77325

GASTRULACJA

Po wytworzeniu blastocysty zarodek w formie pęcherzyka lub tarczki zarodkowej wchodzi w proces gastmlacji, która zbiega się z implantacja- zagnieżdżeniem i wytworzeniem łorzyska. W

gastmlacji wyróżnia się dwa etapy.

I etap gastrulacji w wezle zarodkowym tworzy się epiblast czyli ektoderma pierwotna oraz hipoblast endoderma pierwotna. Z węzła zarodkowego wywędrowują komorki i układaja się pod

nim tworząc warstwę Komorek płaskich tworzących hipoblast.

Komorki hipoblastu rozrastają się pod trofoblastem i powstaje dwu warstwowa ściana

pierwotnego

pęcherzyka żółtkowego.

Wezeł zarodkowy jest płaska kolistya tarczka zarodkowa pokryta od zewnątrz trofoblastem.

U świni i mięsożernych w niedługim czasie zanikaja komórki trofoblastu lezące nad tarczką zarodkową i odsłania się epiblast tarczki zarodkowej.

U kopytnych miedzy komórkami tarczki tworzy się jamka a tarczka jest pęcherzykiem zwanym

embriocystą potem embricysta pęka i rozsuwają się komórki epiblastu a z nimi rozsuwa się trofoblast.

Po wytworzeniu hipoblastui epiblastu tarczka zarodkowa zostaje odcięta bruzda graniczna od pozazarodkowych części.

W II etapie gastmlacji w tarczce zarodkowej powstaje mezoderma w ogonowym odcinku epiblastu

rozpoczynają się ruhcy morfogenetyczne. Komórki z obu stron od obwodu przemieszczają się do

środka tworząc smugę pierwotną biegnącą jako pasmo komórkowe środkiem tarczki.smuga pierwotna ssaków jest analogiem jak u ptaków i wyznacza oś przedni o-tylną i lewą oraz prawa

stronę ciała . z przodu smugi pierwotnej powstaje węzeł pierwotny jako skupisko komórek przez

który wnikają komórki z epiblastu i przesuwają się w postaci pasm ku przodowi. Jako przedłużenie

głowowe czyli zawiązek struny grzbietowej pasmo to występuję miedzy epiblastem a liipoblastem.

Mezoderma tworzy się miedzy epiblastem a liipoblastem z migrujących komórek z powstającego

epiblastu przez smugę pierwotną .

Najpierw powstaje mezoderma w przedniej części ciała zarodka a gdy smuga pierwotna cofa się

rozrasta się wtedy mezoderma ku tyłowi ciała zarodka. Smuga pierwotna jest zatem tworem przejściowym podobnie jak u ptaków.

W czasie gastrulacji wzmaga się proliferacja(mnożenie) komórek co zwiększa ich ilość po gastrulacji tarczka zarodkowa zbudowana jest z kilku wartw i składa się z ektodermy i mezodermy

pochodzących z epiblastu oraz z endodermy pochodzącej z hipoblastu. Potem w trój warstwowej

tarczce zarodkowej tworzą się narządy pierwotne.