Koniunktura podlega wahaniom, może nastąpić zmiana okoliczności faktycznych bądź prawnych i przetasowania wóbozie wczorajszych arogantów. Zwłaszcza w przypadku labilnej sytuacji politycznej i konfliktów społecznych losy negocjacji mogą byćchwiejne. Dzisiejsze afiszowanie lekceważenia i siły pozbawionej argumentów, wspartej pogardą dla partnera, jutromoże. być argumentem ?>w ręku przeciwnika i źródłem porażki. Dlatego aroganci i krętacze z zasady nieJub'ią<zosta; wiać po sobie śladów.
Q Kłamstwo bywa narzędziem prowokacji, obliczonej na wypfowa? dzenie partnera z równowagi albo na skłonienie go do równie nie-etycznych zachowań. Negocjator, który kłamie z zimą krwią wpllu! . wywołania retorsji partnera, natychmiast wychwyci sprowokowane kłamstwo i ogłosi je urbi et orbi, przemilczając swoją w tym zasługę. Kłamstwo prowokatora jest tu narzędziem kompromitacji;uży* wanym przeciwko okłamywanemu. Jednym z celów jawnego kłamstwa może być cyniczne doprowadzenie do zerwania rozmów.
Zerwanie rozmów jest pojęciem obiegowym, mocno zakorzenionym j w praktyce. Ma charakter faktu prawnego, ponieważ rędki lub rodzić Imoże £$w zależności od Sytuacji - skutki prawne. Nieuzasadnione ze? A rwanie rozmów może być podstawą odpowiedzialności deliktowej (zą czyny niedozwolone) z tytułu szkód wywołanych usprawiedliwionym oczekiwaniem na osiągnięcie porozumienia - jeśli nie w całym obśza^ ?rmsporu (konfliktu, rozmów handlowych1 etc.), to przynajmniej^ części. Może też wchodzić w rachubę odszkodowanie za nakłady poczynionej związku z przystąpieniem do negocjacji.
Zerwanie rozmów nie jest czynnością prawną, bo nie stanowi uznanej przez prawo formy wywoływania skutków prawnych, podobnie jak ’ śmierć człowieka - powodująca ex lege wygaśnięcie umowy o pracę -nie jest{sposobem rozwiązywania tej umowy.
Zerwanie rozmów jest ^zwyczaj reakcją jednej ze stron na dostrzeżone przejawy nieuczciwej gry (kłamstwo, podstęp, jawna obstrukcja obrad, ostentacyjne lekceważenie partnera, szantaż, jawna gra na zwłokę, groźby bezprawne i pomówienia). Jest to reakcja na ogól spontaniczna - co stanowi o jej ułomności.
Zerwanie rozmów nie jest przewidywane ex antę w scenariuszach negocjacji, podobnie jak wypadek drogowy nie jest przewidywany
1SS
^Zawieszenie lub odroczenie należy odróżnić od przerwy w rozmowach. przerwa trwa z reguły krócej, a jej czas jest żgory określony | przez strony lub upoważnionego przedstawiciela organizatorów. Przy-1 czyną ogłoszenia przerwy może być potrzeba wypoczynku, posiłku, za-I poznanie się z przekazanymi sobie przez strony dokumentami. Prze-|rwę do dnia następnego ogłasza się zwyczajowo z powodu późnej pory. "'Zarówno przerwa, jak i zawieszenie lub odroczenie negocjacji wy-Imagają uzgodnienia stanowiska stron. Są to formy organizacyjne wy-iwołujące skutki prawne o charakterze proceduralnym. Podczas prze-' (rwy, zawieszenia lub odroczenia strony nie podejmują wspólnie ^działań co do meritum sprawy, choć każda z nich, w obrębie swej autonomii, nie musi pozostawać bezczynna. Strony mogą się umówić, czy i jakie czynności oraz w jakiej sytuacji zostaną ewentualnie podjęte w okresie spoczywania rokowań. Regułą jest, że podczas przerwy, zamieszenia lub odroczenia dopuszczalne jest podjęcie czynności nie Cierpiących zwłoki (np. odebranie i sprawdzenie kompletności opracowania sporządzonego przez eksperta).
w planie podróży. Wszelako jest rzeczą rozsądku przewidywanie różnych wariantów sytuacyjnych za stołem obrad. Na tej samej zasadzie rozsądny kierowca zapina pasy bezpieczeństwa, sprawdza ogumienie i wozi podręczną apteczkę.
k Zerwanie rozmów może być sprowokowane ze względu na przewidywane skutki fiaska spotkania, piątego nie należy się spieszyć z zerwaniem bez uprzedniego rozpoznania prawdopodobnych motywów działa-; nia partnera. Strona prowokowana do zerwania rozmów może być ■zmuszana - również przez obiektywne okoliczności sprawy - do cierpliwego znoszenia upokorzeń nawet poniżej progu godności. Decyduje ranga sprawy i rachunek kosztów. Gdy podczas gry w szachy partner ukradkiem zmienia położenie figur, najrozsądniej jest wstać od stolika. Nie ma tu jednak analogii do reakcji na prowokacyjny fałsz negocjatora.
^Zawieszenie lub odroczenie negocjacji następuje wtedy, gdy pojawia się trudna do przezwyciężenia przeszkoda, gdy dalsza debata jest | uzależniona odtńżStrzygnięcia innego właściwego organu (np. wyrok sądu, decyzja administracyjna) albo gdy osiągnięcie satysfakcjonującego strony kompromisu staje się w najbliższym czasie niemożliwe, a wola kmTfynuacji porozumienia istnieje nadal. Przedstawione tu wyliczenie ^przyczyn ma charakter przykładowy i niewyczerpujący.
Żądanie wprowadzenia negocjacji w stan dłuższego spoczynku może być elementem nieetycznej gry negocjatorów lub ich mocodawców. Ich pomysł może wynikać z przyczyn politycznych, szantażu, pogróżek,