76064

-2-

(Congregatio de Propaganda Fide) i włączył w jej kompetencje sprawy katolików wschodnich. W ramach tej Kongregacji kolejni papieże powoływali komisje do załatwiania określonych spraw Kościoła wschodniego. I tak np. Urban VIII (1623-1644) utworzył dwie komisje: w 1627 roku super dubiis Orientalium i działającą w latach 1636-1645 super correctione E ucho logi i Graecorum, a Klemens XI (1700-1721) przekształcił w 1719 roku nazwę tę ostatnią komisję w Kongregację do korekty ksiąg Kościoła Wschodniego (Congregatio super correctione librorurn Ecclesiae Orientalis).^{1 2} Taki stan rzeczy trwał do 6 stycznia 1862 roku, kiedy to Pius IX konstytucją Rotnani Pontificis postanowił odłączyć sprawy katolików wschodnich od problemów odnoszących się do niewierzących i w tym celu w ramach Kongregacji Rozkrzcwiania Wiary ustanowił sckcję/?/o Negotiis Ritus Orientalis.^x Ks. profesor Paweł Pałka uważał, że była to odrębna kongregacja połączona jedynie unią personalną w osobie Kardynała Prefekta z Kongregacją Rozkrze-wiania Wiary i nazywa ją Kongregacją Rozkrzcwiania Wiary dla Spraw Obrządku Wschodniego.³ Wydaje się jednak, że była to jednak jedna kongregacja, składająca się z dwóch sekcji. Ks. profesor Aleksy Petrani postawił tezę, że stan ten budził wielkie niezadowolenie wśród chrześcijan wschodnich, gdyż narzekano, że Wschód chrześcijański podlega tej kongregacji, która ma zleconą misję głoszenia Ewangelii niewiernym, a ponadto, że Stolica Apostolska mniej ich ceni niż łacinników, którym muszą podlegać.⁴ Dopiero decyzja Benedykta XV z dnia 1 maja 1917 roku wyłączająca sprawy wschodnie z Kongregacji Rozkrzewiania Wiary i ustanawiająca Kongregację dla Kościoła Wschodniego (S. Congregatio pro Ecclesia Orientali) zniosła podstawy do tych niesz-

1

Sacra Congrcgazionc per lc Chicsc Orientali. Oriente Cattolico. Cenni storici e statistici. Citta dcl Vaticano 1974. 11.

2

   CICFontcs, 531.

3

   Por. Pałka, Kongregacja, 27-28.

4

Por. A. Petrani, De Sacra Congregationepro Ecclesia Orientali eiusquefacultatibus, Apol 10 (1937) 30. Tezę tę powtarza również Pałka w wyżej cytowanym artykule.