Osadniki
Służą one do zatrzymywania zawiesin łatwo-opadających, naturalnych lub wytworzonych w procesie koagulacji i chemicznego strącania związków trudno rozpuszczalnych. Ich miejsce w układzie urządzeń zależy od jakości wody, a więc rodzaju i kolejności procesów jednostkowych oczyszczania wody (wstępne dla zawiesin łatwo opadających i wtórne po koagulacji i chemicznym strącaniu). Miarą skuteczności działania osadników jest zawartość zawiesin w wodzie po sedymentacji i zależy od rodzaju cząstek oraz czasu sedymentacji. W celu określenia parametrów sedymentacji zawiesin o nieznanej gęstości, wielkości i charakterze wymagane są badania laboratoryjne.
Wprowadzona woda pozostaje w osadniku (osadniki wstępne) w spokoju i przepływa bardzo powoli, a zawiesiny opadają na dno. Klarowne górne warstwy wody odprowadza się do dalszych etapów oczyszczania. Na tym etapie nie usuwane są zanieczyszczenia koloidalne. Osadniki bywają o działaniu okresowym lub ciągłym, ze stałym przepływem wody - poziomym, pionowym lub mieszanym, odśrodkowe i wielostrumieniowe..
Osadniki poziome
Usuwają one do 70% zawiesin. Szybkość przepływu V=2-7 mm/s, czas przebywania t=2-3 a nawet 6 godzin.
Osadniki pionowe
Prędkość przepływu wody w rurze centralnej wynosi 20 - 25 mm/s, a prędkość wznoszenia się wody wewnątrz osadnika 0,5 - 0,75 mm/s, czas przebywania wody w osadniku jest ok. 2 godzin, wydajność usuwania zawiesin 70 - 90%. Nadają się one szczególnie do wód o dość szybko opadających zawiesinach (np. po koagulacji).
Osadniki odśrodkowe
Kierunek ruchu wody jest zbliżony do poziomego, a cylindryczny kształt czyni go podobnym do osadnika pionowego. Charakteryzuje go zmienna prędkość przepływu.