2711906061

rakter stosunku tego księcia Kościoła do problemów politycznych ówczesnych czasów. List miał na celu przekonać chłopów, że całe postępowanie Wałęgi podyktowane było troskę o interesy i duszę jego “owieczek", a także o zabezpieczenie interesów religijnych. Nie wiadomo na ile opublikowanie takiego listu było inspirowane przez czynniki oficjalne, jest jednak

rzeczę bezspornę, że w zamysłach wydawców miał on wpłynęć na osłabienie

102

"wywrotowej” agitacji i podniesienie kredytu zaufania kleru u chłopów

Wszystkie te półśrodki i wętpliwej skuteczności zabiegi, bez podjęcia konkretnych kroków mogęcych rzeczywiście zmienić panujęce stosunki, raczej wzmagały jeszcze proces konsolidacji chłopów oraz ich pęd do Stronnictwa Ludowego i pracy organizacyjnej. Wiele prawdy zawierały słowa Stachnika zamieszczone na łamach "Piasta” po potężnych uroczystościach w Wierzchosławicach w dniu 30 IV 1932 r. kiedy to pisał "dziś bez wysiłku gromadzi się 10 tysięcy, 20 i więcej, co jest podziwu godne, nawet w dnie powszednie. Ten ogromny, dotęd niespotykany zapał do pracy organizacyjnej dowodzi niezbicie, że następiło zrozumienie, że cała wieś staje solidarnie do szeregu, staje do walki w obronie swych praw, w obronie zagrożonej e-gzystencji, staje do walki o przyszłe jutro dla ludu i dla państwa"

Wszystkie te czynniki zadecydowały o tworzeniu się na wsi ropczyckiej atmosfery głębokiego niezadowolenia, politycznego podniecenia i powszechnego protestu przeciw odsunięciu od wpływu na rzędy najliczniejszej części narodu, systematycznego ograniczania praw obywatelskich i demokracji, jakie coraz wyraźniej postępowały naprzód po przewrocie majowym. Każde poważniejsze spięcie, a nawet drobny konflikt na terenie wsi mógł doprowadzić do niebezpiecznych i nieprzewidzianych konsekwencji.

3. Krwawe wydarzenia 1933 r.

Brzemienne w skutki zajścia, jakie miały miejsce w powiecie ropczyckim i sęsiednich pod koniec maja i czerwca 1933 r. rozpoczęły się od konfliktu między chłopami Kozodrzy a egzekutorem Piotrem Rachwałem, który przybył tam 29 maja w celu ścięgnięcia zaległych podatków od Tadeusza Przeniczne-go, Dózefa Roga i Michała Bernackiego, Wymógł od żony Bernackiego 4 zł 90 groszy, lecz w dalszych czynnościach przeszkodzili mu T. Przeniczny, Michał Szkutak i kilku młodych mężczyzn, którzy przepędzili egzekutora ka-104

mieniami . Po wydarzeniu tym chłopi zdawali sobie doskonale sprawę z te-

List ten miał podobno Wałęga napisać bezpośrednio przed śmiercię. "Wiadomości Dębickie" 1933, nr 3 z 15 V.

¹⁰⁵ F. Stachnik, Zwycięski pochód. Rozważania po jubileuszu w Wierzchosławicach, "Piast" 1933, nr 22 z 28 V; 0. H a m p e 1, Z dziejów walk..., s. 277.

-^4 w sprawozdaniu Wojewody Krakowskiego znajduje się s f ormułowanie że "ktoś z młodzieży dowiedziawszy się o tym, podburzył część chłopów, by do dalszej egzekucji nie dopuszczono”. Wypadki w Mołopolsce..., s.379; Rei# T. Przenicznego; 3. Hampel, Z dziejów walk..., s. 279.