73621

obowiązywanie prawa co do osób.

Przy obowiązywanie prawa w czasie należy rozpatrzeć moment początkowy (od kiedy prawo obowiązuje) i kotkowy (do kiedy prawo obowiązuje).

Moment początkowy - obowiązuje ogólna zasad zgodnie, z którą prawo obowiązuje od momenni, który sam sobie wyznacza (może to być data ustanowienia, data publikacji, data późniejsza niż data publikacji tzw. vacatio legis).

•    Moment końcowy - obowiązują dwie zasady:

prawo obowiązuje do momentu, który sam sobie wyznacza.

prawo obowiązuje do momentu dopóki nie zostame uchylone innym aktem. Uchylenie następuje przez przepisy kotkowe, które zawierają przepisy derogacyjne.

Obowiązywanie prawa w przestrzeni - prawo danego państwa obowiązuje na całym terytorium danego państwa, chyba że samo się ogranicza (np. akty prawa miejscowego).

Terytorium państwa jest to wycinek kuli ziemskiej ograniczony granicami Do terytorium państwa zalicza się wody terytorialne (do 12 mil od brzegu). Terytorium są również powierzchnie statków wodnych i powietrznych należących do danego państwa, oraz powierzdmie ambasad i konsulatów.

Przy obowiązywaniu prawa co do osób występuje zasada zgodiue z którą prawo danego państwa obowiązuje wszystkie osoby znajdujące się na jego terytorium: obywateli, cudzoziemców i bezpaństwowców (apatrydów). Prawo danego państwa obowiązuje przedstawicieli państw obcych, z tym. że korzystają oni z immunitetu dyplomatycznego (tzn. bez zgody własnego państwa nie mogą zostać pociągnięci do odpowiedzialności sądowo-karnej). ale przedstawiciel dyplomatyczny może być uznany za „persona non grata”, czyli osobę niepożądaną na terytorium danego państwa. Państwo wysyłające dyplomatę może się także zrzec immunitetu dyplomatycznego.

Druga zasada głosi, że prawo danego państwa obowiązuje wszystkich jego obywateli niezależnie od tego. gdzie się znajdują. Obywatelstwo jest to szczególna więź prawna łącząca osobę fizyczną z państwem.

Kolejny etap sądowego modelu stosowania prawa to wykładnia (interpretacja) prawa, czyli odkodowanie z przepisów prawa norm prawnych.

Czwarty etap sądowego modelu stosowania prawa to stibsiunpcja. Jest to zestawietue faktu z prawem. W procesie subsumpcji sąd dokonuje zestawienia ustalonego stanu faktycznego z wyinterpretowaną z przepisów prawa normą prawną. W procesie subsumpcji stosuje się specyficzne rozumowanie prawnicze zwane sylogizmem prawniczym.

Ostami etap to ustalenie konsekwencji prawnych. Konsekwencje prawne są wyznaczone przez samo prawo. W systemie prawa stanowionego konsekwencje mogą być wyznaczone:

-    jednoznacznie, np. w prawie karnym: kara 8 lat pozbawietua wolności, kara 25 lat pozbawienia wolności,

kara dożywotniego pozbawienia wolności

widełkowo. np. w prawie karnym: pozbawienie wolności od 3 miesięcy do 3 lat - organ stosujący prawo

ma luz decyzyjny.

2