FAKTY PRAWNE
Fakty prawne - to wszystkie te „okoliczności" wymieniane w przepisach prawa, które pociągają za sobą, wywołują czy rodzą skutki prawne, innymi słowy powodują powstawanie, zmiany albo wygaśnięcie bądź to uprawnień, bądź obowiązków, bądź też uprawnień i obowiązków. Nie zawsze fakty prawne powodują powstawanie, zmiany czy wygaśniecie stosunków prawnych, ale stosunek prawny powstaje w wyniku tego, że zaistiuał określony fakt prawny.
Rodzaje faktów prawnych:
1. Xdarzenia - wywołujące skutki prawne okoliczności niezależnie od zachowania się podmiotów prawa. (Np. śmierć, urodzenie, upływ' czasu.)
2. Zachowania - podmiotów prawa:
a)
- działanie - polegające na wykonywaniu pewnych czynności (np (biała, ten co kradnie, spisuje testament, zabija)
- zaniechanie - brak działania wymaganego przez prawo (np ktoś, kto nie udzielił pomocy poszkodowanym, a miał to zrobić)
b)
- czyny - zachowanie się podmiotu prawa, które rodzi za sobą skutki prawne, choć do wywołania owych skutków podmiot prawa swym zachowaniem nie zmierzał:
a) czyny zgodne z prawem (np. znalezienie rzeczy zgubionej)
b) czyny niezgodne z prawem (bezprawne, niedozwolone) (np. wyrządzenie komuś szkody j
- czynności prawne - świadome i zgodne z przepisami prawa zachowania podmiotów, zmierzające do wywołania skutków' prawnych mocą odpowiednich oświadczeń woli (np. przyjęcie spadku, umowa najmu)
3. Zdarzenia albo zachowania oraz konstytutywne orzeczenia sadowe
Orzeczenie:
- konstytutywne - powodują powstanie bądź zmianę czyichś uprawnień lub obowiązków (np. orzeczenie rozwodu)
- deklaratoryjne - jedynie stwierdzają istnienie określonych uprawnień lub obowiązków', nie zmieniając stanu prawnego, nie kwalifikuje się ich jako fakty prawne (np. orzeczenie, że osoba bliska, stale zamieszkująca z najemcą, po jego śmierci sama stała się najemcą)
Uwaga! Dopiero razem wzięte zdarzenie lub zachow anie oraz tzw. konstytutywne orzeczenie sądowe wykazują cechy faktu prawnego i rodzą odp skutki prawne