73785

Dioksyny są wysoce toksycznymi (trującymi) produktami ubocznymi pewnych operacji przemysłowych takicli jak spopielanie opon. spalanie węgla i oleju, produkcja papieru i niektórych pestycydów oraz wytop metali. Powstają, gdy chlor łączy się z innymi chemikaliami w wysokich temperaturach Łącznic stwierdzono występowanie 210 tych związków, z których 17 uznano za kancerogenne (sprzyjające powstawaniu cliorób nowotworowych)

Źródła powstawania dioksMi:

Największym źródłem powstawania dioksyn jest produkcja niektórych herbicydów (środków chwastobójczych), fungicydów (środkow zwalczających grzyby pasożytnicze), pentachlomfenolu (PCP) [głównie stosowanego jako środek konserwujący drewno. Podwyższone stężenia PCP mogą występować

w wodach podziemnych i powierzchniowych, tam. gdzie stosuje się go do ochrony drewna. PCP może stanowić zagrożenie dla ludzi w wyniku spożywania wody do picia i żywności oraz wskutek stykania się hidzi

z przedmiotami poddanymi działaniu tego związku (np tekstylia, produkty skórzane i papierowa), a przede wszystkim poprzez w-dychanic powietrza zanieczyszczonego PCP w pomieszczeniach zamkniętych ] Dicksyny występują w produktach i ściekach przemysłu celulozowo-papierniczego (poprzez tworzenie się w czasie przeróbki drewna, chlorowaniu drewna w procesie bielenia chlorem)

Oddziaływanie dioksyn na człowieka i jego środowisko

Dioksyny są niezwykle trwałymi związkami: w glebie rozkładają się przez 10 lat. w organizmie człowieka odkładają się w tkance tłuszczowej oraz w wątrobie; powodują powstawanie chorób nowotworowych, uszkadzają system odpornościowy, niszczą ważne składniki układu honnonalnego. W przeciwieństwie do większości toksycznych substancji cliemicznych syntetyzowanych w ściśle określonym celu. dioksyny nie są wytwarzane celowo w żadnym procesie technologicznym i nie znajdują żadnego zastosowania technicznego Stanowią one niepotrzebny balast, głównie podczas otrzymywania środków ochrony roślin, grzybobójczych, a także tworzą się w zastraszająco dużej ilości w procesach spalania różnych środków organicznych, zwłaszcza śmieci z odpadów komunalnych.

Dioksyny mogą oddziaływać na komórkę człowieka poprzez szereg niezależnych od siebie mechanizmów. Mogą ingerować w syntezę, wydzielanie, transport, usuwanie, wiązanie lub działanie hormonów. Mogą okresowo lub całkowicie zaburzać proces sprzężenia zwtotnego w tai sposób włączając się w powiązanie z mózgiem, przysadką, gonadami, gruczołem tarczycowym i innymi gruczołami dokrewnymi Dioksyny i fu ram są przyczyną zwiększania zachorowalności na nowotwoiy (piersi, jąder), są powodem wczesnych peroniai. przedwczesnych porodów', a także problanów z bezpłodnością oraz spadkiem jakości i ilości nasienia u mężczyzn. Badania prowadzone na zwierzętach wykazał)' że dioksyny są czynnikami zaburzającymi rozród. Niektóre dioksyny zaburzają funkcjonowanie tarczycy, zwiększają podatność na zakażenia wirusowe, bakteryjne. Badania prowadzone w latach 70-tych na populacji osob narażonych na działanie dioksyn wykazały zmiany w układzie inimmologicznym ze szczególnym uwzględnieniem obniżana populację limfocytów T i B. Związki te zaburzają funkcjonowanie

przepływu informacji genetycznej, w skutek włączania i wyłączania genów w nieodpowiednim czasie lub na zb>1 dhigi hib zbył krotki okres, populacji ludzkich narażonych na ponadprzeciętną ekspozycję na dioksyny. związki te mogą wywoływać: choroby układu krążenia, nadciśniaiie: poroniona, śmierć płodu, wady wrodzone, obniżoną wagę oraz spowolniane wzrostu u noworodków, znnicjszaiic liczby potomstwa płci męskiej na korzyść źaiskicj; raka, a szczególnie nowotwory układu oddechowego i tkanek miękkich.

Ludzie często nic zdają sobie sprawy z tak groźnego działania dioksyn Bez skrupułów palą w piecach śmieci, nic wiedząc, źe wyrządzają krzywdę nie tylko sobie, ale i innym ludziom, a nawet przyrodzie (lasom, rzekom, zwierzętom) We współczesnym świecie jesteśmy narażali na o wiele mocniejsze działanie środków toksycznych niż dawniej Każdy z nas może pomóc i zahamować w jakimś stopniu wydzielanie się dioksyn:

•    Nic kupujmy wyrobów z PCW - dla każdego z nich istnieje równorzędny lub lepszy produkt wykonany z innych materiałów, np.: drewna.

•    Nie spalajmy odpadów, które zawierają chlor lub PCW.

•    Zwróćmy się do wydawców gazet, aby nie reklamowali produktów PCW.

•    Starajmy się segregować odpady w domu. bądź wrzucać do odpowiednich kontenerów (szkło, plastik, papier).

•    Kupujmy produkty w najbardziej ekologicznych i ekonomicznych opakowaniach.

•    Wyb terajmy proszki n ic zawieraj ącc fosforanów