76072

Hierarcha, Hierarcha miejsca - Biskup Rzymski, Patriarclia, Arcybiskup większy, Metropolita stojący na czele Kościoła metropolitalnego sui iuris, biskup eparchialny i ci, którzy czasowo go zastępują w rządzeniu, stosownie do przepisów prawa. Hierarchami miejsca, oprócz Biskupa Rzymskiego są biskup eparchialny, egzarcha, administrator apostolski, ci, którzy, podczas nieobecności wymienionych, czasowo zastępują ich w rządzeniu, oraz Protosyncel i Syncel. Wyżsi przełożeni w instytutach życia konsekrowanego, posiadający zwyczajną władzę rządzenia, także są Hierarcliami, ale nie miejsca (kan. 984).

Kościół sui iuris (lac. Ecclesia sui iuris) - wspólnota chrześcijan, powiązana hierarcliią. która jako sui iuirs została wyraźnie lub milcząco uznana przez najwyższą władzę Kościoła. Obecnie, według Annuario Pontificio, w Kościele katolickim mamy 22 Kościoły sui iuris: 21 wschodnich wywodzących się z pięciu tradycji (aleksandryjskiej, antiocheńskiej, chaldejskiej, konstantynopolitańskiej czyli bizantyjskiej oraz ormiańskiej) oraz Kościół łaciński (kan. 27).

Monaster (lac. monasterimn) - klasztor mnichów wschodnich (kan. 433)

Myron (lac. myrum) - święty olej, któiy składa się z oliwy z oliwek lub iimych roślin oraz z substancji aiomatycznycli, używany do sprawowania sakramentu cliryzmacji (kan. 693).

Obrządek (lac ritiis) - w prawie Kościoła katolickiego - obrządek w znaczeniu prawnym jest szczególnym sposobem wyrażania katolickiej wiary przez wspólnotę wiernycli. których łączy to samo dziedzictwo liturgiczne, teologiczne, duchowe i dyscyplinarne, ukształtowane w konkretnych warunkach kulturowych i historycznych (kan. 28).

Patriarcha (lac. patr iarclia) - liierarclia (biskup), który jest głową Kościoła patriarclialnego; posiada władzę nad wszystkimi biskupami (także metropolitami), całym duchowieństwem swojego Kościoła; jest wybierany przez biskupów swojego Kościoła; jego wybór nie wymaga zatwierdzenia, a jedynie znaku wspólnoty (tzw. communio) ze strony Biskupa Rzymskiego, jest metropolitą w sw^foje prowincji kościelnej oraz biskupem eparchialnym (kan. 55).

Prawo partykularne, prawo własne (lac. ius particulare, ius proprium) - normy prawne obowiązujące w Kościele partykularnym lub całym Kościele siu iuris (kan. 1493).

Prawo w spólne (lac. ius commime) - normy prawne wspólne dla wszystkich Kościołów wschodnich (kan. 1493).

Protoprezbiter (lac. protopresbyter) - dziekan, w^rikaiiusz rejonowy, kapłan sprawujący pieczę nad kilkoma sąsiednimi parafiami (kan. 276).

Protosyncel, syncel (lac. protosyncellus, syncellus) - w prawie Kościołów wschodnich hierarchowie, którzy w imieniu biskupa eparchialnego wykonują zwyczajną władzę wykonawczą (administracyjną), mając w^r kompetencji wszystkie sprawy na terenie całej eparcliii lub niektóre sprawy określone rzeczowo, personalnie lub terytorialnie (kan. 245).