uniwersalne
3) normy moralne nie są wyposażone w sankcje, sankcja o charakterze eschatologicznym tj. sankcja dotknie nas w innym życiu
4) sankcje prawne mają charakter sformalizowany
Etykę możemy rozumieć jako usystematyzowaną refleksję na temat moralności.
W jakim aspekcie etyka bada moralność?
Etyka normatywna - dąży do tego by ostatecznie orzec jakie zachowanie jest słuszne/sprawiedliwe, a jakie niesłuszne/niesprawiedliwe; pojawiają się dyskusje czy jest to nauka lub kwestionowanie czy jest to dział filozofii Etyka opisowa (nauka o moralności)
dział etyki zajmujący się poszukiwaniem odpowiedzi co ludzie uważają za zachowanie słuszne i sprawiedliwe (pytanie socjologiczne)
refleksje nad motywami skłaniającymi ludźmi, że mają takie a nie inne przekonanie moralne (psychologia moralna)
Badanie zachowań ludzi (rzeczywistych zachowań)
Metaetyka (analiza języka etyki) jest język używany na gruncie etyki, jak rozumieć podstawowe pojęcia moralne: „dobry”, „słuszny" czy „niesprawiedliwy".
Spory metaetyczne - problem zdefiniowania pojęć (dobry/ zły)
• stoicy - zachowanie zgodne z naturą; dla Arystotelesa dobre zachowanie to takie które zachowuje złoty środek
• hedoniści - (Epikur) dobiym jest zachowanie, które zwiększa przyjemność
• utylitaryści w XIXw. - jeżeli efektem zachowania jest przyniesienie przyjemności jak największej liczbie ludzi, to jest to zachowanie bardziej moralne
• stanowisko naturalistyczne - definiowanie pojęć etycznych odwołując się do empiryzmu (doznań fizycznych)
Cel życia etycznego:
1. stanowisko hedonistyczne - utożsamia dobro moralne z przyjemnością
2. stanowisko cudajmonistycznc - eudajmonizm (z greckiego „eudajmonia" - szczęście, u Arystotelesa stan pełnego rozkwitu człowieka) każdy byt posiada w sobie dwa składniki, potencjalny i aktualny, eudajmonia jest stanem pełnej realizacji zdolności potencjalnych jakie ma w sobie, stanowisko etyczne, głoszące, że szczęście jest najwyższą wartością i celem życia ludzkiego
3. stanowisko perfekcjonistyczne - stanowisko etyczne przyjmujące doskonałość osobistą za najwyższe dobro moralne
4. stanowisko dcontologiczne - celem refleksji etycznej nie jest poczucie szczęścia, ale tak naprawdę jest znalezienie odpowiedzi jak wypełnić obiektywne obowiązki jakie spoczywają na człowieku (pewne zachowania są obiektywne dobre lub złe)