
• Przyczyny zawinione przez pracownika - na pewno uzasadnione będą przyczyny uzasadniające niezwłoczne rozwiązanie stosunku pracv(zwolnienie dyscyplinarne - np. przestępstwo, niewykonywanie obowiązków itp.)
• Przyczyny niezawinione przez pracownika - trzeba mieć na względzie te okoliczności, które powodują nieprzydatność pracownika do wykonywania danej pracy.
Orzecznictwo daje pewne przykłady przyczyn niezawinionych uzasadniających wypowiedzenie umowy o prace:
• Pracownik nadmiernie często choruje - wykazuje skłonności do częstej absencji.
• Brak wymaganych uprawnień przez pracownika - np postęp technologiczny w zakładzie pracy wymagający specjalistycznej wiedzy.
• Utrata zaufania do pracownika - SN się wahał, ale dopuścił, tylko w tym wypadku kiedy jest to uzasadnione.
• Osiągnięcie wieku emerytalnego - początkowo SN uznawał, ze jest to uzasadnienie, bo np jest to domniemanie nieprzydatności, pracownik uzyskuje prawo do emerytury więc da sobie radę Obecnie SN stwierdził, ze jest to nieuzasadnione i jest także naruszeniem praw• pracownika, bo powołując się na wiek emerytalny pracodawca narusza przepisy o zakazie dyskryminacji.
o Ustawa o szkolnictwie wyższym - do 70 lat profesorowie mogą pracować, a później stosunek wygasa, inni pracownicy mogą pracować dalej. Wcześniej było to uprawnienie, bo profesor miał prawo pracować do 70, a inny kończyli wcześniej.
• Pytanie o strajk nielegalny - orzecznictwo wskazuje, że jeżeli pracownik jest świadom, że uczestnicy w strajku nielegalnym to jest to podstaw'a do wypowiedzenia, ale jeśli pracownik nie jest świadom to wtedy me można czynić mu z tego powodu zarzutu.
Czy brać pod uwagę tylko okoliczności dotyczące stosunku pracy, czy także względy socjalne?