73022

Emocja - to subiektywny stan psychiczny, uruchamiający priorytet dla związanego z nią programu działania Odczuwaniu emocji towarzyszą zwykle zmiany somatyczne, ekspresje mimiczne i pantomimiczne oraz specyficzne zachowania.

Większość psychologów zapewne uznałoby tą formę definicji za w pełni saty s fakcj onuj ącą.

Na podstawie istniejących teorii opisujących emocje, można wyodrębnić pięć komponentów złożonych procesów emocjonalnych:

•    zmiany fizyczne, objawiające się pobudzeniem lub zahamowaniem autonomicznego układu nerwowego;

•    subiektywne doznania, które maja różne nasilenie i są przyjemne (dodatni znak emocji), bądź przykre (ujemny znak emocji);

•    aspekty po znawcze, określają świadomość i ocenę sytuacji jako sprzyjającej lub niesprzyjającej;

•    ekspresja emocji w zachowaniu przejawiająca się w zmianach postawy, gestów, mimiki;

•    podejmowanie określonych działań w reakcji na źródło emocji.

Źródła emocji:

•    bodźce odbierane przez zmysły-ciepło słońca, zapach kwiatów

•    przedmioty lub obiekty- np. jezioro

•    potrzeby-dążeme do ich zaspokojenia może wywołać emocje

•    kontakt z samym sobą- lubię siebie, niecierpię

•    słow^ra lub czyny.

Podział emocji:

•    według Petrażyckiego (przeżycia doznawczo-popędow^re i pasywmo-aktywne),

•    według Mazurkiewicza (organiczne, instynktowne, warunkowe, prelogiczne, uczucia przyjemności i przykrości),

•    według Bucka (emocje I - reakcje anatomiczno-endokrynologiczne,

emocje II - ekspresja zachowania, emocje III - synkretyczne poznanie),

•    wedhig Bilikiewicza (emocje steniczne i asteniczne),

•    w^fedług Plutcluka (emocje podstawowe: strach, złość, smutek, radość, akceptacja, wstręt, antycypacja i zaskoczenie i emocje złożone)

Według Plutchika emocje pochodne miałyby powstawać jako mieszanka emocji podstawowych, np.:

Radość + akceptacja = przyjaźń, miłość Strach + zaskoczenie = trwoga Strach + wstręt = niepokój Radość + strach = poczucie winy