Dzisiaj niespotykany, ma charakter historyczny.
Cenzus
majątkowy
Miał na celu przyznanie prawa do uczestniczenia w wyborach w zależności od posiadanego majtku, płacenia odpowiedniej ilości podatków w następstwie osiągania odpowiednio wysokich dochodów.
Jest najbardziej rozpowszechniony.
Wychodzi z założenia, że prawo wyborcze jest podmiotowym prawem politycznym i wobec tego to prawo ma służyć obywatelom.
Cenzus
obywatelstwa
Warunkuje korzystanie z praw wyborczych od posiadania obywatelstwadanego państwa.
W następstwie procesów integracyjnych problem cenzusu zaczyna być w jakimś stopniu neutralizowany, zwłaszcza w wyborach do parlamentu europejskiego.
Występuje jeszcze w Kuwejcie i Arabii Saudyjskiej.
Dążenie do wylączaiua z praw wyborczych kobiet.
Najpóźniej z demokratycznych państw europejskich prawa wyborcze uzyskały kobiety z Portugalii (1974r.) i Szwajcarii (1972r.).
4 Cenzus pici
Pełnia praw wyborczych |
mężczyźni |
kobiety |
Australia |
1903 |
1908 |
Austria |
1907 |
1918 |
Belgia |
1919 |
1948 |
Finlandia |
1906 | |
Grecja |
1877 |
1952 |
Francja |
1848 |
1946 |
Anglia |
1918 |
1928 |
Japonia |
1925 |
1947 |
Wiochy |
1912 |
1946 |
Kanada |
1920 | |
Niemcy |
1869/71 |
1919 |
Portugalia |
1911 |
1974 |
Szwajcaria |
1848/79 |
1972 |
Szwecja |
1921 |
Cenzus wieku
Uzależnia dopuszczalność partycypowania w wyborach od osiągnięcia odpowiedniej granicy wieku.
Różne limity dla czynnego i biernego prawa wyborczego.
Zwykle w odniesieniu do prawa biernego jest nieco wyższy.
Współcześnie granice pomiędzy czynnym, a biernym prawem wyborczym uległy zmniejszeniu (zjawisko pow'szechne, w Polsce nie).
Cenzus
6| wykształcenia
Umiejętność czytania i pisania albo wykształcenie odpowiedniego szczebla (teraz występuje rzadko - Brazylia). W XIX w. byl rozpowszechniony zwłaszcza w pld stanach USA.
Cenzus
wyznania
Cenzus 8 zawodowy
Cenzus
rasowy
Cenzus
posiadania
Dzisiaj nie występuje, przynależność do określonych grup religijnych.
Pozbawiał praw wyborczych z uwagi na przynależność do określonych grup zawodowych.
Odmianą tego cenzusu obecnie jest ograniczenie praw' wyborczych dla żołnierzy zawodowych, policjantów, żandarmów w służbie czynnej. Występował w międzywojennej Czechosłowacji, teraz w Tunezji. Argentynie.
Obecnie zniesiony (w RPA dopiero na przełomie 1990/190Ir ).
Występuje w wyborach do Izby Gmin w Wielkiej Brytanii tzn. członek Izby Gmin nie może być bankrutem (inne kraje: Malta, Nowa Zelandia).