Jeśli po ustaleniu wartości zamówienia nastąpiła zmiana okoliczności mających wpływ na dokonane ustalenie, zamawiający przed wszczęciem postępowania dokonuje zmiany wartości zamówienia20.
W wyniku odniesienia zaoferowanej ceny do ustalonej wartości zamówienia powiększonej o podatek VAT, zamawiający uzyskuje informację, jaki procent ceny oszacowania przedmiotu zamówienia stanowi zaoferowana cena. Z rzecznictwa KIO wnioskować można, że jeżeli proporcja ta oscyluje w okolicach 50% wzbudzić to powinno wątpliwości zamawiającego. Jest to jednak tylko kryterium pomocnicze, otwierające drogę do wszczęcia właściwego postępowania wyjaśniającego w trybie art. 90 ust. 1 PZP. Nie przesądza natomiast na tym etapie, że cena jest rażąco niska.21 Cenę tę należy odnieść do konkretnego przedmiotu zamówienia.22
Stosowanie jako jedynego punktu odniesienia dla ustalania czy dana cena jest rażąco niska - wartości przedmiotu zamówienia, nie jest miarodajne23. Jeden z mierników, który należałoby wziąć pod uwagę, zgodnie z linią orzecznictwa KIO, są ceny ofert konkurencyjnych. Odmiennego zdania jest J. Pieróg, który uzasadnia „ ...iż cenę oferty należy odnosić do przedmiotu zamówienia, a nie do cen zaproponowanych przez innych wykonawców. Chodzi tu, bowiem nie o wykrycie czynu nieuczciwej konkurencji w stosunku do innych wykonawców, lecz o wyeliminowanie z postępowania wykonawców niewiarygodnych z uwagi na proponowanie nierealistycznej ceny”.24
Zwrócić jednak trzeba uwagę, że jeśli w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego kilka ofert posiada ceny bardzo zbliżone do siebie może to oznaczać, że rynek ustala cenę w taki sposób i bywa, że ceny te znacznie odbiegają od ustalonego przez zamawiającego szacunku. Niewielkie różnice cenowe między ofertami można traktować, jako objaw zwykłej, rynkowej konkurencji.25
W konsekwencji należy powiedzieć, że o konieczności przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w trybie art. 90 ust. 1 i 2 ustawy PZP, powinien decydować wynik analizy ofert pod kątem:
1. szacunkowej wartości przedmiotu zamówienia powiększonej o podatek VAT,
2. porównania z innymi złożonymi ofertami,
20 R. Jędrzejewski, Przygotowanie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, PARP Warszawa 2011, s.9; publikacja w ramach projektu „Nowe podejście do zamówień publicznych - szkolenia i doradztwo", parp.gov.pl.
-1 Wyrok KIO z dn. 21.07.2009r„ sygn. akt KIO/UZP 866 i 879/09, uzp.gov.pl.
22 Wyrok KIO z dn. 18.07.2008r„ sygn. akt KIO/UZP 671/08, uzp.gov.pl.
23 Wyrok KIO z dn. 20.10.201 lr. sygn. akt KIO 2192/11, uzp.gov.pl.
24 J. Pieróg, Prawo zamówień... .teza 2, s.328.
25 Wyrok KIO z dn.31.01.2013r, sygn. akt KIO 99/13, uzp.gov.pl.
13